چرا حیات آفریقا به آب وابسته است؟

پارس‌تودی- آب در آفریقا نه تنها یک نیاز اساسی برای زندگی است، بلکه پایه و اساس توسعه اقتصادی و اجتماعی است. بحران‌های موجود در این قاره که به دلیل کمبود یا آلودگی منابع آب شدت یافته، تهدیدات بسیاری را برای سلامت عمومی و امنیت اجتماعی به همراه دارد.

در این مقاله، «سرین مالک» دبیر اجرایی شبکه جامعه مدنی آفریقا برای آب و فاضلاب، به بحران‌های موجود در آفریقا و تأثیر آن بر زندگی مردم پرداخته است. به گزارش پارس تودی، شیوع وبا که یک بیماری باکتریایی است و از طریق آب منتقل می‌شود، به‌ویژه در کشورهای جنوب و مرکز آفریقا موج خطرناکی به راه انداخته است. این بیماری در طول دو سال گذشته بیش از ۲۲۰ هزار نفر را آلوده کرده و جان بیش از 4 هزار نفر را در ۱۹ کشور آفریقایی گرفته است. کارشناسان بهداشت عمومی این بحران گسترده را به عوامل مختلفی از جمله طوفان‌های شدید ناشی از تغییرات اقلیمی، کمبود واکسن و زیرساخت‌های ناکافی آب و فاضلاب نسبت می‌دهند.

بحران‌ها در آفریقا به ندرت صرفاً با مسائل سیاسی آغاز می‌شوند؛ بیشتر آن‌ها با مشکلات آب شروع می‌شوند. کمبود آب، آب آلوده یا توزیع ناعادلانه آن، مشکلاتی همچون خشکسالی، سیل، آوارگی، گرسنگی و درگیری‌های اجتماعی را به دنبال دارد. در منطقه ساحل، تغییرات بارندگی باعث بروز درگیری میان کشاورزان و دامداران شده و در جنوب آفریقا، کمبود آب در شهرها موجب ناآرامی و جیره‌بندی اجباری شده است. این مسائل نشان می‌دهد که وقتی آب کم می‌شود، اقتصاد و قراردادهای اجتماعی نیز به خطر می‌افتند.

در این میان، وضعیت کشاورزی آفریقا نیز شکننده است. تقریباً ۹۵ درصد از زمین‌های کشاورزی آفریقا به صورت دیم کشت می‌شود و تولید محصولات کشاورزی وابسته به شرایط اقلیمی است. هیات بین‌دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) هشدار می‌دهد که فشارها بر امنیت آب در این قاره روز به روز افزایش خواهد یافته است. تنها راه سازگاری با این تغییرات، قرار دادن آب در مرکز برنامه‌ریزی‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و تأمین مالی پروژه‌ها است.

اگرچه مشکلات آفریقا پیچیده و گسترده است، اما واقعیت این است که نیمی از مردم جنوب صحرای آفریقا هنوز از خدمات اولیه آب آشامیدنی محروم‌اند. این وضعیت باید اولویت‌های توسعه‌ای ما را تغییر دهد. آب تنها یک حق انسانی نیست، بلکه زیرساختی حیاتی برای توسعه است که بر کشاورزی، صنایع و آموزش تأثیرگذار است.

یونیسف تخمین می‌زند که زنان و دختران در آفریقا روزانه ۲۰۰ میلیون ساعت را صرف جمع‌آوری آب می‌کنند. این زمان می‌توانست صرف فعالیت‌های مفیدی چون یادگیری، کسب درآمد یا رهبری شود. علاوه بر این، پیشرفت در زمینه بهداشت نیز محدود است؛ هیچ کشور آفریقایی در مسیر دستیابی به دسترسی جهانی به فاضلاب ایمن تا سال ۲۰۳۰ نیست.

تحقیقات جهانی نشان می‌دهد که هر دلار سرمایه‌گذاری در بخش آب و فاضلاب می‌تواند حدود چهار دلار به عنوان مزایای اجتماعی و اقتصادی بازگرداند. این مزایا شامل صرفه‌جویی در زمان، بهبود سلامت و افزایش بهره‌وری است.

برای مقابله با این بحران، لازم است که مدیریت منابع آب در اولویت برنامه‌های توسعه قرار گیرد. این امر شامل ذخیره‌سازی مناسب آب، تعمیر و نگهداری زیرساخت‌ها، تصفیه مداوم آب و آموزش اپراتورهای محلی است. وقتی سیستم‌های آبی به درستی عمل کنند، سلامت بهبود می‌یابد و جوامع محلی شکوفا می‌شوند. در نتیجه، اگر زیرساخت‌های آب به درستی اولویت‌بندی شوند، عزت و رفاه مردم نیز به دنبال آن خواهد آمد.

ad