Rezultatet e vizitës së Pezeshkian në Armeni?

Pars Today – Me ftesë zyrtare të Kryeministrit të Armenisë dhe me qëllim kryerjen e një vizite zyrtare dypalëshe, Presidenti i Republikës Islamike të Iranit, Masoud Pezeshkian, të hënën pasdite, më 18 gusht u nis nga Teherani për në Jerevan, në krye të një delegacioni të lartë politik dhe ekonomik.

Sipas Pars Today, para se të largohej nga Teherani, në një intervistë, Masoud Pezeshkian përmendi zhvillimin dhe forcimin e bashkëpunimit me vendet fqinje si qëllime dhe prioritete të rëndësishme të politikës së jashtme të qeverisë iraniane dhe tha: Vizita në vendin mik dhe fqinj Armenia kryhet gjithashtu në këtë drejtim dhe për të forcuar bashkëpunimin midis dy vendeve.

Mehdi Sanaei, këshilltar politik i presidentit iranian, deklaroi se forcimi i marrëdhënieve dypalëshe, veçanërisht në fushën e tregtisë dhe nënshkrimi i dokumenteve në këtë drejtim janë ndër qëllimet e kësaj vizite.

Presidenti iranian mbërriti në Jerevan ku u mirëprit nga zëvendëskryeministrat dhe ministrat e jashtëm të Armenisë. Pasi u prit zyrtarisht nga kryeministri armen Nikol Pashinyan, ai u takua me të dhe zhvilloi bisedime dypalëshe dhe më pas organizoi një takim të delegacioneve të larta të të dy vendeve për të shqyrtuar aspektet kryesore të bashkëpunimit dhe për të zbuluar mënyrat për të zgjeruar marrëdhëniet dypalëshe.

Pas kësaj, zyrtarë të lartë të Iranit dhe Armenisë nënshkruan 10 dokumente bashkëpunimi në fushat e politikës, shoqërisë, kulturës, turizmit, industrisë, arsimit, zhvillimit rrugor dhe urban, artit dhe shëndetësisë në prani të krerëve të të dy vendeve. Presidenti i Iranit dhe kryeministri i Armenisë gjithashtu nënshkruan një deklaratë të përbashkët midis dy vendeve.

Nikol Pashinyan në një konferencë për shtyp pas takimit me Masoud Pezeshkian në Jerevan tha se Irani dhe Armenia kanë rënë dakord të hapin një urë të dytë mbi lumin Aras në kufirin e tyre të përbashkët. Ai shtoi se vendimi u mor në kuadrin e rritjes së përditshme të tregtisë midis Teheranit dhe Jerevanit. Kryeministri armen vuri në dukje se tregtia midis dy vendeve tani ka arritur në 1 miliard dollarë. Ndërkohë, Teherani dhe Jerevani po përpiqen vazhdimisht ta rrisin këtë shifër në 3 miliardë dollarë. Pashinyan theksoi se angazhimi i Iranit me Bashkimin Ekonomik Euroaziatik (EAEU) është një parakusht i rëndësishëm për arritjen e këtij qëllimi. "Marrëveshja e tregtisë së lirë që është zbatuar midis Iranit dhe Bashkimit Ekonomik Euroaziatik krijon mundësi të reja për sipërmarrësit në të dy vendet", shtoi zyrtari i lartë armen.  Vizita e Presidentit iranian Masoud Pezeshkian në Armeni u shoqërua me arritje të rëndësishme me qëllim forcimin e marrëdhënieve dypalëshe dhe bashkëpunimit rajonal. Kjo vizitë nuk ishte vetëm një hap i rëndësishëm në forcimin e marrëdhënieve Iran-Armeni, por gjithashtu dërgoi një mesazh të qartë në lidhje me politikën e jashtme të Iranit në rajonin e Kaukazit dhe më gjerë. Rezultatet më të rëndësishme të kësaj vizite janë si më poshtë:

Marrëveshje strategjike dhe bashkëpunim dypalësh

- Arritja e marrëveshjeve të dobishme dhe të rëndësishme në fusha të ndryshme, duke përfshirë fushat ekonomike, kulturore dhe politike.

- Nënshkrimi i një deklarate të përbashkët dhe dokumenteve të bashkëpunimit midis delegacioneve të nivelit të lartë të Iranit dhe Armenisë, me qëllim zhvillimin e marrëdhënieve në fusha të ndryshme.

Takime diplomatike dhe kulturore

- Takim me Presidentin e Armenisë, Vahagen Khachaturian, në të cilin u theksua miqësia historike dhe qytetëruese e dy vendeve.

- Takim me iranologë armenë dhe takim me iranianë që jetojnë në Armeni, ku u tregua vëmendja ndaj diplomacisë kulturore.

- Vizitë në Xhaminë Blu të Jerevanit, një simbol i pranisë historike të Iranit në Armeni.

Pozicione rajonale dhe ndërkombëtare

Udhëtimi i Pezeshkian në Armeni ka një ndikim të rëndësishëm në situatën e sigurisë në rajonin e Kaukazit Jugor, sepse ky udhëtim jo vetëm që kishte një aspekt diplomatik, por gjithashtu përcolli mesazhe të rëndësishme strategjike për aktorët rajonalë dhe transrajonalë.

Efektet e sigurisë së këtij udhëtimi mund të renditen si më poshtë:

1- Mbështetja e integritetit territorial të Armenisë

- Gjatë këtij udhëtimi, Irani theksoi në mënyrë të qartë mbështetjen e tij për pavarësinë dhe integritetin territorial të Armenisë, gjë që luajti një rol pengues në situatën e tensionuar midis Armenisë dhe Republikës së Azerbajxhanit.

- Ky qëndrim ishte një mesazh i qartë për fuqitë rajonale se Irani është kundër çdo ndryshimi në kufijtë gjeopolitikë përmes forcës.

2. Kundërshtimi i pranisë së SHBA-së dhe NATO-s në Kaukaz

- Në takimet zyrtare, Presidenti iranian e konsideroi praninë e SHBA-së në rajon një faktor paqëndrueshmërie dhe theksoi nevojën që vendet e rajonit të zgjidhin çështjet rajonale.

- Ky qëndrim ndihmoi në forcimin e diskursit të "sigurisë rajonale pa ndërhyrje të huaja" dhe çoi në një konvergjencë më të madhe midis vendeve të pavarura në rajon.

3. Forcimi i bashkëpunimit të sigurisë me Armeninë

- Marrëveshja për bashkëpunimin e sigurisë dhe inteligjencës midis Iranit dhe Armenisë çoi në rritjen e koordinimit në përballjen me kërcënimet e përbashkëta si terrorizmi, kontrabanda dhe ndikimi i huaj.

- Ky bashkëpunim mund të çojë në krijimin e mekanizmave të përbashkëta të sigurisë në Kaukazin Jugor.

4. Roli i Iranit në korridoret e tranzitit dhe sigurinë kufitare

- Duke theksuar zhvillimin e korridorit Gjiri Persik-Deti i Zi, Irani theksoi rolin e tij si garantues i stabilitetit në rrugët e tranzitit të rajonit.

- Bashkëpunimi në përmirësimin e infrastrukturës kufitare ndihmon në uljen e tensioneve kufitare dhe rritjen e sigurisë në zonat e ndjeshme.

5. Një mesazh paqeje dhe bashkëjetese

- Vizita e Pezeshkian, e përqendruar në dialog, respekt të ndërsjellë dhe bashkëpunim kulturor, ishte mesazhi paqësor i Iranit për rajonin.

- Kjo qasje, së bashku me pozicionet strategjike, ndihmon në uljen e tensioneve etnike dhe politike në Kaukaz.

Në përgjithësi, kjo vizitë jo vetëm që forcoi marrëdhëniet dypalëshe midis Iranit dhe Armenisë, por edhe forcoi pozicionin e Iranit si një faktor aktiv, ekuilibrues dhe paqedashës në Kaukazin e Jugut.