Şiiə yolə alimon-62

Şeyx Bəhayi fiğhədə bıə Hədisi elm,məhdudiyyətış heste və həmonə dəlili xoto ın yolə alim  bə mıvəssəğ iyən metəbərə hədison çı ğeyri-metəbərə hədisonku co kardey qıləy məxsusə dığğətış hestebe.islomi elmon miyono qıləy elm ki,çı hədison səhihəti və etıbori mığdori formə təhğıği koy bəştə ehdə peqətə elm,de “elmul-dirayə” nomi məlume.binobərin Şeyx Bəhayi  bə dirayə elmi ziyodə dığğətış hestebe və ıştə  dıqlə ”Məşriğuş-Şəms” iyən”Həblul-Mətin” nomo fiğhi kitobon sıftədə de ın unvani qıləy mığəddimə və vəsəş nıvıştə.Şeyx Bəhayi fiğhədə bə rəvoyəton məhvəriyyət iyən dayirə əsos nəzə,de bəçəy fiğhi kitobon iminə nəzə hejo ım oşko beydə.”Həblul-Mətin” kitobədə har mevzu sıftədə rəvoyəton deçəy sənədi ğeyməti nışon doydə və peşo de rəvoyəton kəlmə iyən cumləon koy məşğul beydəbe və de istidloli nışon doey oxoyədə ıştə nəzə nışon doydəbe.ım metod bə coqlə fəğihon metodi əks bıə ki,har qıləy mevzuədə sıftədə mıxtəlifə nəzəon bəyon kardedə və peşo de əy tənığd kardey ıştə vıjniyə nəzə nışon doydə……

Şeyx Bəhayi ıştə əsri co alimonsə  vey bə irfani ziyodə meylış hestebe və hətto Əllomə Məclisi Şeyx Bəhayiş  əhli-rizoyət iyən abid hisob kardedə.bə həmonə dəlili xoto,kaliyon əvışon əhl-təsəvvıf ya sufişon zınə,əmmo mevcud bıə mənbəon nışon doydə ki,Şeyx Bəhayi bə sufiyon əğedə iyən metodon ciddiyə irodonış daxil kardə və əvonış dini dayirəku inhirofon dəlili xoto, mızəmmətış kardə.nəticədə Şeyx Bəhayi ıştən dınyəvi məhəbbəton tərki əhl iyən deştə nəfsi mıborizə bardə kəs be və irfoni məğamədə bə qıləy barzə dərəcəon rəsəbe və hətto kali şəxson bəy kəromətonış nisbət doə.əmmo,əy istilohən sufi mənoədə zıney nibəbe.Şeyx Bəhayi irfoni nəzəon çəy bənə “Məsnəvi şiroşəkər”,”məsnəvi nan iyən həlvo” və “hekayate muş və qorbe” ədəbi əsəron kali qıləyni miyonədə  məşhud və məlume……

Şiyə alimon hiçvaxti de podşo sarayon ziyodə nezə rabitəşon bıəni.əmmo,bənə Şeyx Bəhayi alimon bo dini tərviciro və bə ehtiyocinə şəxson komək kardero de podşoon nezə rabitəşon kardə.Şeyx Bəhayi çı İroni torıxi vey muhimmə zəmonədə yəni Səfəviyyə əsrədə jimon kardedəbe və əv de Səfəviyyə sultonon çoqləyni mıosir be.Şeyx Bəhayi Hicri-Ğəməri 996-ə sori yolə şah Əbbos Səfəvi tərəfiku bəçəy nuyə poytaxt bıə İsfəhoni Şeyxul-İsloməti məğami vıjniyə be və əv de tosə ıştə bəfoti bın məğamədə mande.Şeyxul-İsloməti məğam həmməysə barzə məğam be ki.çəy muhimmə vəzifə məzlumonku zılmi bərtərəf kardey,nəhy əz munkər iyən əmr be məruf və bo milləti dini hukmon bəyon kardey iyən camiyədə dini hukmon icro kardey be. Çı Şeyx Bəhayi kə çı fəğır iyən ehtiyocinə şəxson pənohqo və dəvityə vırə be.

Bəhauddin Amili Hicri-Ğəməri 1031-ə sori bə Əhli-Beyt(ə)-I məktəbi 78 sor mucohidə xıdməti bəpeştə,çı maddi dınyoku şe və həxı vindemoni səmt şe.nəğl bıə ki,çandə ruj çəy maqi bənav deştə şoqirdon bə ico bə qıləy arifi ğəbi ziyorət şıəbe və əyo qıləy mukaşifədə qıləy sədoş məse və bəy bo maq və mardey hozzı bıeyış vote.Şeyx Bəhayi çəy bədiqə bə xəlvət dəmande və 7 ruj noxəşəti bədiqə çı dınyoku şe və bəçəy vəsiyyəti əsos əvışon bə Mığəddəsə məşhədi şəhr bardeşone və İmom Rıza(ə)-I hərəmədə çəy dərs doə məkonədə bə zəmini dəspardeşone