Pars Today

امروز، دو شنبه، 15 اکتبر، روز جهانی نابینایان است.

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، (یونسکو) و شورای جهانی نابینایان در جلسه ای مشترک در سال ۱۹۵۰ میلادی، قانون «عصای سفید» را بررسی و تصویب کردند و روز ١۵ اکتبر برابر با ٢٣ مهر ماه را روز جهانی «عصای سفید» یا روز جهانی "ایمنی نابینایان" اعلام کردند. اﯾﻦ روز در ﺟﻬﺖ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ روﺷﻨﺪﻻن، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت آﻧﻬﺎ و اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ. قانون عصای سفید، تصویری جدید از نابینایان را در جامعه ترسیم کرده و از افراد نابینا می‌خواهد به منظور پشتیبانی از منافع خود، از تمام مفاد این قانون مطلع باشند. حق استفاده از کلیه امکانات رفاهی معمول در جامعه از سوی نابینایان، تشویق نابینایان به مشارکت در امور دولتی و اشتغال توسط دولت و رعایت کامل حقوق نابینایان به هنگام عبور و مرور از سوی رانندگان وسایل نقلیه از جمله مفاد این قانون می باشند.

استفاده از عصای سفید به شکل امروزی و به عنوان نمادی برای شناخت نابینایان به بعد از جنگ جهانی اول برمی‌گردد. در سال 1921 میلادی یک عکاس اهل شهر بریستول کشور انگلستان با نام «جیمز بیگز» که در اثر یک سانحه بینایی خود را از دست داد، برای در امان بودن از خطر وسائل نقلیه که در خیابان‌های اطراف محل زندگی وی در حال رفت و آمد بودند، ابتکار استفاده از عصا به رنگ سفید را که به راحتی برای همگان قابل دید باشد، به کار برد. پس از آن دو تن از برجسته‌ترین محققین‌ آمریکایی به نام‌های «دکتر ناول‌ پری»، ریاضیدان و «دکتر جاکوپس تن ‌بروک» ، حقوقدان توانستند قانونی‌ را در پانزدهمین روز از ماه اکتبر به عنوان قانون عصای سفید به تصویب برسانند و این روز را به عنوان روز جهانی نابینایان نامگذاری کنند. در این قانون کلیه حقوق اجتماعی فرد نابینا به عنوان عضوی از یک جامعه متمدن انعکاس یافته است.

در میان وسایل کمک حرکتی نابینایان، می توان عصای سفید را به عنوان پرچم استقلال آنان قلمداد کرد. البته این ابزار حرکتی سودمند، در صورتی از کارایی برخوردار خواهد بود که نارسایی های فیزیکی محیط زندگی افراد نابینا تقلیل یابد یا به طور کلی حذف شود. بنابراین علاوه برتوجه به مسائل عاطفی و احساسی، لازم است زمینه ای را برای تردد آسان آنان فراهم سازیم و کمک شایانی به استقلال حرکتی نابینایان بکنیم.

بر اساس گزارش رسمی سازمان بهداشت جهانی، اختلالات بینایی از جمله مهم ترین مشکلات مربوط به سلامتی هستند که با وجود پیشرفت های قابل توجه علم پزشکی همچنان در سطح دنیا فراگیر بوده و در حال حاضر، ۲۸۵ میلیون نفر از این اختلالات رنج می برند. ۳۹ میلیون نفر از این جمعیت، کاملاً نابینا و بقیه کم بینا هستند. متاسفانه ۱۹ میلیون نفر از ۲۸۵ میلیون نفر را کودکان کم بینا و نابینا تشکیل می دهند.

البته خوشبختانه ۸۰ درصد از اختلالات مذکور قابل کنترل یا درمان هستند، اما در باقی موارد و به خصوص زمانی که کم بینایی یا نابینایی ناشی از زوال سلول های گیرنده نور در شبکیه چشم باشد، کار پزشکان بسیار سخت خواهد شد.

نابینایی به فردی اطلاق می‌شود که میزان بینایی وی در دو چشم با بهترین اصلاح توسط عدسی‌های تعیین‌کننده به میزان کمتر از یک دهم درصد باشد به طوری که تشخیص حرکت دست و شمارش انگشتان از یک متری مقدور نباشد و کم‌بینا به فردی اطلاق می‌شود که میزان بینایی وی در هر دو چشم با بهترین اصلاح توسط عدسی‌های تعیین‌کننده بین یک دهم تا سه دهم باشد.

بررسی گروهی از متخصصان نشان می‌دهد تا سال ۲۰۵۰ میلادی شمار نابینایان در جهان به حدود ۱۱۵ میلیون نفر افزایش خواهد یافت.

همچنین تعداد کسانی که دچار ضعف متوسط تا شدید بینایی هستند و ضعف بینایی آنها با استفاده از عینک، لنز یا جراحی تصحیح نشده نیز به ۵۸۸ میلیون نفر در آن زمان خواهد رسید. به علاوه در سال ۲۰۵۰، پیر چشمی نیز حدود یک میلیارد نفر از اشخاص بالای ۵۵ سال را در جهان گرفتار خواهد کرد.

اکثر مبتلایان به نابینایی یا ضعف بینایی در حال حاضر و در آینده از ساکنان کشورهای جنوب آسیا هستند و خواهند بود و زنان (با آمار ۵۴ درصد) بیش از مردان مبتلا می‌شوند. پس از جنوب آسیا، مناطق شرق آسیا، جنوب شرق آسیا و سپس سایر مناطق این قاره و قاره آفریقا بیش از سایر نقاط جهان با این مشکلات دست به گریبان خواهند بود.

افزایش جمعیت و بالا رفتن نسبت سالمندان در کل جمعیت از عوامل اصلی این تغییرات است.

ضعف یا از دست دادن بینایی علاوه بر مشکلاتی که برای فرد مبتلا به همراه دارد، دارای تبعات اقتصادی و اجتماعی برای کل جامعه است. اشخاص مبتلا قدرت انجام بعضی فعالیت‌ها را از دست می‌دهند و جامعه از توانمندی‌های آنان محروم می‌ماند. عوارض اختلال بینایی شامل تأثیر بر کیفیت زندگی، محدود کننده فعالیت روزمره،  ایجاد انزوا، وقوع حوادث، اختلال روانی(افسردگی)، و هزینه زیاد برای فرد و سیستم بهداشتی می باشد.

بیماری ها، حوادث، کهولت سن و وراثت از مهمترین عوامل نابینایی و کم بینایی هستند، که بر زندگی میلیون ها نفر در دنیا تاثیر می گذارند. هر چند که راه های درمانِ اندکی برای برخی از علل نابینایی وجود دارد، اما پیشگیری، راهی مطمئن برای جلوگیری از بروز این ضایعه به حساب می آید. اهمیت نابینایان به‌عنوان بخش بزرگی از جامعه انسانی سبب شده تا سازمان بهداشت جهانی برنامه های ویژه ای در راستای آموزش، پیشگیری و درمان بیماری های چشم در دستور کار قرار دهد. به عنوان مثال سازمان جهانی بهداشت با همکاری آژانس بین‌المللی پیشگیری از نابینایی و بعضی سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی در مورد مدیریت پیشگیری از اختلالات بینایی، برنامه‌ای را تحت عنوان Vision 2020 با هدف از بین بردن نابینایی‌های قابل پیشگیری تا سال ۲۰۲۰طراحی و به مرحله اجرا گذاشته است، تا اینکه برای همه افراد بشر حق برخورداری از دیدن فراهم شود. به‌نظر می‌رسد انجام موفقیت‌آمیز برنامه بینایی ۲۰۲۰ باعث جلوگیری از نابینا شدن حدود ۱۰۰میلیون نفر در سطح جهان بشود.

 مناسب است بدانید، علل نابینایی در کشورهای در حال توسعه و پیشرفته با یکدیگر متفاوت است.۹۰درصد نابینایی و اختلالات بینایی در جوامع فقیر یا خیلی فقیر رخ می دهد و علت بروز آمار بالای نابینایی و اختلالات بینایی در این مناطق آب مروارید، تنبلی چشم، عیوب انکساری و دید کم، تراخم و علل خاص نابینایی در کودکان است. آب مروارید (کاتاراکت) یکی از علل بسیار شایع نابینایی در دنیا است که به آسانی با هزینه مناسب و با جراحی قابل درمان است. حدود ۵۰ درصد افراد نابینای جهان از بیماری آب مروارید (کاتاراکت) رنج می برند. آب مروارید کدر شدن عدسی چشم است و اقداماتی ساده مانند استفاده از عینک آفتابی و کلاه لبه دار برای جلوگیری از رسیدن اشعه ماورای بنفش به چشم می تواند بروز آب مروارید را به تاخیر بیندازد. عمل آب مروارید بسیار آسان، کم خطر و بی‌درد است. هر چند که عمل آب مروارید جزء پنج درمان مقرون به صرفه در دنیا است، اما در بیشتر مناطق دور افتاده کشورهای در حال توسعه و فقیر، بسیاری از بیماران، به‌دلیل عدم‌دسترسی به امکانات درمانی چشم پزشکی با هزینه قابل‌قبول و مناسب، همچنان نابینا باقی می‌مانند و هنوز آب مروارید، مهم‌ترین عامل نابینایی باقی مانده است.

گلوکوم یا آب سیاه، دومین عامل اصلی نابینایی در جهان است و میلیون ها نفر در سال بر اثر ابتلا به این بیماری مهلک در تاریکی فرو می روند. این بیماری در آغاز هیچ علامتی ندارد ولی می تواند در طول چند سال سبب کاهش بینایی و در نهایت کوری شود. درمان بموقع می تواند مانع پیشرفت بیماری شود. با معاینات دوره ای می توان تا حد زیادی جلوی بروز این بیماری را گرفت.مناسب است بدانید بیماری دیابت نیز از شایع ترین عوامل نابینایی است. احتمال بروز کوری در مبتلایان به دیابت، ۲۵ برابر افراد عادی است. درگیری چشم بر اثر دیابت یا به زبان پزشکان، رتینوپاتی دیابتی یکی از ۴ علت شایع نابینایی است که گروه سنی ۲۰ تا ۶۰ سال را شامل می شود. بیشتر موارد عوارض چشمی دیابت بدون این که دارای علائمی باشد، توسعه و گسترش می یابد و تا زمانی که عارضه چشمی به مراحل پیشرفته نرسد، تغییر در قدرت بینایی به وجود نمی آید. به همین دلیل ضرورت دارد بیماران دیابتی نوع B به طور منظم برای معاینه به چشم پزشک مراجعه کنند.

نگرش جامعه نسبت به روشندلان و همچنین برداشت آنها نسبت به خود که طبعاً متاثر از برخورد جامعه و فرهنگ حاکم است، نقش بسیار مهمی در چگونگی تشکیل انگیزه ها، توسعه و رشد استعدادهای نابینایان دارد. بنابراین، جامعه، مدرسه و خانواده مسئولیت خطیری را درزمینه ایجاد و تقویت انگیزه های بالنده درنابینایان برعهده دارند.

وجود الگوهای رفتاری سازنده درمقابل نابینایان ، نقش بسزایی در آگاهی آنان و جهت دار شدن و تحقق یافتن انگیزه های ایشان دارد. جامعه و خانواده باید تلاش کنند تا فرد نابینا خود را باور داشته باشد و بداند که می تواند با وجود نابینایی به موفقیت های فراوانی نائل گردد. با تبریک روز جهانی عصای سفید به تمامی روشندلان در سراسر جهان امیدواریم تلاش دولت ها در احقاق حقوق آنان عامل تعیین کننده ای باشد تا نابینایی هرگز مانع رشد و ترقی هیچ انسانی نشود.