Eýran, Hytaý we Russiýanyň arasyndaky bilelikdäki türgenleşigiň ähmiýeti
Deňiz howpsuzlyk guşagynyň birleşdirilen türgenleşigi Eýranyň Harby deňiz güýçleriniň, Yslam Rewolýusiýa Gorag Korpusynyň, Russiýanyň Harby deňiz güýçleriniň we Hytaýyň deňiz güýçleriniň gatnaşmagy bilen başlandy.
2023-nji ýyldaky deňiz howpsuzlyk guşagynyň birleşdirilen türgenleşigi penşenbe güni gije Eýran Yslam Respublikasynyň Harby deňiz güýçleriniň, Yslam Rewolýusiýa Gorag Korpusynyň, Russiýanyň Harby deňiz güýçleriniň we Hytaýyň deňiz güýçleriniň gatnaşmagy bilen başlandy.
Bu türgenleşigi geçirmegiň maksady, sebitdäki howpsuzlygy we howpsuzlygyň esaslaryny berkitmek we üç ýurduň arasynda köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek we bu ýurtlaryň dünýä parahatçylygyny, deňiz howpsuzlygyny bilelikde goldamak we deňiz jemgyýetini döretmek bilen hoşniýetliligini we başarnygyny görkezmekden ybaratdyr.
Bu türgenleşige Eýran Yslam Respublikasynyň Harby deňiz güýçleriniň we Yslam Rewolýusiýa Gorag Korpusynyň Harby deňiz güýçleriniň gämileri we uçarlary başga-da Hytaý we Russiýanyň deňiz bölümleri gatnaşýarlar.
Hytaýyň we Russiýanyň gatnaşmagynda Eýranyň soňky deňiz türgenleşigi geçen ýylyda Demirgazyk Hindi ummanynda "Deňiz howpsuzlygy guşak kompozisiýa maşklary 2022" ady bilen geçirildi. Üç ýurduň ilkinji bilelikdäki deňiz türgenleşigi dört ýyl ozal dört günde Oman deňzinde we Hindi ummanynda geçirildi.
Dünýäň iki esasy güýç hökmünde bolýan Russiýa we Hytaý bilen Eýranyň bu deňiz türgenleşi dördünji gezek geçirlendir; Şol sebäpli bu türgenleşik, deňiz howpsuzlygy babatynda köp kynçylyklara sezewar bolan sebitde harby hyzmatdaşlykda täze deňlemäni çekmegi aňladyp biler.
Bu türgenleşigiň geçiriljek ýeri, ýagny demirgazyk Hindi ummany möhüm we strategiki sebit hasaplanýar; Bu sebit we Umman deňzi, Bab al-Mandeb , Malakka we Hormuz bogazlar üçin we möhüm suw ýollary sebäpli örän möhümdir. Şoňa laýyklykda Eýranyň, Russiýanyň we Hytaýyň deňiz flotalary 2019-njy ýylda bu ugurda bilelikdäki türgenleşik geçiripdiler.
2023-nji ýyldaky deňiz howpsuzlyk guşak türgenleşiginiň metbugat secretary admiral Mustafa Taj al-Dini bu meselede demirgazyk Hindi ummanynyň dünýäniň bäş strategiki bogazyndan üç sany strategiki bogazyň arasyndadygyny, hakykatda dünýäniň energiýa sebitlerini gurşap alandygyny aýtdy.
