Şiiə yolə alimon-40

Cəbəl-Amil  məntəğədə təşəyyu iyən şiyə məzhəbi bino bıey,bə Hicri-Ğəməri sıftənə əsri iminə nimə rəseydə ki,bənə Səlman Farsi,Əmmar Yasir iyən Əbu Zəri bıə muxlisə şiəyon həmonə sərzəminədə de İslom iyən Ələvi təşəyyu və şiəti tərvici koy məşğul bin.ğasbu həm səhobə Əbu Zər ıştə bə həmonə sərzəmini dərbədər bıə zəmonədə bəsə Əli(ə)-I coqləyni dustonku vey bə həmonə məntəğə şiyə bıeyədə ziyodə təsirış bıə.çə həmonə diyori şiəyonku pərhizkor və təğvaninə alimon perəsə və şiyə aləmışon nuroni kardə.Şeyx Hurr Amili ıştə “Əməlul Əməl fi uləmai Cəbəli Amil” kitobədə Cəbəli Amil məntəğə əhaliku beşə  çandə sa qılə şiyə alimon nomış cəm kardə vardəşe və bə kali qıləyniyon həm bəçəvon mığdori çandə da nəfərış həm əlovə kardə.

Cəbəl Amili məntəğə elmiyyə-hovzəon çı Əhli-Beyt(ə)-I məktəbi ehya və bəyji kareyədə vey təsirəkə hovzəonku bə hisob omeydə.çın elmiyyə hovzəon torıxədə həmməysə veyə hərəkət və bərəkətış bıə devron bə Hicri-Ğəməri həştminə əsriku de tosə yonzəminə əsri ayide.bın devronədə bənə Şəhide-Əvvəl,Şəhide-Sani və Muhəğğiğ Kərəki bıə yolə fəğih iyən alimon Cəbəl Amili məntəğə elmiyyə-hovzəonədə zuhurışon karde.həmçinin çəvon vey zumandə alimon və fəğihon peşo bə İron mıhocirətışon karde ki,ım həm İronədə şiyə məzhəbi tərvici koyədə ziyodə təsirış noe.Muhəğğiğ Kərəki həm bə İron hicrət kardə çın yolə alimonku qıləyni be….

Muhəğğiğ Sani ıştə hırdənəti devronış çı elmi dıyo iyən yolə alimi xıyzoni miyono dəvordınışe.əv ıştə mığəddimə təhsilon dəvordıney bədiqə,bə Kərəki elmiyyə hovzə daxil be və çə vırə yolə alimon palu elmonış omute.Kərək deməkə ki,qıləy di be,əmmo qıləy qəncinə elmiyyə hovzəş hestebe ki,çı Livani sayir məntəğonku dini tələbon əyo bo elm omuteyro oməbin.Muhəğğiğ Kərəki Cəbəl Amili məntəğə elmiyyə hovzədə lozım bıə çiyonış omute,çən peşo bə bənə Dəməşğ,Beytul-Mığəddəs,Misr iyən İraği bıə islomi co dini mərkəzon səmt hərəkətış karde…

Muhəğğiğ Kərəki hejo ıştə cıvonəti zəmoniku fiğhi iyən hədisi mətnon miyono vey ciddi de alimonə təhğiğon koy məşğul be və bəçəy bə ın koy xoto bəy Muhəğğiğ Sani nomışon noe.əv çı Muhəğğiğ Hilli bəpeştə Ali-Muhəmmədi(s) fiğhi həmməysə məşhur və yolə muhəğğiğ bə hisob omeydə.mərhum Muhəğğiğ Kərəki hafto iqlə kitob və risoləş heste.Muhəğğiğ Sani həmməysə vey məşhur və vey ğeymətinə kitob,”Şərhu kitabi ğəvayidul Əllamə Hilli” kitobe ki,de “Camiul-məğasid fi şərhil-ğəvaid” nomi məçhure.bə Muhəğğiğ Sani bə ın kitobi soyb bıey xoto,”Sahibul camiul məğasid” həm votedən. ım erjin və ğeymətinə kitob ləfz,məno.nıvıştey iyən mehtəvo nəzəku çı şiyə vey nəfis iyən vey çokə mətnış bıə kitobonku bə hisob omeydə.joqo ki,çı alimon miyono məşhure ki,har qıləy mıştəhid ki,seqlə kitob yəni Camiul-Məğasid,Vəsailuş-Şiyə və Cəvahiriş bıbu,bo fiğhi nıvıştəy istinbat,istidlal iyən famero həni bə coqlə kitobi ehtiyociş nibəbe…..

Im yolə şiyə alim Misrədə kardeyış zıne de əhlı-sınnəti fiğhi əndişə çok-çoki oşno bıbu.çəy bədiqə əv bə İrağ şe və bın zəmonədə çəy elm və zıney sədo bə islomi co məmləkəton həm pevolo be.Muhəğğiğ Kərəki Nəcəfı-Əşrəfədə bəsə tədrisi kursisə nıştə be ki,İroniku və məxsusən Şah İsmayil Səfəviku qıləy nomə bəy rəse və Şah əvış bo İroni sarayədə təşəyyu iyən şiyə məzhəbi tərvic kardero dəvətış kardəbe.qıləy şərayitədə ki,Osmani hukumət ərsəş bo İrağ iyən Şami şiəyon tanqış kardəbe,Muhəğğiğ Kərəki vindeşe ki,çın flrsətiku bo şiəyon səbarz kardero həmçinin şimə mədəniyyəti bə islomi camiyə həmmə vırə rosnero qıləy çokə fırsəte.əve əv çın vey muhim və həssosə fırsətiku bo şiyə məzhəbi iyən şiəyon ozavzyero əv ım təklifış ğəbul karde və bə həmonə dəlili xoto,Hicri-Ğəməri 916-ə sori Hirati canqədə bə şah İsmayil Səfəvi umuj qıniye.bın zəmon çəy fəğət umri bəhariku fəğət 50 sor dəvardəbe və əv bə çı mıborizə və mıcohidə məkan bıə qıləy muhiti yəni bə Səfəvi saray lınqış noe.Səfəvi silsilə qıləy podşohəti be ki,hicri-ğəməri 907-1135-ə soronədə İronədə səltənətışon kardə.əvon İronədə şiyə məzhəbışon rəsmi məzhəb elon kardə və nəvsa sor bədiqə İronədə bə qıləy vohidə təmərkuzi əsos qıləy devlətış icod karde….