Մեկնաբանություն - Պուտինը խստորեն քննադատել է Կենտրոնական Ասիայում աֆղան փախստականներին վերաբնակեցնելու ծրագիրը
Կիրակի օրը, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն ասել է.«Աֆղան փախստականներին Կենտրոնական Ասիայի երկրներում վերաբնակեցնելու Արևմուտքի գաղափարը, նախքան ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի վիզա ստանալը, քմահաճ է: Նրա խոսքով՝ այդպիսով աֆղան ներգաղթյալները կարող են առանց վիզայի վերաբնակվել մեր հարևան երկրներում, սակայն առանց վիզայի նրանց անհնար է վերաբնակեցնել ԱՄՆ-ում: Սա ներգաղթյալների խնդրի կարգավորման նվաստացուցիչ տարբերակ է:
Պուտինն ասել է.«Կենտրոնական Ասիայի երկրները մեր ամենամոտ գործընկերներն ու դաշնակիցներն են: Մենք նրանց հետ սահմաններ ենք կիսում, բայց վիզաների սահմանափակումներ չկան: Եթե ապաստան հայցողները մտնեն այս երկրներից մեկը, ինչպե՞ս կարող ենք իմանալ, թե ովքեր են նրանք»: Պուտինի տեսանկյունից, անվտանգության առումով դա հսկայական ռիսկ է ներկայացնում Ռուսաստանի համար:
Պուտինի դիրքորոշումը Աֆղանստանի փախստականներին Կենտրոնական Ասիայում վերաբնակեցնելու ծրագրի վերաբերյալ նախքան իրավիճակը քննելը և նրանց վիզա տրամադրելը, արտացոլում է Մոսկվայի զայրույթը ուրիշների հանդեպ Արևմուտքի հեգեմոնիկ տեսակետից, իսկ այստեղ Կենտրոնական Ասիայի երկրները համարվում են երկրորդ կարգի երկրներ, որոնց անվտանգությունը կարևոր է ոչ Ամերիկայի և ոչ էլ Եվրոպայի համար:
Պուտինը միաժամանակ կոչ է արել միջազգային հանրությանը կանխել Աֆղանստանի փլուզումը: Ռուսաստանի նախագահն այս կոչն ուղղել է հաշվի առնելով Աֆղանստանում ներքին փլուզման հետևանքները և փախստականների ներհոսքը Աֆղանստանից դեպի հարևան երկրներ, ինչը աղետալի հետևանքներ է ունենալու Ռուսաստանի համար:
Նշելով, որ Աֆղանստանում զարգացումներն անմիջականորեն ազդում են իր երկրի անվտանգության վրա, Ռուսաստանի նախագահը զգուշացրել է աֆղան փախստականների դիմակով ռուսական տարածք զինյալների ներթափանցման վտանգի մասին:
Քաղաքագիտության պրոֆեսոր չինացի Ֆան Հենգդան համոզված է, որ Աֆղանստանում տիրող քաոսը կարող է տարածվել այլ երկրներում և առաջացնել տարածաշրջանային անկարգություններ:
Աֆղանստանում «Թալիբան» շարժման իշխանության գալով, աֆղանցիների Աֆղանստանից հեռանալու հարցը դարձել է այնքան լուրջ խնդիր, որ որոշ եվրոպական երկրներ, ներառյալ Ավստրիան, հայտարարել են, որ պատրաստ չեն ընդունել իրենց երկրից փախած աֆղան փախստականներին: Բայց Միացյալ Նահանգները, որն իր անպատասխանատու և հապճեպ հեռանալով անմիջականորեն պատասխանատու է Աֆղանստանի ծանր իրավիճակի համար, փորձում է համոզել այլ երկրներին ընդունել աֆղան փախստականներին:
Սակայն Կենտրոնական Ասիայի երկրներում աֆղան փախստականներին ընդունելու արևմտյան ծրագիրը, որին խիստ հակադարձել է Ռուսաստանը, վկայում է այն մասին, որ Վաշինգտոնը և Բրյուսելը մտադիր են այլ երկրներ ներքաշել աֆղանական ճգնաժամը: Մինչդեռ Ռուսաստանը բազմիցս շեշտել է, որ Աֆղանստանում առկա ճգնաժամը ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ում նրա եվրոպական դաշնակիցների սխալ քաղաքականության արդյունք է, որն այժմ հրաժարվել է Աֆղանստանում պատասխանատվությունից և, ինչպես ՆԱՏՕ-ն, պաշտոնապես հայտարարել է իր ներկայության ավարտի մասին:
Մոսկվայի հիմնական մտահոգությունն այժմ Աֆղանստանի ճգնաժամի քաղաքական, սոցիալական և անվտանգության հետևանքներն են, հատկապես փախստականների հոսքը և Կենտրոնական Ասիայում և Ռուսաստանում ահաբեկչական գործողությունների հավանական աճը:
Հետևաբար, այս առումով Մոսկվան փորձում է բանակցել թալիբների հետ և ստիպել նրան կառավարել համեմատաբար ժողովրդավարական կամ այնպիսի եղանակով, որը քաոս չի առաջացնի Աֆղանստանում և փախստականների նոր ալիք չի առաջանա, հակառակ դեպքում Կենտրոնական Ասիայում կմեծանա ահաբեկչական տարրերի ներթափանցման հավանականությունը:
