Aug 04, 2019 13:11 Asia/Tehran

Şiiə yolə alimon-22- İbn Şəhr Aşub

İbn Şəhr Aşub təlif iyən kitob nıvıştey sahədə həm məşhur be.Əv,islomi elmon əksərədə min cumlə fiğh,usul,kəlom,hədis,torıx,təfsir və ricali elmədə muhimmə kitobonış bə yodiqor noəşe ki, hejo çı alimon inoyət və dığğəti mərkəzədə ğərolış qətə.”Mənağibe Ali-Əbi Tolıb” nomo erjinə kitob çı İbn Şəhr Aşubi həmməysə məşhurə kitobe ki,de tosə ısət çandə kərə çap və mıntəşir bıə.ın kitob ki,bə çordə məsumi jimoni torıx və fəziləton şomil bedə və çın torıxəvon iyən hədis nıvıştə alimi məhorət və təsəlluti mizon və mığdori nışon doydə.”Mənağib”-I kitob de İslomi-əzizə peyğombər(s)-I əhvoli bəyoni bino bedə və bənə peyğombəri(s) besəti bəşorəti,çə həzrəti jimoni torıx,mecuzəon,çə həzrəti əsma və ləğəbon iyən meraci işorə kardedə.çəy bəpeştə bə imomət,ayəon iyən rəvoyəton bəhsi ayid çiyon rəsedə və peşo çı Əiməye-Əthar(ə) və həzrəte Zəhro(s) jimoni və çə həzrəton fəziləton qılə-qılə şərh kardedə.

İbn Şəhr Aşubi təlif kardə coqləyni kitob ki,”Məalimul-Uləma” qədə və boho ğeymətinə kitobe ki, bəvədə çı şiyə 1021 alimon nom və şərhe-hol və əsəron zikr bıə.ım kitob bə Şeyx Tusi “Fehrest” kitobi nisbətən bə ın mevzu işorə kardedə,çəysə vey komile və ənıvışt əy çı Şeyx Tusi “Fehrest” kitobi təkmiləkə hisob kardedə.İbn Şəhr Aşub həmçinin “Muşabihul-Ğuran və Muxtəlifə”nomo Kərimə-Ğıroni təfsiri sahədə qıləy kitobış təlifış kardə ki,çı alimon məxsusə dığğətış cəlb kardə və ğasbu həm əy ıştə mevzuədə iminə kitob hisob kardey bəbe.İbn Şəhr Aşub bın kitobədə de Kərimə-Ğıroni muşabeh ayəon təfsiri təhğıği məşğul bedə.muşabeh ayəon ə ayəonin ki,sıftədə mırəkkəb və çandə qılə mənonış heste və de bə Kərimə-Ğıroni mehkəmə ayəon ovard və muraciət kardey ki,bə təvili ehtiyociş ni,çəy məğsədi de dırıst və səhihə formə mıəyyən kardedə.

Əhli-Beyt(ə)-I məktəbi məşhurə fəğih İbn Şəhr Aşub  təğribən ıştə sa sor bərəkətinə umri bədiqə Hicri-Ğəməri 588-ə sori Şəbanə manqi 22-ə ruji cımə şəvi Hələb şəhrədə dınyoku şe və bə Həxı dəvəti ləbbeykış vote.çın alim,muttəği iyən təğvaninə şəxsi bədəm Hələbi şəhri nezi Coşən bandi dovnədə bə zəmin aspardey be.əmmo,Əhli-Beyt(ə)-I maarifi nəsim ısət həm bə bə Əhli-Beyt(ə)-I maarifi pencəonku oj bıə dılon səmt cəzb kardedə və bə həyğət tələbon con və dıli səfo baxş kardedə.həzrət Əli(ə) hamyedə:”alim,bəyjiye harçənd bımardo həm və nodon mardə, harçənd bəyji həm bıbu”.

İslom iyən şiyə alim,fəğih,əxloğ iyən irfani ustad və iftixoronku qıləyni həm Seyd ibn Tavuse. Əv,çı şiyə məşhurə alimonkuye,”Luhuf” (İmom Huseyn(ə)-i məğtəl) kitobi soyb və Monğolon Bəğdadədə hukumət kardə zəmonədə çı şiəyon rəyis be ki,bəştə təğva,ziyodə murağibə və irfoni holəton de”Cəmalul-Arifin” nomi məşhur be.Şiyə yolə alimonku qıləyni “İbn Tavus” -i de buzurquvar,təğvanin,zahid,səodətmand.arifon rəhbər,çı bəşəvnəy bəyji mandə kəson ço, kəroməti soyb və de Ali-Tavusi Tavusi nomon vəsf kardey bedə.

Seyd Rəziyuddin Əli ibn Mosə ibn Cəfər ibn Tavus çı İmom Həsən Mujtəbo(ə) iyən İmom Səccod(ə)-i nəvəonkuye ki,Hicri-Ğəməri 589-ə sori Məhərrəmə manqi 15-ə ruji Hillə şəhrədə bə dınyo çəşış oj karde. Çəy haftminə cədd Muhəmməd ibn ishoğ bə reçinəti iyən məlohəti xoto,de “Tavus” nomi məşhur be və çı Mədinə buzruquvaronku bə hisob omeydə.