Şiiə yolə alimon-Şeyx Mufid

Şeyx Mufidi zəmonədə dini alimon de ağli bo dini dərəsero bıə harcurnə mıdoxilə mıxolifət nışon doydəbin və bıçımi ələyh beşədebin.ım ko bə milləti ıştə etığodonədə ifrot iyən təfrıti iyən səthi nəzə kardey boyis bıə be.Şeyx Mufidi muhimmə fəoliyyətonku qıləyni,de botılə fikon mıborizə bardey be.əv bo Kərimə-Ğıron iyən hədisi çok-çoki zınero,ağli təğdım kardedəbe və bo dini dərəsey koyədə çəyku oko doey usulış tərtib karde.de ın tərtibi şiyə fiğhi usuli tərtibi koyədə inzibati formadə qıləy əsosə rolış ifo karde və hətto kali qıləyni həm çəy “əttəzkirətu bilusulil-fiğh” kitobi torıxədə çı fiğhi usuli tədvin iyən tərtib bıə iminə kitob hisob kardedən.....

Bo Şeyx Mufidi bo hukmon istinbot iyən ictihodiro bıə komilə planon nışon doeyədə roli dərəse xoto,kifoyət kardedə ki,bəçəy fiğhi kitobon məxsusən bə “cəvabatu əhlil mosul fil-ədəd və raviyə” qıləy ovardkəmon.bo ayə iyən rəvoyətonku hukmon istinbot iyən istexroc kardero çəmə zəmonə alimon oko doə metod və şivəon formə,dəğiğən bın kitobədə oko doey bıə. Çı istidloli ın şivə de kam və ziyodə mıxtəsərəti ki,ımrujnə muosirə alimon fiğhi kitobonədə mevcude,çəy fiğhi zumandəti və çəy bə şiyə fiğhi iştihodi təsiri nışonəy ki,həmməkəs əy ğəbul kardedə.....

Şeyx Mufidi jimon və çəy bə şiyə təfəkkuri seyrədə bıə təsir əxtə zumand be ki,boəy komilə surətədə zıneyro lozıme ki,islomi elmon iyən torıxi çok-çoki zınə qıləy təhğiğəkə qrup de bəşəv-bəruj mıddətədə bıə təhğiğaton məşğul bıbon.

Şex Mufidi bəçəy jiyə zəmonə dığğət kardə holədə əsliyə norohətçətiyonku qıləyni həm,bə əğedəvi iyən iyən məzhəbi şubhəon cəvob doey be.Əhli-Beyt(ə) ehdədorə alimonışon çı islomi nığo doəkəson iyən çəy sərhəddi oqətəksonışon elon  kardə.Şeyx Mufid həxədə min cumlə çın marzbon və sərhəddi nığo doə kəsonku təğdım kardey bəbe.Əv,qıləy holədə ki,çı şiiə aliğədr və əzəmətinə alimonku be,bənə qıləy ıştə vəzifə çok zınə sərboz və əskəri de ziyodə cəhdi ko kardedəbe və bə şiiə mıxolifon əğedəvi iyən fiğhi sıvol və şubhəon de sıxan iyən nıvıştey vositə cəvob doydəbe.Şeyx Mufid çı İmom Zəmon(ə)-i ğeybəti həxədə bə mıxolifon məzhəbi iyən əğedəvi sıvol iyən işkalon,de çandə qılə risolə min cumlə”fusulul-əşərə” kitobi təlif kardey cəvobış doe və həmçinin de”Əvayilul-Məğalat” kitobi nıvıştey,çı şiiə fiğhi məktəbi mıstəğilətiş bə isbot rosne.

Şeyx Mufid de kitob təlif kardey iyən məğoləon nıvıştey vositə bə şubhəon cəvob doeysə əlovə, çı bəhs və debaton məclison təşkil doydəbe və de mıxtəlifə fırğəon alimon munozirə və elmi bəhson kardedəbe.Şeyx Mufid çı qırd islomi məzhəbonku çok-çoki xəbədo be və ın ko bəy bo islomi əslə məktəbi de ğudrət və zumandəti mıdofiyə kardey ko komək bedəbe.......

Şex Mufidi xısusiyyətonku qıləyni ım be ki,əv bə milləti etığodi ehtiyocon qıləy məxsusə dığğət nışon doyəbe.Şeyx dayimi surətədə de milləti rabitə oqteydəbe və təmosədə be və elmi mərkəzonədə hejo iştirok əkəy.həmçinin,çun əv ıştə zəmonədə çı şiiə məzhəbi rəyis elon bıəbe, mıxtəlifə kişvər iyən şəhronku milləti noməon bəçəy dasti rəseydəbe və de ın tərtibi Şeyx Mufid deştə zəmonə insonon fiki ehtiyocon zıney binoş karde bo kitob.risolə və məğoləton nıvıştey və çəy əksər nıvıştəyon bə qıləy məntəğə əhali ya fərdi sıvolon cəvob be