Վերլուծություն- Փաշինյանի խաղադրույքը Հայաստանի ազգային անվտանգության վրա

Երևանում տեղի ունեցած վերջին զարգացումները ենթադրում են, որ Նիկոլ Փաշինյանն անում է այսպես ասած «իր վարչապետության ընթացքում ամենամեծ քաղաքական խաղադրույքը». խաղադրույք Հայաստանի պատմական ինքնության, երկրի սահմանադրության և Երևանի աշխարհաքաղաքական կողմնորոշման վրա:

Հազարավոր պետական աշխատակիցների առջև նրա երկար ելույթը, մի իրավիճակում,  անկախ լրագրողների բացակայության պայմաններում, վկայում է  «պատմական Հայաստանից» դեպի «Արևմուտքի ցանկացած Հայաստան» վտանգավոր անցման մեղմ նախագծման մասին: 
Փաշինյանի ամենակարևոր ուղերձը սահմանադրական հանրաքվեի հետաձգումն էր մինչև 2026 թվականի ընտրություններից հետո: Իրական նպատակն ընտրական լեգիտիմություն ձեռք բերելն է՝ Ադրբեջանի հետ խաղաղության հիմնական խոչընդոտը վերացնելու համար, մասնավորապես՝ Սահմանադրության նախաբանի այն կետերը, որոնք Հայաստանը նույնականացնում են որպես «Անկախության հռչակագրի» ժառանգորդ և Ղարաբաղի պահանջատեր: Բաքուն բազմիցս հայտարարել է, որ քանի դեռ գոյություն ունի այս հղումը, որևէ երկարատև համաձայնագիր չի ստորագրվի:
Այս նահանջի մասին ուղղակիորեն չհայտարարելու համար Փաշինյանը դիմել է «պետական աերոդինամիկայի» նման արտահայտությունների, որոնք վերլուծաբանները համարում են տարածքային պահանջների և Հայաստանի կողմից 1991 թվականի սահմանները ընդունելու նախապատրաստության կոդային բառ։
Իր ելույթում Հայաստանի վարչապետը բազմիցս խոսել է «ներքին և միջազգային լեգիտիմության» մասին։ Այս արտահայտության իմաստը Փաշինյանի լեզվով պարզ է. նա ցանկանում է հանրությանը բացատրել, որ վերջին նահանջները՝ սկսած Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի տարածք լիովին ճանաչելուց մինչև Պրահայի շրջանակային համաձայնագրի ընդունումը, բացել են արևմտյան զենքի ճանապարհը։
Վերջին ամիսներին Երևանը խոշոր պայմանագրեր է կնքել Ֆրանսիայի և Հնդկաստանի հետ՝   հեռանալով ռուսական ավանդական անվտանգության հովանոցից։ Փաշինյանը այս շրջադարձը նկարագրում է որպես «պատերազմից խուսափել», բայց հակառակորդները դա համարում են «երկրի անվտանգությունն Արևմուտքին հանձնել»։
7500 պետական ծառայողների ներկայությունը հանդիպմանը, որին չի հրավիրվել որևէ անկախ լրագրող, վկայում է այն մասին, որ Փաշինյանը փորձում է երկրի բյուրոկրատիան լիովին համապատասխանեցնել նոր «իրական Հայաստանի» նախագծին։ Նախագիծ, որը ձգտում է ստեղծել պատմական հեռավորություն «Մեծ Հայաստան» հասկացությունից՝ նոր գործառույթով և ինքնությամբ։
Նա նույնիսկ պնդում է, թե այս փոփոխություններն անհրաժեշտ էին «պետության գոյատևման համար հաջորդ 50-ից 1000 տարիների ընթացքում». արտահայտություն, որն ավելի շատ հիշեցնում է քաղաքական քարոզչություն՝ արմատական շրջադարձը արդարացնելու համար, քան՝ տեսլական։

Փաշինյանի այս մոտեցումն ունի երեք հիմնական հետևանք.

 1. Պատմական զիջում ժողովրդավարական փաթեթով
Նա ցանկանում է Սահմանադրությունից Ղարաբաղի վերաբերյալ կետը հանելը վերագրել հանրային կամքին և այդպիսով պատասխանատվությունը հանել իր ուսերից: Այս ռազմավարությունը հենց այն է, ինչ Բաքուն և Անկարան են ցանկանում, և նա հույս ունի, որ ժողովուրդը, պատերազմի վախի ստվերի տակ, կընդունի այն:

2. Վճռական շրջադարձ դեպի Արևմուտք.
 «Միջազգային լեգիտիմության» և զենք գնելու ազատության վրա շեշտադրումը հստակ ուղերձ է Մոսկվային. Հայաստանը այլևս հույսը չի դնում Ռուսաստանի վրա և մոտենում է ՆԱՏՕ-ին:

3. Լուրջ աշխարհաքաղաքական ռիսկ.
Իրարահաջորդ անհաջողությունները ոչ միայն չեն նվազեցրել մյուս կողմի ախորժակը, այլև մեծացրել են նոր պահանջների հավանականությունը, այդ թվում՝ Զանգեզուրի միջանցքի համար ճնշումը: Այս միտումը նաև խանգարում է Իրանին, քանի որ Թեհրանը դեմ է տարածաշրջանի սահմանների ցանկացած փոփոխության կամ տարածաշրջանայինից դուրս գործողների ազդեցությանը:
Փաշինյանն այժմ քայլում է ածելու սայրի վրա՝ մի կողմից հայկական ազգայնականությունը, մյուս կողմից՝ Բաքու-Անկարա ճնշումը, իսկ Արևմուտքը նրա ետևում պահանջում է քաղաքական փրկագին: Նրա ռիսկը մեծ է՝ փոխել Հայաստանի իրավական և քաղաքական ինքնությունը՝ գոյատևման համար։ Ժամանակը ցույց կտա՝ այս ռիսկը կայունություն կբերի՞ Երևան, թե՞ նոր ճգնաժամեր։

 Աղբյուր՝ Tasnim լրատվական գործակալություն