Jun 07, 2020 13:45 Asia/Tehran

Şiiə yolə alimon-57

Hicri-Ğəməri yonzəminə əsrədə jiyə Şiyə dınyo yolə alim və fəğihonku qıləyni həm Ğazi Nurullah Şuştəriye.ın yolə mıcohid və  təğvaninə fəğih onoqnınə holədə bo həyğəton mıdofiyə kardero,dini royədə ıştə conış doe və torıxədə de “Şəhide-Salis” yəni seminə şəhidi nomi məşhur be.

Bəşəri mədəniyyət və fərhənq harçisə vey bə barzə səviyyədə bıə alimon səy və cəhdon ğarzıxoye ki,deştə təğva və aqahəti camiyəşon nuroni və ruşin kardəşone.ə alimon ki,çəvon zəmonə saxtiyon və kaxtiyon bəçəvon ım mıcohidəton mane bıəni və əvon bo dini həyğəton hədəfi xoto ıştə conışon həm fido kardəşone.şiyə alimon torıxi handeyədə mışohidə kardedəmon ki,çokonə çəvon xolisə imon iyən ğoymə irodə  hətto vey məyusəkə şərayitədə həm islomi oğoəkə pərçəmışon bəpe rost kardeyışon zınə və əvon ıştə elm iyən imoni yolə xəzinəşon çı torıxi şat-şutə roonku dəvordınəşone və bə peşonə nəslon rosnəşone…..

Ğazi Nurullah Şuştəri Hicri-Ğəməri 956-ə sori Şuştər şəhrədə qıləy elm iyən imoni soyb bıə xıyzonədə bə dınyo çəşış oj karde.çəy pı Seyd Şərif nomış hestebe və qıləy məşhurə alim be.çəy yolə pı həm  və çəy boon həmmə ağli iyən nəğli elmonədə məhorətinə alimonku bə hisob omən.həmçinin Ğazi Şuştəri 5 qılə zoon həm ıştə zəmonə dini iyən ədəbi yolə alimonku bıən.Ğazi Nurullah Şuştər şəhrədə ıştə mığəddimə təhsilon oroxney bədiqə peşo bə Məşhəd şəhr səfəşon karde və əyo bənə Əbdulvahid Şuştəri və Molla Əbdurrəşid Şuştəri bıə yolə alimon məhzəriku bəhrəşon berde və çəvon tərəfiku bə təğdıri loyığ vindey be…

Şuştəri Ğəməri 993-ə sori bə Hindıston hicrətış karde və Aqəre şəhrədə sakin be.bə zəmon Əkbər şah Hindıstonədə hukumət kardedəbe.Əkbərşah deştə hamsuyə kişvəron fəth kardey, qıləy dıjdə səltənətış boştə hozzış karde.əv deməkə ki,bə alimon hurmətış hestebe,əmmo jəqo həm bə dini qıləy məxsusə əğedəş nıəbe və bə həmonə dəlili xoto,Hindıstonədə bedinəti iyən ilhod rujbəruj ziyod pevolo be və ilahi dinon bə zəyfəti iyən okuşey səmt dıço be.çoko ki,Ğazi Nurullah Şuştəri bə Hinduston ome,bəştə ziyodə elm iyən ğabiliyyəton xoto çı Əkbərşah məxsusə dığğətış bəştə cəlb karde və 35 sinnədə bə Ğaziyul-Ğuzat məğami mənsub be.Şuştəri de Əkbərşah şərtış baste ki,bəvədə Ğaziyul-Ğuzat məğami ğəbul bəkarde ki,məhkəmə və ğəzovəti koyədə fəğət bəştə iştihodi rəyi əsos əməl bəkarde.lakin çoqlə Hənəfi,Maliki,Şafeyi iyən Hənbəli məzhəbon dayirəku həm xaric nibəbe.Əkbərşah həm ım şərtı ğəbul karde……

Ğazi Nurullah Şuştəri bə islomi sayir məzhəbon fiğhi məsələon bıə təsəllut və ğudrət qıləy həddədə be ki,əhl-sınnət həm çəy fətvaon ğəbul kardedəbin və əvon ımi bə təğdıri loyığ zıneydəbin.məşhure ki,Ğazi Nurullah Şuştəri vey adil be və de şiddəti çı sıfarışəkə və rışvə doəkəson mığobilədə mandedəbe.çəy ım ko bo kali ğudrəti soyb və yolon qıləy xətər və təhlukə bə hisob omeydəbe.əmmo,addi millət və şiyə iyən sınni adilə alimon çəyku rozi və deəy həmfik bin.I hissə jıqo hisob kardedən ki,Ğazi Nurullah Şuştəri sıftədə ıştə məzhəbi təğiyyə hukmədə punhon və məxfi kardedəbe və torıxəvonon coqlə dastə bın bovədən ki,bənə mınozirəon,bə zəmonə alimon nəzəriyyə,təlifon və sıxanon bıə bə torıxi fakton əsos,çəy təşəyyu iyən şiyəti boçəy mıosiron məlum be və Hindıstonədə əv iminə yolə mıbəllığ be ki,Əhli-Beyt(ə) iyən şiyə məktəbi tərvicış karde.ehtımol heste ki,ın yolə alim I mıddət təğiyyə holədə be,əmmo lozım