Таҳрими Эрон ва чолишҳои Амрико
Давлати Амрико баъд аз хурӯҷ аз БАРҶОМ, корзори ҳамаҷониба барои эъмоли фишор алайҳи Эрон ба роҳ андохта ва дар талош аст, кишварҳои дигарро ба ҳимоят аз таҳримҳои якҷониба алайҳи миллати Эрон фаро бихонад. Аммо Амрико дар ин таҳаррукот то чӣ андоза муваффақ будааст?
Доналд Трамп, раисиҷумҳури Амрико 8 моҳи май ба таври якҷониба бо нақзи тааҳҳудоти Амрико зайли тавофуқи ҳастаии БАРҶОМ, кишварашро аз ин тавофуқ хориҷ кард. Хазонадории Амрико ҳам эълом кард, таҳримҳои ҳастаӣ, ки зайли ин тавофуқ рафъ шуда буданд, дар давраҳои 90 ва 180 рӯза эҳё хоҳанд шуд. Трамп 6 июл бо имзои фармоне расман дастури иҷроии аввалин бастаи таҳримҳо алайҳи Эронро содир кард. Қарор аст, таҳримҳои нефтӣ ҳам аз моҳи ноябр иҷроӣ шавад. Аммо ин тасмими Трамп бо мухолифатҳои зиёде дар саросари ҷаҳон рӯ ба шудааст ва ғайр аз режими саҳюнистӣ ва бархе кишварҳои арабӣ, ҷомеаи ҷаҳонӣ бо он мухолифат кардаанд.
«буруну лимоир», вазири умури дороии Фаронса рӯзи ҷумъа дар иҷлосе дар Словакия, гуфт: «қарор нест, Вашингтон тасмим бигирад, ки оё мо муҷоз ба тиҷорат бо Эрон ҳастем ё хайр.»
Werner Fasslabend, раиси Муассисаи мутолиоти амниятӣ ва аврупоии Утриш ҳам дирӯз дар Теҳрон дар дидор бо Камоли Харрозӣ, раиси Шӯрои роҳбурдии равобити хориҷии Эрон бо баёни ин ки Трамп мавқеияти Аврупоро тазъиф кардааст, гуфт, тавсеаи як сиёсати дифоӣ ва амниятии мустақил аз Амрико ва тақвияти евро аз мавориде аст, ки барои Иттиҳоди Аврупо дар қиболи рафторҳои Амрико аҳамият дорад.
Ин изҳорот нишон медиҳанд, Аврупо ба ин натиҷа расидааст, ки ояндаи Аврупо дар гарави истиқлол аз Амрико аст ва ин коре аст, ки чиниҳо ҳам онро думбол мекунанд.
«девед аигнотиус» рӯзноманигор ва таҳлилгари аршади амрикоӣ зимни ҳушдор дар бораи асароти манфии стратегияи Доналд Трамп дар қиболи Эрон, мегӯяд, барои ҳамаи кишварҳои ҷаҳон равшан шуда, ки стратегияи давлати Трамп ибтидо қурдур(зӯровар)-ӣ кардан ва сипас эъмоли фишор барои расидан ба як тавофуқ аст.
Ин рӯзноманигори аршади амрикоӣ дар идома менависад:« барнома ва тарҳи Трамп ин аст, ки иқтисоди Эронро то онҷое, ки садои кӯмак хостани ин кишвар бархезад, хафа(нафасгир) кунад ва сипас дар бораи як тавофуқи бузургтар ва беҳтар дар мавзӯоти ҳастаӣ ва масоили минтақаӣ музокира кунад, тавофуқе, ки Трамп битавонад онро як муваффақияти чашмгир иддао кунад».
Трамп барои расидан ба аҳдофаш ҳатто талош кард, Арабистонро ба афзоиши арзаи нефт ба бозор водор кунад, то Эронро дар судури нефт бо чолиш мувоҷеҳ кунад.
Муҳаммад ибни Салмон, валиаҳди Саудӣ дар мусоҳибаи ахираш бо Бломберг, гуфт: «Иёлати муттаҳида амалан аз Арабистони Саудӣ ва дигар аъзои ОПЕК хост, ки ба онҳо итминон бидиҳанд, ки коҳиши ношӣ аз таҳрими нефти Эронро ҷуброн хоҳанд кард. Ҳамин иттифоқ ҳам афтод. Мо ба изо(дар бароба)-и ҳар бушка нефти нопадид шудаи Эрон, 2 бушка нефт содир кардем.»
Аммо бо вуҷуди ин таҳаррукот баҳои нефт дар чанд рӯзи ахир ба беш аз 90 доллар дар ҳар бушка расид. Трамп дар вокуниш ба раванди афзоиши қиммати нефт дар изҳороти таҳқиромез саудҳоро мавриди сарзаниш қарор дод ва гуфт, ки дар тамос бо Малик Салмон, подшоҳи Саудӣ ба ӯ гуфта, ки дар сурати қатъи ҳимоятҳои низомии Вашингтон аз Риёз, инҳо ҳатто ду ҳафта ҳам давом нахоҳанд овард.
Маҷмӯаи ин ҷараёнҳо ва вокунишҳо, танҳо як натиҷа метавонад ба даст диҳад ва ин ки Амрико бояд худро барои пазириши воқеиятҳо амода кунад.
Ҳазрати Оятуллоҳ Хоманаӣ, раҳбари муаззами Инқилоби Исломӣ рӯзи панҷшанбе дар иҷтимои азим ва пуршукӯҳи басиҷиён дар варзишгоҳи 100 ҳазорнафарии Озодӣ гуфтанд, амрикоиҳо бо арбадакашӣ, баёни суханони сахиф ва тасаввуроти воҳӣ дар садади тасвирсозии комилан воруна аз қудрати худ ва аз авзои Эрон ҳастанд, аммо маҷмӯаи азими ҷавонони меҳан ва миллати бузурги Эрон медонанд, ки бояд бо ноком гузоштани охирини ҳарбаи боқимондаи душман яъне таҳрим, саилии дигаре ба Амрико бизананд, ки иншоаллоҳ хоҳанд зад.