Ғадир - велаяттың нұрлы күні

Хижридің 10-шы жылы, қажылық рәсімінің аяқталғанына бір аптаға жуық уақыт болды, хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) үлкен керуенмен Меккеден Мәдинаға қарай жолға шықты.

Басқа керуендер өз қалаларына аттанып, аңғарларды басып өтіп, енді Джафе деген кең аймаққа жетті. Бірнеше күшті шөл ағаштары мен кейбір кір мен жанып тұрған құмдардан басқа ештеңесі жоқ құрғақ шөл.

Ислам Пайғамбары (с.ғ.с.) өмірінің жиырма үш жылын илаһи заңдарды насихаттап, адамдарды тура жолға салу жолында өткізген және осы уақытқа дейін ескертпеген нұктесі қалмады. Бірақ бұл сапарында өміріне санаулы күндер қалғанын сезіп,  «одан кейін бұл халықтың ақыры не болмақ? Ол адамдарды тапқыр және тиімді мұрагерді, барлық адамдарды кемелдікке және құтқаруға жетелейтін көшбасшы қабылдауға сендіре ала ма?» деген ойға түсті.

Мұхаммадтың (с.ғ.с.) ынтызары көпке созылмады. Алла сүйіктісінің тілегін уахи жіберу арқылы орындайды. Осымен үшінші рет уахи періштесі Алланың хабарын халқына, ұлтына жеткізуді сұрайды.

«Уа, Алланың елшісі, сенен сұрағанымызды адамдарға жеткіз!» Ислам пайғамбары тоқтауды бұйырады. Сондай-ақ: «Кеткен керуендер қайтып оралсын, қалған керуендер келгенше әркім күтсін» дейді.

Пайғамбардың аялдамасы керуендер арасында дүрбелең туғызды. Керуендегі жылқылар мен түйелердің қоңыраулары араласқан шу. Адамдар бір-біріне:

- Не болды?

- Бұл жерде тоқтайтын жер жоқ!

– Бұл шөл ыстық әрі жанып тұр.

– Мұхаммадқа (с.ғ.с.) Алланың бұйрығы түсті ме?

Ардақты Пайғамбар ерлер мен әйелдер керуенімен бірге түскі намазын оқиды, намаз біткеннен кейін халықты маңызды бір істі жариялауға шақырады – бұл үшін Алла Тағала оған осы елде тоқтауды бұйырды.

Тау баурайындағы жартастардың үстінен биік жерде түйенің құрылғысынан орын жасап, жұрттың бәрі көріп, сөзін естиді. Хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) мыңдаған мұсылманның алдында тұрып былай деді: «Мадақ пен шүкір Аллаға тән. Біз одан көмек сұраймыз. Біз оған иман келтіріп, сенім артамыз... Мейірімді де рақымды жалғыз жаратушыдан басқа тәңір жоқтығына және Мұхаммад оның құлы әрі елшісі екеніне куәлік етемін». Слдан соң: «Уа, халайық! Мейірімді және бәрін білуші Алла маған өлімімнің жақын екенін хабарлады. Мен жауаптымын, сендер де жауаптысыңдар... Сіздерден сұраймын «Құдайдың алдында мен туралы не айтасыңдар? Мен міндетімді орындап, сендерді тура жолға және Алланың дініне шақырдым ба?».

Адамдар көздеріне жас алып жауап берді: «Бізге уағыз айтып, тура жол көрсеткеніңе, ақыл айтып, талпынғаныңа куәміз. Алла сауаптан жазсын!»

Алланың соңғы елшісі екінші рет сұрады: «Жалғыз Алладан басқа тәңір жоқ, Мұхаммад оның құлы әрі елшісі, жәннат, тозақ, өлім және қайта тірілу белгілі ақиқат және күмәнсіз келетініне куәлік бересіңдер ме?»

Алла елшісінің соңғы кеңесін естуге асыққан халық: «Иә, куәлік береміз», – дейді.

Пайғамбарымыз күлімсіреп: «Енді оқиға осылай болып, алдымызда Қиямет күні мен сауап күтіп тұрғандықтан, қиямет күні пайғамбарыңа қосылатыныңды біліңдер. Бірақ оған дейін араларыңда екі асыл аманат пен екі мұрагер қалдырамын, соларға қалай қарайсыңдар? Қиямет күні менің алдыма қалай келесіңдер?»- деді.

Осы кезде көпшілік арасынан біреу айқайлады: «Уа, Алланың Елшісі! Сіз айтып отырған бұл екі мұрагер не?»

Ардақты Пайғамбар былай деп жауап берді: «Құран, Алланың кітабы, арқанның бір ұшы Алланың қолында, бір ұшы сенің қолыңда. Сондықтан бұл арқанды ұстап және оны жоғалтпаңдар. Сондай-ақ, менің жақындарым. Мейірімді, бәрін білуші Раббым маған бұл екеуінің (Құран Кәрім мен набават үйінің) рахат теңізі болып табылатын Кәусар  хауызының қасында қиямет күніне дейін бір-бірінен ажырамайтынын хабарлады. Имамдар мен Әһли Бәйттің (ғ.с.) білімін тарату үшін мен де соны тілеп, ұлы Алладан сұрадым. Ендеше, қасірет пен бақытсыздыққа ұшырамас үшін осы екі асыл да ардақты аманатты ұмытпауларыңызға, соңы жамандық болмас үшін олардан алыстамауларыңызға шақырамын".

Хазіреттің (с.ғ.с.) уағызы біраз уақытқа созылды. Осы кезеңде әртүрлі нәрселерді айтып, мазмұнына сай мұсылмандардың қасиетті кітабынан көптеген аяттарды жатқа айтқан.

Сосын біраз күтті де, жан-жағына қарап тұрып, Әлиді немере ағасы мен күйеу баласын қатты дауыспен шақырып, өзінен бір адым төмен отырғызып, көпшілікке қарап: "Уа, мұсылмандар тобы! Осы уақытқа дейін Жәбірейіл Әмин маған Алладан "сенен бұрынғы пайғамбарлардың барлығы өздерінің халифалары мен мұрагерлерін таныстырғанын, сондай-ақ халыққа Әлидің басшылығы мен басшылығын хабарлау керек" деп үш рет уахи етті. «Уа, Алланың Елшісі, сені түсірдік...» деген аят қазір маған түскенге дейін Алланың осы әмірін орындау үшін үш рет кешірім сұрадым. Қазір де ( Әлиді (ғ.с.) көрсетіп) бұл адамның меннен кейінгі халифа және әмір екені маған уахи етілді",- деді.

Содан соң сол үлкен жиында және ыстық күнде, күйіп тұрған шөлде екіұштылық болмас үшін Әлидің қолын алып, көтеріп: "Уа, адамдар! Мен сендерден сұраймын, иман келтіргендердің өздерінен де лайықтыны ажыратуға лайықтырақ кім бар?"- деп сұрады. Халық: «Алла және Оның Елшісі жақсырақ біледі»,- деп жауап берді. Хазірет «Мен сендердің істеріңе лайықпын ба?» деп тағы да сұрады.

– Олар: «Иә, уа, Алланың елшісі... солай», – деді.

Сол кезде Алла елшісі мүміндер ешқашан ұмытпаған сөйлемді айтты: " Мен кімнің басшысы болсам да, осы Әли оның басшысы.

Уа, Алла! Әлидің досы әрі ізбасары болған адаммен достас! Әлиді жау тұтқан оны жау деп біл!

Көмексіз қалған адамға көмектес!

Әлидің досы болған адамды жақсы көр!

Онымен соғысқанды жазала!

Ол - ақиқат және ақиқат онымен!"

Соңында: "Бұл жерде болған әрбір адам болмағандарға  хабарлауы керек",- деді.

Ислам пайғамбары ұзақ уақыт бойы Әлидің (ғ.с.) қолын ұстап, оны барлық мінез-құлықтарымен, ерекшеліктерімен халыққа таныстырды.

Осы ұзақ сөз барысында Алланың хабары халыққа жеткізілді. Жәбірейіл жерге түсіп, Алла Тағала осы аятты адамдарға оқуды бұйырған кезде Алла Елшісін  (с.ғ.с.) адамдар теңізі әлі де қоршап тұрған еді.

Алланың пайғамбары (с.ғ.с.) былай оқыды: "Бүгін діндеріңді кемелдендіріп, сендерге берген нығметімді аяқтадым және сендерге дін ретінде  Исламды таңдадым".

Сосын ол әдемі дауыспен:

"Аллаһу Әкбар!

Ислам діні кемелдігіне жетті, Алланың нығметі баршаларыңызды қамтыды, Алла тағала менің миссиям мен менен кейінгі Әлидің имамдығына разы болды».

Сосын мыңдаған мұсылманның алдында биіктен түсіп, ең маңызды істі орындап, ең ұлы илаһи хабарды жариялағандай қуанды.

Ардақты Пайғамбар (с.ғ.с.) биіктен түскенде, көпшіліктің арасынан қуаныш лебі көтеріліп, барлығының көзінен қуаныш жасы төгілді. Жүз жиырма мың, одан да көп мұсылманның Әлиге (ғ.с.) деген ыстық ықылас пен жігерлі лебіздері, аспанға көтерілген қуаныш үні бұл жиынға асқақ салтанат сыйлады.

Тақуалардың ұлы тұлғасы Әли (ғ.с.) Пайғамбардың (с.ғ.с.) артынан ақырын басып, оны қоршап алған халықты аралап, өзі үшін және уағдаластыққа қол қойылып, құлшылық ету рәсімі үшін тігілген шатырға қарай келе жатты. Бұл оқиға Джафаға жақын жерде Ғадир Хом деп аталатын жерде болды және сол себепті Ғадир күні немесе Ғадир Хом мейрамы деп аталды. Осы кезде қасына топ-топ адамдар келіп, оның басшылығын қабылдап, қолын алды. Оның қасына  ру басылары, көшпенділер мен тайпа басылары, мұхажер мен ансар ақсақалдары келіп, оның басшылығын құттықтады. Міне осылайша мүміндердің әмірі Әли (ғ.с.) бұл күні мұсылмандардың имамы әрі басшысы болды.

Ғадир мерекесі құтты болсын!