ویل للمطففین؛ وای برکم‌فروشان/ یک هشدار بزرگ قرآنی برای جامعه و اقتصاد
-
ویل للمطففین؛ وای برکم‌فروشان/ یک هشدار بزرگ قرآنی برای جامعه و اقتصاد
پارس تودی- قرآن کریم کم‌فروشی را موجب ویران شدن شهر مدین و نابود شدن قوم آن معرفی کرده است ، در شش سوره از 114 سوره قرآن کم فروشی مورد مذمت قرار گرفته است.
در قرآن مکرر بر روی مساله مبارزه با کم‌فروشی و تقلب در وزن و پیمانه تاکید شده است؛ خداوند در یک جا رعایت این نظم را در ردیف نظام آفرینش در پهنه جهان هستی قرار داده و در آیه 7 و 8 سوره «رحمن» می‌فرماید: «وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِیزانَ أَلَّا تَطْغَوْا فِی الْمِیزانِ؛ خداوند آسمان را برافراشت و میزان و حساب در همه چیز گذاشت، تا شما در وزن و حساب تعدی و طغیان نکنید.»
خداوند در آیه یک تا چهار سوره «مطففین» با لحنی شدید و تهدید آمیز می‌گوید: «... وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ الَّذِینَ إِذَا اکْتالُوا عَلَی النَّاسِ یَسْتَوْفُونَ، وَ إِذا کالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ یُخْسِرُونَ، أَ لا یَظُنُّ أُولئِکَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ لِیَوْمٍ عَظِیمٍ؛ وای بر کم‌فروشان! آنها که به هنگام خرید، حق خود را به‌طور کامل می‌گیرند، و به هنگام فروش از کیل و وزن کم می‌گذارند، آیا آنها گمان نمی‌کنند که در روز عظیمی برانگیخته خواهند شد، روز رستاخیز در دادگاه عدل خدا...»
گرانفروشی یکی از آفت‌های کسب روزی حلال است که بسیاری از اهل بازار ممکن است دانسته یا ندانسته به آن مبتلا شوند. درآمد حاصل از گرانفروشی حرام است و باید به صاحبان حق برگردانده شود.
امام صادق علیه السلام، امام ششم شیعیان در حدیثی می‌فرمایند:
«مغبون ساختن کسی که در قیمت کالا (و سالم بودن جنس) به فروشنده اعتماد کرده، حرام است.»
پیامبر اکرم (ص) نیز در حدیثی می‌فرمایند:
"هر مردی که مواد غذایی مورد نیاز مردم را زیاد بخرد و تا چهل روز آن را نگاه دارد به انتظار اینکه در گرانی واقع شوند گناهی کرده که اگر تمام آنها را بفروشد و پولش را صدقه بدهد، کفاره آن گناهی که کرده نمی‌شود."
در آیات 84 تا 86 سوره هود در قرآن، خداوند به یکی از مفاسد اقتصادی که از روح شرک و بت پرستی سرچشمه می‌گیرد و در آن زمان در میان اهل شهر «مدین» سخت رائج بود اشاره کرده و می‌گوید : " به هنگام خرید و فروش پیمانه و وزن اشیاء را کم نکنید (وَ لا تَنْقُصُوا الْمِکْیالَ وَ الْمِیزانَ).
به گفته حجت‌الاسلام‌والمسلمین «مجتبی کلباسی»، رئیس مرکز تخصصی مهدویت، کم فروشی و گرانفروشی انواع و اقسام متفاوتی دارد. مثلا فردی چیزی تولید می‌کند و با مشخصاتی که روی آن نوشته است مغایرت دارد و خلاف آنچه را که گفته تحویل می‌دهد. گاهی هم فردی تعهد در انجام کاری دارد اما از انجام آن کوتاهی می‌کند این نیز مصداق کم کاری و کم فروشی است.
به بیان او، خداوند در آیات قرآنی به اینکه قسط و عدل را بپا داریم بسیار مبادرت ورزیده است. یکی از مصداق‌های کم‌فروشی و گرانفروشی این است که اگر می‌خواهیم مالی را به کسی بفروشیم از آن زیادی تعریف کرده و قیمت آن را دو برابر کنیم و اگر قرار است مالی را کسی بخریم اینقدر از آن مال بد بگوییم که بخواهیم سود بیشتری کسب کنیم و مبلغ کمتری بپردازیم.
وی می گوید: در حدیثی از پیامبر (ص) وارد شده است که امانتداری سبب جلب روزی می‌شود و خیانتکاری فقر را به همراه دارد.
کلباسی گفت: برای تحول یک جامعه در این زمینه نمی توان صرفا با ماموران دولتی و قوانین کار را جلو برد بلکه باید بر تحول درونی انسانها کار کرد، همانگونه که پیامبران الهی به دنبال تحول درون انسانها همراه با تحول جامعه بوده اند.
عبارات کلیدی: کم فروشی چیست، علت فقر، بحران های اقتصادی، مبارزه با گران فروشی، نگاه اسلام به اقتصاد، احادیث درباره اقتصاد
MMA
