Amerika näme üçin Eýrandaky bidüzgünçilikleri goldamaga ünsi jemleýär
Ak tamyň metbugat sekretary "Karine -jan-Pýer" ABŞ-nyň Eýrandaky tolgunyşyklara ünsi jemleýändigini belläp,Baýden administrasiýasy ,diplomatiýany ýadro ýaragynyň öňüni almagyň iň gowy usuly hökmünde görse-de, Waşingtonyň ünsi indi bidüzgünçilikleri goldamakdyr diýdi.
Soňky aýda Eýranyň käbir welaýatlary, käbir daşary ýurtlar, şol sanda ABŞ we Ýewropa ýurtlary tarapyndan goldanan bidüzgünçiliklere şaýat boldy. Amerikan resmileri Eýrandaky bidüzgünçilikleri goldaýandyklaryny aç-açan mälim etdiler. Ak tamyň metbugat sekretaryndan başga, ABŞ-nyň Döwlet departamentiniň metbugat sekretary "Ned Praýs" hem Baýden administrasiýasynyň üns merkeziniň Eýrandaky tolgunyşyklara gönükdirilendigini boýun aldy we Tährany şertnama taýyn dällikde aýyplady. ABŞ-nyň prezidenti Jo Baýden hem Eýrandaky tolgunyşyklaryň dowam etmegini goldady we: "Biz batyr Eýranyň raýatlarynyň we aýallarynyň ýanynda durýarys" -diýdi. Esasy sorag, näme üçin Amerikalylar Eýrandaky bidüzgünçilikleri aç-açan goldaýarlar?
Waşingtonyň Eýrandaky bidüzgünçilikleri aç-açan goldamagynyň ilkinji sebäbi Amerikanyň soňky ýyllarda Eýrandaky syýasy ulgamy agdarmak üçin köp tagalla edendigi, emma bu tagallalaryň üstünlikli bolmandygy görünýär. Öňki Amerikanyň hökümetine iň ýokary basyş syýasaty Yslam respublikasyny agdarmak maksady bilen alnyp baryldy, hatda ABŞ-nyň öňki milli howpsuzlyk geňeşçisi Jon Bolton hem Eýran Yslam Respublikasynyň 40 ýaşyny görmejekdigini aýtdy. Ýokary basyş syýasatynyň şowsuz bolmagy bilen Amerikalylar nägileligiň güýçlenmegine we Eýranda tolgunyşyklaryň döremegine bil bagladylar. Amerikalylar bu bidüzgünçilikleriň Eýran Yslam Respublikasynyň agdarylmagyna eltmejekdigini we Eýranyň ozal başdan geçiren bidüzgünçilikleri bilen deňeşdirip bolmajakdygyny gowy bilseler-de, bidüzgünçilikleri hemaýat etýärler. Waşingtonyň pikiriçe, bidüzgünçilikleriň dowam etmegi Eýran Yslam Respublikasyny gowşatmak we içerki meseleler bilen gyzyklanmak üçin esas bolup biler, sebäbi rewolýusiýanyň ýokary ýolbaşçysy ýakynda eden çykyşynda duşmanyň maksady hökümet we wezipeli adamlary içerki tolgunyşyklara gyzyklandyrmakdyr.
Amerikanyň Eýrandaky bidüzgünçiliklere goldaw bermeginiň ikinji sebäbi, Sionist režimi we Saud palatasyny kanagatlandyrmakdyr. Tel Awiw we Riýad, täze Amerikan hökümetiniň, Donald Trumpyň ýolbaşçylygyndaky bu ýurduň öňki hökümeti ýaly Eýran Yslam Respublikasyna basyş etmeýändigine ynanýarlar. Waşington bilen Riýad bilen Tel Awiwiň arasyndaky aralyk üçin başga-da köp sebäpler bar bolsa-da, ABŞ-nyň Demokratik administrasiýasy Eýrandaky bidüzgünçilikleri goldamak bilen Demokratlara daşary ýurt goldawyny artdyrmaga synanyşýar, bu hem Riýad we Tel Awiw tarapyndan goldanýar.
Üçünji we iň möhüm sebäp ýadro gepleşikleri bilen baglanyşyklydyr. ýaradro gepleşikleri, ABŞ-nyň Eýranyň talaplaryna garşy çykmagy, şol sanda hemişelik kepillik we Halkara Energetika Guramasynda kepillikler meselesiniň ýapylmagy ýaly sentýabr aýynyň başyndan bäri togtadyldy. Geçen hepdelerde, Eýranyň talaplaryny kanagatlandyrmagyň zerurdygyny öňe süreninden soň, ylalaşygyň ýakynlaşýandygyny görkezýän alamatlar bardy, ýöne bidüzgünçilikler Ak tamda täze sanksiýalar girizmek we gozgalaňçylary goldamak bilen üpjün edip biler diýen umyt döretdi
