MED-Akdeniz Diyalogları Forumunda Amerika'nın Zorbalıklarına Eleştiri
Amerika başkanı Donald Trump " önce Amerika " sloganı çerçevesinde tek taraflı siyasetlere ve uluslararası arenada zorbalığa dayanarak kendince, Washington'un çıkarlarını sağlayabilecektir. Bu yaklaşım ise küresel düzeyde ciddi eleştirilere ve itirazlara neden olmuştur.
Bu doğrultuda 50 ülkenin makamlarının katılımı ile İtalya'nın başkenti Roma'da düzenlenen uluslararası forumda da Amerika zorbalıkları eleştirildi. MED-Akdeniz Diyalogları Forumu adlı uluslararası toplantıda Rusya dışişleri bakanı Sergey Lavrov Amerika'nın İran'a karşı yaklaşımını sert bir şekilde eleştirerek şöyle bir açıklamada bulundu: " Amerika İran ile yapılan nükleer anlaşmada uluslararası hukuka aykırı davranıp bu anlaşmadan çekilerek İran'a yaptırımlar uygulamıştır. Washington'un bu anlaşmaya imza atan tarafların bazılarını İran'a karşı yaptırımlara ayak uydurmalarına mecbur bırakması da inanılmaz bir husustur."
Donald Trump defalarca Bercam Nükleer Anlaşmasının hatalı ve eksik bir anlaşma olduğunu iddia etmenin ardından 8 Mayıs 2018'de bu anlaşmadan çekildi. Bir sonraki etapta Trump hükümeti iki aşamada İran aleyhinde geniş çaplı yaptırımlar hayata geçirdi ve bu uluslararası anlaşmanın korunması yönündeki her girişime karşı çıktı.
Trump hükümeti aynı zamanda 4+1 grubu ülkeleri ve Avrupalı ortakları ile birçok kez istişarede bulunmasına rağmen bu ülkelerin hiçbirini, İran'a karşı tamamen Washington ile aynı yönde hareket etmelerine ikna edememiştir.
Bu durum Amerika'nın tavrına karşın küresel güçlerin Bercam Nükleer Anlaşmasını etkili ve yararlı bir anlaşma olarak gördüğünü ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun raporuna göre İran'ın bu anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirdiğine inandıklarını gösteriyor.
Avrupa Birliği ve Avrupa Troykası Trump hükümetinin Bercam'a yönelik yaklaşımına karşı olduklarını, bu anlaşmanın korunması yönünde büyük çaba gösterdiklerini iddia ediyorlar. Tabii bu çabalar özellikle de INSTEX özel mali sistemin oluşturulması yönündeki çabalar da şimdiye dek başarılı olmamış ve bu mesele de İran'ın tepkisine yol açmıştır. Bu çerçevede İran kademeli olarak yasal bir şekilde bu anlaşmadaki taahhütlerini azaltmaya başlamıştır.
İtalya dışişleri bakan yardımcısı Manlio Di Stefano'nun söylediği gibi Avrupa’nın nükleer anlaşmaya inanması önemli bir konudur ve diğer taraftan İran da Bercam çıkarlarından yararlanmadığı için nükleer taahhütlerini yavaş yavaş azaltıyor.
Uzmanların söylediğine göre Avrupa'nın Bercam Nükleer Anlaşmasını garantiye alması zor gibi görünüyor. Avrupalılar şimdiye dek konuşarak vaatlerde bulunmaktan başka bir harekette bulunmamış ve aynı zamanda da kendi projelerini Washington'un onayı ile şartlandırmıştır.
İran'ın nükleer anlaşma çerçevesindeki taahhütlerini azaltması Avrupalıların itirazlarına ve kaygılarına neden olmasına rağmen Tahran Avrupalıların etkili adımlar atmasını beklediğini, bu yönde adım atılmadığı müddetçe taahhütlerini adım adım kademeli olarak azaltmaya devam edeceklerini bildirdi.
Uluslararası Siyasi Araştırmalar Enstitüsü-ISPI İtalya dışişleri bakanlığı ile beraber Roma'da Akdeniz Diyaloglar Forumunu düzenlemelerinde konuşan ISPI başkanı Gaiampiero Massolo şöyle dedi: "Avrupa Amerika'yı Bercam Nükleer Anlaşmasından çıkmamaya razı etmeye çalıştı ancak başaramadı. Şimdi de Avrupa bir şekilde Bercam Nükleer Anlaşmasını korumak istiyor. Ancak bu kolay bir iş değildir. "
Roma'da düzenlenen Akdeniz Diyalogları Forumunda Amerika'nın zorbalığa dayalı yaklaşımları özellikle de Bercam Nükleer Anlaşmasına ile ilgili siyasetlerine yönelik tutumlar ve İtalyan makamlarının sözleri, yalnızca Rusya gibi Amerikan rakipleri değil Washington'un Avrupalı ortaklarının da Trump'ın zorba ve tek taraflı siyasetlerine olumsuz yaklaştığını göstermektedir./
