افزایش دو برابری صادرات ایران به آفریقا؛ دلایل این جهش صادراتی چیست؟

.پارس تودی – صادرات ایران به آفریقا رشدی دو برابری را شاهد بوده است.

به گزارش پارس‌تودی، محمدرضا صفری، سرپرست دفتر آفریقا سازمان توسعه تجارت ایران در ۱۵ سپتامبر اعلام کرد که در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۴ صادرات به قاره آفریقا نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲ برابر افزایش داشته است و همزمان با افزایش صادرات، با کاهش واردات مواجه بوده‌ایم. وی افزود: از ظرفیت‌های استان‌ها از طریق تشویق تولیدکنندگان دارای مزیت به سمت حضور و تولید مشترک در کشورهای آفریقایی می‌تواند جهشی در ارزآوری کشور ایجاد کند.

سرپرست دفتر آفریقا سازمان توسعه تجارت ایران در ادامه تاکید کرد: استفاده از ظرفیت‌های استان‌ها از طریق تشویق تولیدکنندگان دارای مزیت به سمت حضور و تولید مشترک در کشورهای آفریقایی می‌تواند جهشی در ارزآوری برای ایران ایجاد کند. صفری با بیان اینکه آفریقا خواهان مکانیزه و صنعتی شدن در حوزه کشاورزی است، افزود: شرکت‌های ایرانی توانمندی لازم در مشارکت با فعالان آفریقایی را دارند، به همین منظور ستاد آفریقا از پروژه‌های تولیدی مشترک در آفریقا حمایت می‌کند و ابزارهای لازم جهت ارائه تسهیلات به شرکت‌های ایرانی را فراهم کرده است.

مسعود برهمن، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و شرق آفریقا نیز در ۶ سپتامبر با تاکید بر اینکه آمار رسمی نشان‌دهنده افزایش محسوس ۲.۲ برابری در ۴ ماه نخست سال ۱۴۰۴ نسبت به سال گذشته را شاهد هستیم، گفت: تعداد مقاصد نیز از ۲۹ کشور به ۳۴ کشور افزایش یافته است. بر اساس آخرین داده‌های رسمی اعلام شده از سوی گمرک، در بهار ۱۴۰۴ یعنی ۳ ماه نخست ۱۴۰۴، صادرات ایران به آفریقا  نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۸۵ درصد رشد داشته است.

برهمن ادامه داد: بنابراین با توجه به روند بهار و ۴ ماه نخست امسال، می‌توان گفت در ۵ ماه نخست امسال نیز تجارت ایران به آفریقا رشد قابل‌توجهی نسبت به سال گذشته داشته است، هرچند عدد دقیق ۵ ماهه هنوز منتشر نشده است. برهمن تاکید کرد که اگر اتفاق‌های غیرمنتظره پیش نیاید، انتظار می‌رود روند مبادلات ایران و آفریقا در نیمه دوم سال نیز افزایش ادامه یابد، البته نه با سرعت تند ۴ ماهه اول، بلکه به صورت رشد باثبات‌تر و نوسانی.

به گفته کارشناسان؛ عوامل موثر در افزایش روند رشد تجارت ایران با آفریقا توجه بهتر و بیشتر سازمان توسعه تجارت به قاره آفریقا و تهیه نقشه راه با مشورت و استفاده از دیدگاه‌های بخش خصوصی، افزایش تهاتر، ورود خدمات فنی- مهندسی به این بازار و تنظیم قراردادهای مؤثر، هم‌افزایی بین مجموعه‌های دارای مسئولیت در رابطه با آفریقا و توجه جدی و عملیاتی به حضور اتاق مشترک بازرگانی ایران و آفریقا در تصمیم‌گیری‌های کلان است.

در عین حال دلایل افزایش صادرات ایران به آفریقا را می‌توان در قالب موارد ذیل برشمرد:

۱. دیپلماسی فعال ایران - آفریقا

برگزاری اجلاس‌های همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا و عملیاتی‌سازی مصوبات ستاد آفریقا، نقش مهمی در تقویت روابط تجاری داشته است. این اقدامات باعث افزایش اعتماد متقابل و تسهیل فرآیندهای تجاری میان دو طرف شده است.

۲. تنوع کالاهای صادراتی

صادرات ایران به آفریقا شامل کالاهایی با ارزش افزوده بالا مانند محصولات پتروشیمی، سیمان، صنایع ریلی، دارو، تجهیزات پزشکی، مصالح ساختمانی، لوازم خانگی و مواد غذایی است. این تنوع باعث جذب بازارهای مختلف در قاره آفریقا شده است.

۳. استفاده از ارزهای محلی و تهاتر

برای کاهش وابستگی به سیستم‌های مالی بین‌المللی و مقابله با محدودیت‌های ارزی، ایران از روش‌های تهاتر و استفاده از ارزهای محلی در مبادلات تجاری با کشورهای آفریقایی بهره‌برداری کرده است. این رویکرد باعث تسهیل در انجام معاملات و کاهش هزینه‌های مالی شده است.

۴. بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل

توسعه و بهبود مسیرهای حمل‌ونقل دریایی، به‌ویژه از طریق بنادر ایران به کشورهای شرق و غرب آفریقا، باعث کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و تسهیل در ارسال کالاها به بازارهای آفریقایی شده است.

۵. نیاز بالای آفریقا به کالاهای اساسی

بحران‌های جهانی غذا و انرژی باعث افزایش تقاضا در آفریقا برای کالاهای اساسی مانند کود، سیمان، مواد غذایی و دارو شده است. ایران با تأمین این نیازها توانسته است جایگاه خود را در بازارهای آفریقایی تقویت کند.

در جمع‌بندی باید گفت که رشد صادرات ایران به آفریقا نتیجه ترکیبی از دیپلماسی فعال، تنوع در کالاهای صادراتی، استفاده از روش‌های مالی نوین، بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و تأمین نیازهای اساسی بازار آفریقا است. با ادامه این روند و رفع موانع موجود، می‌توان انتظار داشت که روابط تجاری ایران با قاره آفریقا در آینده نزدیک تقویت و گسترش یابد.

srm