Оё Африқо дар ҳоли бозтарисми мавозини ҷадиди қудрат дар ҷаҳон аст?

Порс Тудей-Африқо дар остонаи таҳаввули торихи қарор дорад؛ Қорае, ки солҳо зери сояи қудратҳои истеъморӣ буд, имрӯз бо узвитяи доим дар Гурӯҳи 20 ва мизбонӣ нишасти ҷаҳонӣ дар Африқои ҷанубӣ, дар ҳоли бозтарсими мавозени қудрати байналмиллалӣ аст.

Ба гузориши Порс Тудей- Дар шароите, ки ҷаҳон бо тағироти  хела зиёд дар сохторҳои сиёсӣ ва иқтисодӣ рӯбарӯ аст, Афртқо беш аз ҳар замони дигар фурсат дорад то ба бозигарии меҳварӣ дар назми ҷаҳонӣ бадал гардад. Ин Қора бо ҷамъхияти ҷавон, мавонеъи азим ва булукҳои минтақаӣ дар ҳоли шаклгирӣ, метавонад ба бозигари муассир дар назми ҷаҳонӣ бадал шавад؛ Аммо таҳақуқи ин ҷойгоҳ ниёзманди ислоҳоти амиқ, инсиҷоми сиёсӣ ва истиқлоли молӣ аст.

Доктор Холид Азеб, муҳаққиқ ва коршиноси мероси фарҳангӣ, дар мақолае бо номи "Африқо параметрҳои нави қудратро дар ҷаҳон аз нав мекашад" дар вебсайти Ал-Ҷазира навиштааст: Африқо то ҳол дар сохторҳои байналмилалӣ ҳузури ночиз дорад ва ҳангоми қабули қарорҳои муҳиме, ки ба мардуми он таъсир мерасонанд, дар канор мемонад. Аммо афзоиши огоҳӣ ва маърифати шаҳрвандони Африқо талаботҳои навро ба вуҷуд овардааст, аз ҷумла нақши намоёнтар дар таҳияи қоидаҳо ва муқаррар кардани рӯзномаи муассисаҳои ҷаҳонӣ. Роҳбарони Африқо барои намояндагии одилона, овози қавитари қитъавӣ ва озодии интихоби муносибатҳои дуҷониба, ки ба иқтисодиёти миллӣ мувофиқанд, даъват мекунанд.

Тибқи гузоришҳои мавҷуда, Африқо дар идоракунии иқтисоди ҷаҳонӣ то ҳол дар канор мондааст; он дар Сандуқи Байналмилалии Пул ва Бонки Ҷаҳонӣ саҳми ками овоздиҳӣ дорад, дар ҳоле ки аз бӯҳрони қарз ва тағирёбии иқлим бештар осеб дидааст. Ин боис шудааст, ки раҳбарони Африқо бори дигар барои ислоҳот даъват кунанд. "Сандуқи Байналмилалии Пул ба кишварҳои камбизоат бо фоизҳои баланд ва шароити сахт ҷазо медиҳад ва дар айни замон ба кишварҳои сарватманд шароити осонтар медиҳад", - гуфт президенти Кения Вилям Руто дар Маҷмаи Умумии СММ ва даъват ба ислоҳоти ин фонд як зарурати ногузир аст.

Дар соли 2023, Африқо ба як дастоварди муҳим ноил гардид: Узвияти доимии Иттиҳоди Африқо дар Гурӯҳи 20. Ин таҳаввулот вазни байналмилалии қитъаро афзоиш дод ва онро дар баробари Иттиҳоди Аврупо ҳамчун як блок дар бузургтарин форуми иқтисодии ҷаҳон қарор дод. Африқоиён инчунин тавонистанд дар муассисаҳои байналмилалӣ, аз қабили Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт ва Созмони Ҷаҳонии Тиҷорат, мавқеъҳои роҳбариро ишғол кунанд. Барои он ки Африқо дар саҳнаи ҷаҳонӣ нақши муассир бозад, он бояд аз ҳузури рамзӣ берун равад ва ба як қудрати воқеӣ табдил ёбад. Ин ҳадаф танҳо бо истиқлолияти молиявии Иттиҳоди Африқо, татбиқи пурраи созишномаи тиҷорати озоди қитъавӣ ва сармоягузорӣ ба имкониятҳои техникӣ барои иштироки фаъолона дар музокироти мураккаби ҷаҳонӣ оид ба қарз, тиҷорат ва тағирёбии иқлим ба даст оварда мешавад.

Яке аз монеаҳои асосӣ дурнамои танг ва миллатгароӣ аст; бисёр кишварҳо алоҳида музокирот мекунанд, ки қудрати коллективии Африқоро нисбат ба созмонҳо, ба монанди Созмони Ҷаҳонии Тиҷорат ва Созмони Милали Муттаҳид, суст мекунад. Илова бар ин, самаранокии гурӯҳҳои минтақавӣ ба монанди ECOWAS, SADC ва IGAD низ аз сабаби такрори узвият, рақобатҳои сиёсӣ ва татбиқи сусти созишномаҳо коҳиш ёфтааст. Ислоҳоти ин ниҳодҳо ва афзоиши такя ба захираҳои молиявии дохилӣ шарти зарурии тақвияти қитъа мебошад.

Дар соҳаи тиҷорат, муваффақияти Созишномаи тиҷорати озоди Африқо танҳо дар сурате имконпазир хоҳад буд, ки ҳукуматҳо тарифҳоро коҳиш диҳанд, расмиёти маъмурӣ содда кунанд ва ба инфрасохтори фаромарзӣ сармоягузорӣ кунанд. Дар соҳаи мудофиа, инчунин муҳим аст, ки сармоягузориҳои миллӣ бо чаҳорчӯбаҳои қитъавӣ, бахусус нерӯҳои захиравии Африқо, ҳамоҳанг карда шаванд. Ин нерӯ ҳанӯз пурра нест, аммо агар пурра анҷом ёбад, он метавонад ба воситаи муассир барои идоракунии бӯҳронҳои таҳти роҳбарии Африқо табдил ёбад ва ниёз ба дахолати беруна ба ҳадди ақал расонида шавад.

Аз нигоҳи таърихӣ, ниҳодҳои Африқо дар рушди худ бо маҳдудиятҳои сохторӣ рӯбарӯ шудаанд; қитъа аз истихроҷи захираҳои табиӣ аз ҷониби дигарон вобаста боқӣ мемонад ва ба саноат ва технологияҳои арзиши иловашуда сармоягузории кам дорад. Ин дар рӯзномаи Иттиҳоди Африқо барои соли 2063, харитаи роҳ барои бунёди Африқои муттаҳид, шукуфон ва солим, ки аз ҷониби шаҳрвандони он идора мешавад ва як нерӯи динамикӣ дар саҳнаи ҷаҳонӣ, баррасӣ шудааст.

Имрӯз иқтисоди Африқо босуръат тағйир меёбад; пайдоиши занҷирҳои арзиши минтақавӣ ва маҳаллӣ ва долонҳои нави иқтисодӣ байни кишварҳо хароҷоти истеҳсолот ва логистикаро коҳиш медиҳад. Роҳи оҳани Уганда-Кения мисоли барҷастаи ин аст. Иттиҳоди Африқо худро дар бисёр форумҳо муаррифӣ кардааст ва намояндагии қонунии ҷаҳонии қитъа боқӣ мемонад, гарчанде ки маҳдудияти захираҳо ва қабули қарорҳои суст эътимоднокии онро коҳиш додааст.

Тасвири Африқо бо пайдоиши як қатор кишварҳо тақвият меёбад: Руанда ҳамчун "паланги иқтисодӣ", Африқои Ҷанубӣ бо потенсиали қавӣ барои пешсафӣ дар ҷануб, Нигерия ва Камерун бо потенсиали умедбахш ва Сенегал, ки тадриҷан ба як қудрати нав табдил меёбад. Агар кишварҳои Африқо тавонанд аз парокандагии худ халос шаванд ва ба як нерӯи муттаҳид табдил ёбанд, онҳо ояндаи муносибатҳои қудрати ҷаҳониро тағйир медиҳанд.