İmom Sadığ(ə)-i matəmədə

İmom Sadığ(ə)-i matəmədə

Imom Sadığ(ə) Hicri-Ğəməri 148-ə sori Şəvvalə manqi 25-ə ruji deştə şəhodəti islomi dınyoş bə matəm və ğəmi dıçoş karde.ə həzrət ıştə oxonə ləzonədə ıştə nezə odəmon və dustonış cəm karde və bəvon vəsiyyətış karde ki,tam bıjənon və çok-çoki bəçəy sıxanon quş bıdon.peşo hamyeşe:”çəmə şəfoət bə nımoji sıvık qətə kəson nəsib nibəbe”.

Seqlə buzurquvarə imomon yəni İmom Səccod(ə),İmom Bağır(ə) iyən İmom Sadığ(ə)-i imoməti devroni islomi əsliyə fiki,elmi iyən fərhənqi devron hisob kardey bəbe.bın devronədə be ki,İmom Səccod(ə) deştə elmi cəhdon və həmçinin de mınocot və dıvoku bəhrə bardey,əslə islomış ijən sənibəton təlimış doe.çə həzrəti hərəkəti dəvomədə İmom Məhəmməd Bağır(ə) əslə Nəbəvi və Ələvi islomi həndəsə və çərçivəş de dini usul iyən furui təbyinış karde və peşo İmom Sadığ(ə) dini rəğ-rişəş bəçəy əsos binaş karde və şı İmomon(ə)-i elmi,dini və siyosi mərcəiyyətış təsbit karde....

 İmom Sadığ(ə)-i mıborəkə umr,65 sor bıə ki,çəy həm 34 sorış de milləti rəhbərəti iyən imoməti koy məşğul bıey dəvardə.bın soronədə İmom(ə) çı camiyə elmi iyən fiki hidoyətış bəştə ehdəş peqətə.dıqlə Bəni-uməyyə və Bəni-Əbbosi xanedani de iyande bıə ixtilof iyən keşməkeşi pik həddədə,qıləy mınosibə flısət bə əməl ome və İmom Sadığ(ə) ın hozzı bıə zəminəş ğənimət zıne ta ə həzrət islomi çın toyfə hakimon tərvic kardə çiyon inhirofonku hifzko,oqəto.Bəni-uməyyə hukuməti  oxoyədə,islomi camiyə vəzyət vey yavə şərayitədə be.əməvi hukuməti zolımə hakimon ğudrət tələbəti iyən hərisətiku millət vey əziyyət kəşedəbe.camiyədə fəğrəti iyən fəsod hakim bıəbe və milləti robitəonədə əxloğ iyən mənəviyyat kamə ranqədə və zəyif be.Kərimə-Ğıroni təlimon iyən bə insonon kəmol iyən perəsey boyis bıə peyğombər(s)-i hədison,bə ğudrtəməndə fərdon daston əbzor iyən aləti təbdil bıəbe. co tərəfiku həm de mıxtəlif cur əğedə və əndişə bıə behisobə fırğə iyən dastəon milləti bə kofirəti iyən xorafati səmt şıkıneydəbin.jıqo bəyənde qıniyə qıləy şərayitədə,İmom Sadığ(ə) ıştə əzizə pı İmom Məhəmməd Bağır(ə)-i bəpeştə ilahi əmonəti boş bəştə duş qəte və çı islomi umməti imomət və rəhbərəti koş bəştə ehdəş peqəte....

İmom Cəfər Sadığ(ə) elm və zıney barz və bılındə mərətəbə və ğullədə qıləy vırə və məğamış hestebe və çı mərıfəti çeşməş ıştə zəmonə dırozi cariş karde.İmom Sadığ(ə) elmon mıxtəlifə şaxəonədə çı əndişə və fiki soyb be və deştə barzə təfəkkuri bə elmi tələb kardə kəson səmərə doydəbe.Torıx təğrıbən çı 4000 nəfərisə veyə odəmi nomi bardedə ki,de vositə ya bilavositə İmom Cəfər Sadığ(ə)-i şoqirdonku bıən və çı elmi mıxtəlifə zəminəonədə ısət çı təbiiyi elmonku qətə de tosə fəlsəfə,fiğh,torıx de ziyodə təhğiğaton məşğul bıən və islomi mədəniyyət və əndişə bə cokəson rosnəşone.İmom Sadığ(ə)-i elmi məclison  çı mıxtəlifə ideoloji və etığodi soyb bıə mutəfəkkiron dığğəti mərkəzədə be.çə həzrəti elmi məktəbədə bə osmoniyə dinon etığodışon nıbə kəson həm ozodonə formaədə iştirok kardedəbin və ıştə fik və əğedəku bəhs kardedəbin.İmom Sadığ(ə)  həm de dığğəti bəçəvon qırd sıvol və şubhəon cəvob doydəbe.Mir Əli Hindi əhlı-sınnəti mıosirə yolə şəxsiyyətonku qıləyniye,İmom Cəfər Sadığ(ə)-i barzə elmi məğami həxədə jqıo votedə:”çə həzrəti zəmonədə elmon intişor,koməkış karde ki,fikon ozod bıbon və fəlsəfi və ağli məbhəson  islomi camiyədə umumiyyət pəyduko.əmə bəpe çı viro beməkəmon ki,bə islomi dınyo fiki hərəkəti rəhbərti kardə kəs ,Əliyibni Əbi Tolıbi (ə) nəvə be. həmonə şəxs ki, əv de İmom Sadığ(ə)-i nomi məşhur be və əv əkəs be ki,çəy fiki ufuğ vey oj və ağl iyən təfəkkurəş vey nığıl be.həyğətədə,Əv iminə kəs beki,islomi dınyoədə ağli mədrəsəonış təsis karde....

Qıləy devronədə ki,mədəni və mıxtəlif nev əğedə və fikon bəyənde qıniyə hodisəon,çı mısılmonə camiyə harujnə məsələonku bə hiosb omeydəbe,İmom Cəfər Sadığ(ə) de curbəcurə əğedə və məktəbon soybon mıbohisə kardedəbe və bəçəvon vardə dəlilon de zumandə mantığ iyən ruşinə bəyoni cəvob doydəbe.Əbu hənifə votedə:iruj Əbbosi dıminə xəlifə Mənsur Dəvaniği ikəsış çımı palu vığandışe və voteşe:ha Əbuhənifə ha! millət bə Cəfər ibn Muhəmmədi aşığ bıən.çəy çı cmaati tonoku qıləy barzə vırə və məğamış heste.tı boçəy fəoliyyəti vəy qətey iyən əy çı millətiku bə diyəro kardey xoto,çandə qılə mıərəkkəbə məsələ hozzıkə və qıləy mınosibə fırsətədə çəyku dəpars. Mı çıl qılə muşkilə məsələm hozzı karde və rujon qıləyniyədə Mənsuri mınış vanq karde.çoko ki,az bəçəy huzur rəsim,vindeme ki,İmom Cəfər Sadığ(ə) çəy rostə tərəfədə nıştə.jıqo bəçəy əzəmət və heybəti təsiri ji dəşim ki,az əy vəsf kardeyku ocizim.qıləy holədə ki,de Əbbosi xəlifə Mənsuri vindey mı jıqo qıləy heybət və əzəmətım hiss nıkarde.de Mənsuri tələbi mı həmonə çıl qılə muşkilə sıvolonım bino karde qılə-qılə doey və bəhs kardey.Cəfər ibn Muhəmməd(ə) həm de yolə səbri bə qırd ım sıvolon cəvobış doe.Əv,çı qırd dastəon əğayidi bəyon kardedəbe və kali vıronədə həm deçəmə nəzə mıvofiğ və bəzi vıronədə həm de Mədinə alimon nəzə həməğedə be.qahi vaxti həm de har dıqlə nəzə mıxolifət nışon doydəbe və ıştən seminə nəzə bəyon kardedəbe.mı çı Cəfər ibn Muhəmməd(ə)-isə vey fəğif vindəmni. Əv,çın umməti həmməysə veyəzınə şəxse