İslomədə jenon kom statusışon heste?

Sosyal mıodilonədə merdon iyən jenon status və çəvon har qıləyni sosyal transformasiya və əvəzonədə bıə rol,bo bəşəri təfəkkuriro dırozə mıddətədə dəvom kardə problemonku bıə.

Torıxi dırozi bə merd və jenon məğam iyən statusi fərdi və sosyal munasibət əhəmiyyətinə dərəcədə əvəz bıə ki,bəzi vaxton bə cinson miyono şiddətinə mıborizə səbəb bıə.İslomi icod bıə cəmyətədə jenon veyə əsosə bəşəri həxonku məhrum bin.İslomi bənav bıə ərəbi cəmyətədə jenon vəzyət vey nomınosib be və jenon bənə qıləy mol və əmtəə unvoni nəzədə qətey beydəbe.Pars Tudey bın məğolədə İslomədə bə jenon statusi qıləy nəzə səğandey bıə.

Bə komilə insoni rufi soyb bey

İslomə din jeni həm bənə merdon de komilə insoni rufi,irodə iyən ozodəti təchiz kardə bıə malik bey hisob kardedə və əvoni çe xılğəti hədəf bıə komiləti royədə vindedə.Boçımi xoto həm çəvon har dıqləyni eyni cərqədə ğərol doə holədə,de “Ha bəşəriyyət ha” və “Ha imon vardə kəson ha” xitobon bəvon xitob kardedə və boəvon tərbiyəvi,əxloği iyən elmi proqramonış zəruri kardə.Xıdovənd Ğıronədə “Əmmo merd və ya jen bıbu,mumin bıə holədə çokə koon əncom doə kəson bə Vəhışti daxil bəbeyn və həmonə ruji bəvon behisobə ruziyon doey bəbe.”[Ğafiri surə 40-ə ayə.) Əv,bo har dıqlə cinsi tammə hərəbaxtəti əto kardey və`dəş doə və qıləy ayədə jıqoş hamyə:“hakəs bıə holədə çokə ko bıko,Əmə bəy çokə jimon baxş bəkardemon və bəvon çəvon kardə vey çokə mukofoti bədomon”.(Nəhl ayə 97];oşkoə şikilədə bəyonış kardə ki,har qıləy merd və jen de bə İslomi proqramon əməl kardə holədə bə mənəvi iyən maddi inkişofi noyil bey bəzıne və de sulhi pur bıə bə "Təyyib" və pokə həyoti səmta qəm peqətey bəzıne.

Mıstəğil və ozod

İslomə din jeni bənə merdi har qıləy mənoədə mıstəğil və ozod hisob kardedə və Kərimə-Ğıronədə “Har kəs ıştə kəsb kardə əməli qirovədəy” [Muddəsir surə,ayə 38]; və ya “Ki çoki bıko,bəştə xeyriş kardə,harki həm bevəciko,bəştə zərəriş kardə”[Fussiləti surəs,46-ə ayə];ın ozodətiyon ısət çe merd bıbu yaan ki,jen bıbu,bo har kəsiro ifodə kardedə.Diqər tərəfiku həm istiğloliyyət çe irodə və ixtiyori iminə şərt bey xoto İslomə din ım istiğloliyyət bə həmmə ixtisodi həxon daxil kardedə və har cur moliyyə munasibəton bo jenon cayiz hisob kardedə,əvpno çəvon bəromə iyən kapitali soyb zıneydə.

“Nisa” surə 32-ə ayədə həm hamyedə:“Bo merdon çəvon kəsb kardə çiyonku qıləy baxşə,bo jenon həm çəvon bə dast vardə çiyonku qıləy nəsibışon heste”.Nəticəş bə əy bə dast vardə şəxsi məxsus bıə sərvəti kəsb kardero“Kəsəb”-iku farğış bıə bə “İktisob”-i sıxani nəzə səğandeyədə,həmçinin  bə“Mərdum bəştə moli hakime”,yəni “Həmmə insonon bəştə molon qıləy təsəllutışon heste”-umumi ğaydə nəzə kardeyədə,İslomə din bə jeni ixtisodi mıstəğiləti çokonə hurmət kardey və çe merdi de jeni miyono hiç qıləy farğ nınoey məlum beydə.

Ko təğsım

İslomə din jeni iyən merdi bəşəri noxteyi-nəzəku bərobər hisob kardedə,lakin diqər aspektonədə,məsələn,iştimoyi vəzifəonədə çəvon miyono qıləy farğon heste ki,ım həm hiç qıləy holədə diskriminasiya və ya huğuği nobərobərəti ni.bəlkəm,çe İslomi çın farğonku bıə məğsəd koy təğsımi tənzim və baxş kardeye ki,çəvonku har qıləyni ıştə vəzifə de vey çokə formə bə vırə rosney bızıno.ın farğon əslədə cəmyətədə bıə dıqlə cinsi har qıləyni sosyal və təbiyi fəoliyyəton optimal və çok kardeyroye.

Nəhoyətən,Kərimə-Ğıron jeni bənə bə mıstəğilə huğuğ və vəzifəon malik bıə qıləy insoni bıə mevğey zınə holədə,ilahi nəzəku insoni erjədə bə merdi de jeni miyono hiç qıləy farği nıbey təkid kardedə.Əve,insonon Xıdovəndi dərqoyədə barzəti meyori cins ne,təğvo və loyığinə rəftore.