فرانسه گرفتار خشم مردمی؛ از خیابان‌های پاریس تا غارت هائیتی

پارس‌تودی- روزنامه فرانسوی «لوموند» گزارش داد که تظاهرات کارگران، مردم، بازنشستگان و دانشگاهیان فرانسوی در اعتراض به حذف بودجه‌های عمومی و اجرای سیاست‌های ریاضت اقتصادی وارد هفته دوم خود شده است.

 به گزارش پارس‌تودی «لوموند» نوشت: در فرانسه «خشم زیادی پیرامون مسائل بی‌عدالتی اجتماعی در حال شکل‌گیری است که این اعتراضات جلوه‌ای از آن خشم است». در این مطلب از پارس‌تودی نگاهی انداخته شده است به بروز این خشم اما در جایی دیگر و توسط مردمانی دیگر. مردمانی در هائیتی که سال‌ها در بند استعمار فرانسه‌ای بودند که امروز خود گرفتار اعتراضات گسترده است.

هائیتی در چنگال استعمار فرانسه

هائیتی کشوری است در جزیره هیسپانیولا در دریای کارائیب. این کشور از اواخر سده پانزدهم میلادی به تصرف اسپانیا درآمد، اما به‌تدریج با افزایش قدرت فرانسه در نیمه دوم قرن هفدهم، این کشور نیز وارد درگیری‌های استعماری با اسپانیا در هائیتی شد. نبرد این دو قدرت اروپایی در نهایت باعث شد دو کشور به تقسیم قدرت در این منطقه در سال 1697میلادی تن دهند. بخش غربی این جزیره در اختیار فرانسوی‌ها قرار گرفت و این کشور بیش از صد سال این منطقه را در اختیار داشت.

جنایات فرانسه در هائیتی:

- برده‌داری و تجارت برده: 

در دوران استعمار فرانسه صدها هزار آفریقایی به اجبار به هائیتی که در آن زمان سن-دومینگ (Saint-Domingue) نام داشت، منتقل شدند و در شرایط وحشیانه روی مزارع نیشکر و قهوه کار می‌کردند. هائیتی ثروتمندترین مستعمره فرانسه در قرن ۱۸ بود و بیش از یک‌سوم شکر و قهوه اروپا را تولید می‌کرد. به دست آوردن این ثروت بر دوش بردگان آفریقایی بود که تحت شرایطی وحشتناک کار می‌کردند.

- کار اجباری تا سر حد مرگ: 

بردگان در مزارع نیشکر و قهوه تحت شکنجه، گرسنگی و بیماری‌های کشنده کار می‌کردند. امید به زندگی یک برده در هائیتی کمتر از ۱۰ سال بود.

- مجازات‌های وحشیانه:

شلاق زدن، سوزاندن، قطع اعضای بدن و زنده به گور کردن از جمله روش‌های تنبیهی فرانسوی‌ها عیله مردم هائیتی بود.

رهایی از دام  استعمار

در سال  ۱۷۹۱ میلادی، بردگان تحت رهبری تووسن لوورتور (Toussaint Louverture) و سپس ژان-ژاک دسالین (Jean-Jacques Dessalines) قیام کردند. پس از ۱۳ سال جنگ، هائیتی در سال ۱۸۰۴ به اولین کشور مستقل آمریکای لاتین و اولین جمهوری سیاهپوستان جهان تبدیل شد. وقتی بردگان علیه استعمار برخاستند، ارتش فرانسه روستاها را آتش زد، مردم را قتل‌عام کرد و سگ‌های شکاری را برای شکار بردگان فراری به جان آن‌ها انداخت.

بهای خلاصی از استعمار

فرانسه به تلافی شکست از مردم هائیتی، در سال ۱۸۲۵، با تهدید حمله نظامی، این کشور را مجبور به پرداخت ۱۵۰ میلیون فرانک طلا (معادل حدود ۲۱ میلیارد دلار ) به عنوان غرامت برای «از دست دادن مستعمره» کرد. این بدهی تا سال ۱۹۴۷ ادامه یافت و اقتصاد هائیتی را نابود کرد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند فقر در هائیتی نتیجه مستقیم استعمار و غارت فرانسه است که این کشور را به فقیرترین کشور نیمکره غربی تبدیل کرده است. بحران‌های زیر در هائیتی ریشه در تاریخ استعمارشده این کشور توسط فرانسه دارد:

۱. فقر و اقتصاد وابسته

هائیتی مجبور شد برای پرداخت بدهی به فرانسه، وام‌های سنگین بگیرد و منابع خود را تخلیه کند. امروز بیش از ۶۰٪ مردم زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

۲. بی‌ثباتی سیاسی و خشونت

فرانسه با حمایت از نخبگان فاسد و کودتاها (مثل حکومت دووالیه)، مانع توسعه دموکراسی شد. امروز هائیتی تحت کنترل گروه‌های مسلح است و دولت عملاً فلج شده است.

۳. تخریب محیط زیست و کشاورزی

فرانسه با سیستم تک‌کِشتی نیشکر، خاک هائیتی را فرسوده کرد. امروز بیش از ۹۸٪ جنگل‌های هائیتی نابود شده و زمین‌های کشاورزی بی‌حاصل هستند.

۴. نژادپرستی و تحقیر بین‌المللی

حتی پس از استقلال، هائیتی توسط قدرت‌های جهانی (از جمله آمریکا) تحریم و منزوی شد. امروز بسیاری از هائیتی‌ها در شرایطی مشابه آپارتاید اقتصادی زندگی می‌کنند.

پاریس هرگز به‌طور رسمی عذرخواهی نکرده، اما در سال ۲۰۱۵ میلادی، «فرانسوا اولان» رئیس‌جمهور وقت فرانسه گفت: «باید بدهی تاریخی خود به هائیتی را بپردازیم.» با این حال، هیچ غرامتی پرداخت نشده است. حال این سئوال مطرح است که فرانسه‌ای که تاریخ استعمارگریش از آفریقا تا آمریکای لاتین گسترده است  در دولت کنونی چگونه می‌خواهد از بحران‌هایی که خود علیه مردمش ایجاد کرده رهایی یابد؟

fz