Հոկտեմբեր 11, 2022 13:40 Asia/Yerevan

Այսօր կներկայացնենք ահաբեկչության հետևանքով անմեղորեն զոհված երկու նահատակների։

Ահաբեկչության հետևանքով նահատակները սպանվել են ամենատմարդի ձևով և նույնիսկ առիթ չեն ունեցել ինքնապաշտպանության դիմել:Եվ որքան զավեշտալի  է ,որ միջազգային կազմակերպություններում մարդու իրավունքների կեղծ հավակնորդները , մի կողմից խոսում են կրոնների ազատության ու փոքրամասնությունների իրավունքների մասին, իսկ մյուս կողմից՝ իրենց գիրկը բացում այն ահաբեկիչների համար ,որոնք երկրում նման ոճրագործություններ են կատարել: Ահաբեկչության հետևանքով 17 հազար նահատակ ,վիշտ է պատճառում արթուն խղճերին  ու զայրացնում է  ,սակայն մարդու իրավունքների հավակնորդները մտահոգ են այս 17 հազար նահատակների մարդասպանների ազատությունների մասին...:

Հայկակ Մովսիսյան

Ահաբեկչության հետևանքով նահատակներից է  Հայկակ Մովսիսյանը: Նա ծնվել է 1927 թվականին արևմտյան Ատրպատական նահանգի Սալմաստ քաղաքում : Տարրական կրթությունը ավարտել է ծննդավայրում ,որից հետո ընտանիքի հետ միասին բնակություն է հաստատել Թեհրանում :Հայկակը մի քանի տարի աշխատել է մեխանիկայի  կենտրոնում ,որից հետո սկսում է աշխատել որպես վարորդ։

Ամուսնացել է 1959 թվականին և բախտավորվել երեք որդիներով: Հայկակը շատ ջերմ ու բարեհաբույր տղամարդ էր ,ինչի բերումով շատերն էին շփվում նրա հետ և լավ վերաբերմունք էր դրսևորում իր հարազատների նկատմամբ: Նա հաճախ զբաղված էր աշխատանքով : Իր ազատ ժամանակ զբաղվում էր տան խնդիրներով և ժամանակ հատկացնում ընտանիքին:

Նա շատ սովորական ընտանեկան կյանքով  էր ապրում ,մինչև 1981 թվականի հունիս ամիսը ,երբ ժամանակի խորհրդարանի կողմից  Հանրապետության նախագահ Բանի Սադրի պաշտոնանկության պատճառով,լարված իրավիճակ ստեղծվեց Թեհրանում:

Հայկակի կինը ,ով գնումների համար բնակարանից դուրս էր եկել  փակվել էր մի խանութում,քանի որ բախումներ էր սկսվել մոնաֆեղների և պետական պաշտոնատարների միջև : Այդ ժամանակ Հայկակի երկրորդ որդին՝ Էդմոնդը ,ով մտահոգվել էր իր մոր համար ,նրան գտնելու նպատակով գնում է «Հաֆթե թիր» հրապարակը,սակայն նրան չի գտնում ,իսկ վերադարձին մունաֆեղների գնդակի թիրախ դառնալով  սպանվում է :

Մովսիսյան ընտանիքի անդառնալի կորստի վիշտը դեռ չէր ամոքվել ,երբ կրկին անգամ մոնաֆեղները խլեցին այդ ընտանիքի ևս մեկ անդամի կյանքը։  1981 թվականի սեպտեմբերի 1-ին Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը շրջափակել էր մոնաֆեղների խմբավորման բնակարաններից մեկը և բախումներ էր սկսվել: Հայկակը ով  աշխատանքից տուն էր վերադառնում ,բախման ընթացքում մոնաֆեղների գնդակի թիրախ է դառնում ու նահատակվում 54 տարեկան հասակում: 

Այսպիսով Մովսիսյան ընտանիքը ավելի քիչ քան երեք ամսվա ընթացքում իր երկրորդ նահատակին է նվիրաբերում հեղափոխությանը: 

Այսօրվա հաղորդման ընթացքում ձեզ ենք ներկայացնում հետաքրքիր մի զրույց կապված Այաթոլլահ Խամենեիի  այս սիրելի նահատակների հարազատների բնակարան կատարած  այցելություն մասին: Ընկերակցեք մեզ: 

---

Հայկակը և իր որդին

Իսլամական հեղափոխության մեծարգո առաջնորդի ուղեկիցներից մեկը իր հուշերում այսպես է գրել.«Ցուրտ ձմեռ  է,ձյունը և սառույցը պատել են փողոցները:Թիկունքում են մնացել 19-րդ և 21-րդ գիշերները և այսօր 23-րդ գիշերն է ,մի գիշեր որի Ղադր լինելը ավելի է զգացվում նախորդ երկու գիշերների համեմատությամբ: Ուստի յուրաքանչյուր մուսուլմանի համար այս գիշերը պետք է համարվի կարևորագույն գիշերը: Տարվա ամենաարժեքավոր ամիսը Ռամազանն է, իսկ Ռամազանի ամենվեհ գիշերը՝Ղադրի գիշերը:Գիշեր, որտեղ գրված է բոլոր մարդկանց հաջորդ տարվա ճակատագիրը։Այս գիշերները սգո երանգ ունեն։Սա հինգերորդ գիշերն է, որ մենք արցունք ենք թափում իմամ Ալիի նահատակության կապակցությամբ:

Այս գիշերվա հետ հույսեր եմ կապել և աղոթքի համար ծրագիր մշակել ,ցանկություններս շատ են: Ես ինքս ինձ մտածում եմ՝ ես աննշան մահկանացուս , որ այդքան ցանկություններ  ունեմ Ղադրի գիշերը,մեր առաջնորդը՝ հեղափոխության, երկրի ու Իսլամ աշխարհի համար այսքան մտահոգություններով տարված ի՞նչ պայմաններում է գտնվում և Աստծուն մոտենալու համար ո՞ր արարքն  է ավելի հարմար գտնում:

Այս խոհերի մեջ եմ , երբ հեռախոսը զանգում է։Ասվում է, որ այս գիշեր ծրագրված է  այցելել նահատակների ընտանիքներին։

Այս երեկո՞․․․ Այս կորցրած հնարավորությունից անհանգստացած՝  ինձ հասցնում եմ գրասենյակ։Տեսնելով քաղաքում տիրող սգո  մթնոլորտը և դեպի մզկիթ շարժվող մարդկանց՝ ավելի եմ անհանգստանում:Բայց, երբ տեսնում եմ առաջնորդին  ու ողջունում նրան, բոլոր մտքերը հեռանում  են ուղեղիցս  և նրա  ներկայությունը ջերմացնում է սիրտս...:

.....

Հասնում ենք նահատակի տունը: Առաջնորդի հետևից բարձրանում եմ տան աստիճանները ,տեղեկանում եմ ,որ այս ընտանիքը երկու նահատակ ունի հայր ու որդի: 

Քսան ամյա մի տղա դռան շեմին է կանգնած: Զարմացած բարևում է Առաջնորդին: Ավելի քան 60 ամյա տիկինը մի քանի անգամ շփոթված կրկնում է .«Շատ բարի եք եկել ,շատ բարի եք եկել»: 

Տիկինը Հեղափոխության առաջնորդին հրավիրում է հյուրասենյակ: Տղայի դեմքը խիստ զարմացած է ու չի հավատում ,իսկ մոր դեմքը բարի ու ժպտադեմ :Աղան երբ նստում է և տեսնում շրջանակված լուսանկարները ,ասում է .«Դե լավ ,ծանոթացրեք այս նկարները»:

Այաթոլլահ Խամենեին նահատակ Հայկակ Մովսիսեանի բնակարանում 

Առաջին շրջանակված լուսանկարը ,ընտանիքի հոր  լուսանկարն է: Աղան ուշադիր նայում է լուսանկարին և նահատակի մորը ասում .«Նա է առաջ նահատակվել ,թե՞ որդիդ»:

--Նախ որդիս.

-Տիկին ,ո՞րտեղ է նահատակվել

-Տղաս նահատակվել է փողոցում և ամուսինս հենց մեր տան մոտ:

-Աստված Ձեր բարիով հատուցի և համբերություն պարգևի: Ի'նչ աշխատանքով էր զբաղվում: 

-Տաքսի ծառայությունում  էր աշխատում: 

--Ես զանգահարեցի ամուսնուս որ ասեմ փողոցում բախումներ են տեղի ունենում և ապահով չէ,սակայն ուշացել էի և նա ճանապարհվել էր դեպի տուն: Գնդակների ձայնը ողողել էր թաղամասը: Ես մտահոգված սպասում էի դռան հետևում:Գնդակների ձայնը դադարելով տնից դուրս եկա:Սակայն ամուսնուս մեքենան փողոցի մեջտեղում տեսա և իրեն արնաթաթախ ղեկի հետևում: 

Նահատակների տիկնոջ և մոր դեմքից երևում է թե՝անցնող տարիների ընթացքում ինչքան է տառապել: Նա երեք ամսվա ընթացքում կորցրել էր իր հենարանները: Աղան բարությամբ նրան մխիթարում է այս նախադասություններով.

--«Տա Աստված, որ տեղի ունեցող այս դժբախտությունները ձեզ համար լինեն Աստծուն մերձենալու հոգևոր  միջոց  և ձեր սրտերը փափկացնեն:Տա Աստված, որ ձեր սրտերը տոգորվեն  աստվածային լույսով ու աստվածային շնորհով։

--Շատ դժվար է ,շատ դժվար:

--Դե, այս միջադեպերը կառուցողական են։ Այո՛ շատ դժվար է; այդ  էլ՝ կարճ տարածությամբ։

--Այո՜ Այո՛ Երեք ամիս, երեք ամսվա ընթացքում, երկու նահատակ եմ տվել:

--Ես զգում եմ այն ​​դժվարությունները, որոնք դուք կրել եք այս երեխաներին մեծացնելու համար:

Այաթոլլահ  Խամենեին նահատակ Հայկակ Մովսիսեանի բնակարանում

Աղան , հանդիպման մթնոլորտը փոխելու համար հայրական հայացքուվ  ,նահատակի որդու հետ սկսում է խոսել։

--Դուք ինչո՞վ եք զբաղվում։

--Տարրական օղակն  ավարտելուց հետո անցել եմ աշխատանքի:

--Ինչո՞ւ չես շարունակել

--Դժվարություններ կային.

--Դե լավ .խնդիր չէ:Աշխատելը ևս լավ է: Սովորելու նպատակը նաև աշխատելն է:Բայց եթե կարելի է սովորել ու կրթվել, շատ ավելի լավ է։

Այնուհետև  աղան  գլուխը շրջում է դեպի մայրը և հարցնում.

--Տիկին .Դուք միայն մի որդի ունեք:

--Երեք որդի ունեի:Մեկը նահատակվեց: Մեծ որդիս ամուսնացել է և մեզանից հեռու է ապրում: 

--Նահատակների հիմնարկը Ձեզ հետ կապի մե՞ջ  է:

--Այո,ռոճիկը ստանում եմ Նահատակների հիմնարկից :

--Տիկին ,դուք չեք աշխատում:

--Ոչ ,տան տնտեսուհի եմ:Ջղերով անհանգիստ եմ եւ սրտի անհանգստություն ունեմ :Չեմ կարող աշխատել:

--Բուժվում ե՞ք:

--Այո,բժիշկ ունեմ:Նևրոլոգ և սրտի բժիշկ:

--Աստծով միշտ առողջ լինեք:

Այաթոլլահ Խամենեին նահատակ Հայկակ Մովսիսյանի բնակարանում 

Տան մթնոլորտը Ս.Ծննդյան տրամադրություն է փոխանցում: Հյուրասենյակի մի կողմում ,կար մի սեղան ,որի վրա դասավորված էր ընդեղենի,անուշեղենի ,շոկոլադի և մրգի ափսեներ: Պատի վրայի անկյունները զարդարված էին տարբեր զարդերով: Ս․Ծննդյան մի քանի բացիկների ու լուսանկարների շրջանակների կողքին լույսերով զարդարված էր փոքրիկ մի տոնածառ:Աղան ասում է.«Շնորհավորում եմ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան տոնը: Կարծես թե՝Ս․Ծննդյան տոնը նշում եք  ամանորից հետո: Ես գիտեմ որ Ս․Ծնունդը հայերը նշում են հունվարին ,հակառակ շատ կաթոլիկների և ուրիշների ,որոնց Ս․ Ծննդյան տոնը նախքան ամանոր է :Այն տարիներին երբ ես ուղերձ եմ հղում ,ընդհանրապես փորձում եմ ուղերձս այնպես ձևակերպել ,որ թե ձեր և թե նրանց տոնին համընկնի:Այսինքն ցանկանում եմ այս հարցում հարգել նաև հայ հայրենակիցներին :

Աղան թեքվում է դեպի երիտասարդ տղան: Այժմ նրա մոտ սթրեսային վիճակը փոխվել է խաղաղության և անդորրի:

--Դուք տեխնիկական աշխատանքով ե՞ք զբաղվում:

--Մեխանիկ եմ:

--Այո:Հայերը մեխանիկական աշխատանքների շնորհքը ունեն: Ձեր ձեռքերից երևում է: Աշխատավորի կարգին ձեռքեր:

--Շատ լավ է ,Աստծով կարողանաք առաջ ընթանալ և վարպետ դառնալ ու ավելի լավ պայմաններ ունենաք:

Մայրը ասում է.

--«Ես հյուրասիրե՞մ:Թեյ բերե՞մ:

--Ոչինչ ,բերեք:

Եվ կրկին աղան սկսում է զրուցել նահատակի որդու հետ և հայրական խորհուրդներ տալով ասում է.«

--Դաս սովորելու համար դեռ ուշ չէ: Երբ առիթ ընձեռվի ,այդ քայլին դիմեք: Անհրաժեշտ է գնահատել երիտասարդությունը: Ոմանք երիտասարդ տարիները վատնում են վայրկյանական հաճույքների համար: Դրանք չարժեն ,որոնց  պատճառով երիտասարդության արժեքավոր տարիները վատնվեն: Երիտասարդությունը պետք է օգտագործել հմտություն ձեռք բերելու համար : Երիտասարդությունը  պետք է օգտագործել մի արժեքավոր և մնայուն աշխատանքի համար:

Այաթոլլահ Խամենեին նահատակ  Հայկակ Մովսիսյանի բնակարանում 

Այս ընտանիքի համար ուրախ գիշեր է:Նահատակի մայրը թեյ ու քաղցրավենիք է հյուրասիրում  հեղափոխության առաջնորդին ու մի փոքր պատմում իրենց  խնդիրների մասին:Աղան ուշադիր լսում է: Հետո դիմում է մեզ ու ասում.

--Դուք հետևեք ու ստուգեք:Կատարեք այն, ինչ կարող եք օգնել:

Զրույցի ավարտին աղան սկսում է թեյ խմել և ու քաղցրավենիք ուտել:Հրաժեշտի ժամանակ աղան  շրջվում է դեպի նահատակի որդին  և հարցնում նրա անունը։Հետո  երկու նվերներ նվիրում  նահատակի որդուն ու եղբորը, մեկն էլ՝ մորը։

--Համեցեք ,սա ընդունեք որպես իմ նվերը:

Մայր ու որդի ,երկուսն էլ շնորհակալություն են հայտնում ,որ նա իրենց տուն գալով ուրախություն է պարգևել նրանց:

Վերադարձի ճանապարհին ,երբ անցնում եմ յուրաքանչյուր մզկիթի և Հոսեյնիեի մոտով, լսվում է Աստծուն  աղոթելու ու փառաբանության ձայնը, և ի տարբերություն առաջին պահերին  , որ մտածում էի,թե  հեռացել եմ Ղադրի գիշերվա  աղոթքից ու պաշտամունքներից, ինձ թեթևացած  եմ զգում:Ես ուրախ տրամադրություն ունեմ: Իսկապես, ո՞րն է ավելի առաքինի, քան Ղադրի գիշերը մարդու սիրտը ուրախացնելը: