Վիրտուալ աշխարհ. Հնարավորություններ ու մարտահրավերներ(14)
Փետրվար 28, 2018 17:06 Asia/Tehran
Նախորդ հաղորդումների ընթացքում խոսեցինք ծնողների թվային գրագիտության և երեխաների համար համացանցից բխող վտանգների ու դրանք կանխելու մասին: Այս ծրագրի ընթացքում կշարունակենք խոսել այդ թեմայի մասին: Մնացեք մեզ հետ:
Հաղորդակցման ժամանակակից միջոցների, այդ թվում հեռախոսների միջոցով ինտերնետից օգտվելու ծավալներն օրեցօր ավելանում են և կարելի է ասել, որ ինտերնետից չափազանց շատ օգտվելը դարձել է ժամանակակից կյանքի լուրջ խնդիրներից մեկը: Այն, որ օգտատերերն ավելի ու ավելի շատ ժամանակ են անցկացնում համացանցում և նրանց մոտ ավելանում է համացանցից կախվածությունը, փաստ է: Վիրտուալ աշխարհի էությունից բխող առանձնահատկություններն ազդում են այս միջավայրում գտնվող մարդկանց ու նրանց շփումների վրա: Համացանցն այնքան է կլանում մարդուն, որ նա սկսում է իրեն զգալ դրա մի մասնիկը:
Համացանցից օգտվելու նպատակները կարելի է բաժանել հինգ մասի: Առաջինը վերաբերում է սեռական թեմաների մասին տեղեկատվություն ստանալուն, որը ներառում է օգտատերերի ամենամեծ թիվը: Երկրորդը համացանցում ընկերներ գտնելը և կյանքում եղած դատարկությունը լրացնելն է: Երրորդը տնտեսական հարաբերություններն են, որոնք ներառում են առևտրային գործունեություն կամ տարբեր խաղեր, որոնց համար օգտատերը վճարում է: Չորրորդը գաղտնի տեղեկատվություն ձեռք բերելն է, որը հետաքրքրասիրությունը բավարարելու մի տեսակ է: Հինգերորդը կախվածությունն է համակարգչից, այսինքն` երբ մարդն ունի զբաղվելու և տարբեր խաղեր խաղալու ցանկություն և արդյունքում մտնում է համացանց:
Ինչպես նշեցինք նախորդ հաղորդումներում, համացանցը մի տարածք է, որը մարդուն տալիս է բազմաթիվ հնարավորություններ ու միաժամանակ լի է վտանգներով: Այս տեխնոոգիան մարդուն կապում է համաշխարհային հաղորդակցական ցանցին: Համացանցում գործող հասարակական նորմերն ազդել են ընտանեկան հարաբերությունների և ընդհանրապես ընտանիքի դերի վրա: Այս տեխնոլոգիայի ազդեցությունն ու ընդլայնումն այնպիսին է, որ դրանից հնարավոր չէ խուսափել կամ այն հնարավոր չէ անտեսել: Համացանցից օգտվելիս պետք է ոչ թե վախենալ դրա վտանգներից ու ռիսկերից, այլ կարողանալ ճիշտ օգտվել համացանցից, լինել տեղեկացված, ընտանիքի անդամներին հատկապես երիտասարդներին, տեղեկացնել դրա օգտագործման ճիշտ ճանապարհների մասին: Իսկ այս նպատակի իրականացման համար, պետք է հետևել պետության կողմից կազմակերպվող տարբեր մշակութային, սոցիալական ու կրթական ծրագրերին:
Համացանցի ծագելու իրական պատճառը ժամանակակից արևմտյան հասարակությունն է իր սեկոլար չափանիշներով ու սկզբունքներով: Այդ պատճառով, համացանցում գոյություն ունեն արևմտյան աշխարհի մարդկանց բոլոր հարցերի պատասխանները: Այս հարցն արևմտյան աշխարհը կանգնեցրել է բարոյական ու մշակութային լուրջ խնդիրների առջև ինչն ավելի է խորանում համացանցի պատճառով: Ինտերնետի և վիրտուալ միջավայրի ամենամեծ վտանգն իսլամական հասարակության համար կայանում է նրանում, որ համացանցից օգտվելու արդյունքում, արևմտյան բարոյական նորմերն ու արժեքները կարող են վնասել իսլամական հասարակություններին ու ընտանիքներին: Ընտանիքը միավոր է, որտեղ հարաբերությունները պահպանելու ամենակարևոր գործոններն են բարոյականությունն ու արժեքները հարգելը: Սակայն ինտերնետային անբարոյական կայքերից օգտվելու արդյունքում, ընտանիքում կարող են լուրջ խնդիրներ առաջանալ ամուսինների միջև և վտանգել երեխաներին:
Ընդհանրացնելով կարելի է ասել, որ համացանցի վտանգների և կիբեր հանցագործությունների վտանգները կանխելու համար անհրաժեշտ է.
Առաջինը և ամենակարևորը` բարձրացնել համացանցից օգտվելու ընտանիքի անդամների գրագիտությունը, որպեսզի նրանք կարողանան գտնել իրենց հետաքրքրող հարցերի պատասխանները և միևնույն ժամանակ կարողանան վերահսկել համացանցից երեխաների օգտվելն ու նվազեցնել դրանից բխող վտանգները:
Երկրորդ հերթին անհրաժեշտ է հասարակության մեջ զարգացնել ինտերնետից ճիշտ օգտվելու մշակույթը, ինչը կարելի է ապահովել ԶԼՄ-ների ու կրթական միջավայրի միջոցով` կազմակերպելով համապատասխան տեղեկատվական ու մշակութային ծրագրեր:
Երրորդ հերթին, անհրաժեշտ է ստեղծել ծրագրեր, որոնք համապատասխանեն հասարակության, ինչպես նաև տարբեր ազգերի ու կրոնների ներկայացուցիչների մշակութային ու կրոնական չափանիշներին:
Եվ վերջապես, ընտանիքների անդամներին անհրաժեշտ է տեղեկացնել վիրտուալ աշխարհից և ինտերնետից օգտվելու խնդիրների և համացանցը կառավարելի դարձնելու ու վերահսկելու մասին: Ինտերնետից և տեղեկատվական տենոլոգիաներից օգտվելու ծնողների գրագիտությունը կարող է մեծապես օգնել նաև երեխաներին` համացանցից ճիշտ օգտվելու և այդ ոլորտում գրագետ դառնալու հարցում:
