Bültenimizi geçen hafta Orta Asya ve Güney Kafkasya bölgelerinde yaşanan önemli gelişmelerin ana başlıkları ile açıyoruz.

ABD’li diplomatın siyasi bir heyet başkanlığında Taşkent’i ziyaret etmesi,

Azerbaycan cumhuriyetinde cumhurbaşkanlığı seçimleri,

Bağımsız devletler topluluğu Dışişleri Bakanları zirvesi,

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Cinbekov’un Türkiye ziyareti,

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdi Muhammedov’un bazı askeri ve sivil yetkilileri görevden alarak yeni atamalar gerçekleştirmesi,

Rusya ve Tacikistan Dışişleri Bakanlarının Moskova’da bir araya gelmesi,

Geçen hafta bölgenin bazı önemli gelişmeleriydi.

 

Geçen hafta Amerika Dışişleri Bakanı yardımcısı siyasi bir heyet başkanlığınta Özbekistan’ın başkenti Taşkent’e geld ve Özbek mevkidaşı ile bir görüşme gerçekleştirdi.

Görüşmede taraflar, Özbekistan yönetimi reformlara ve şeffaf politika yürütmeye bağlı olduğunu vurguladı.

 

Bu görüşmenin ardından Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev Moskova yönetiminin Taşkent – Washington ilişkilerine karşı hassasiyetini hafifletmek için bir açıklama yaparak Taşkent yönetimi Rusya ile askeri ve teknik alanların yanı sıra yatırım, ulaştırma ve iletişim alanlarında da işbirliğini geliştirmek istediğini belirtti. Özbek lider Mirziyayev ülkesi Rusya ile çok yönlü güçlü stratejik ilişkilerini daha da geliştirmeye büyük önem verdiğini vurguladı.

 

Geçen hafta Azerbaycan cumhuriyetinde düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından merkezi seçim komisyonu  seçimlerin ilk sonuçlarını açıklayarak şimdiki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev oyların %86 kadarını kazandığını duyurdu.

 

Azerbaycan merkezi seçim komisyonu Başkanı Mezahir Penahov şöyle dedi: seçimlerde kullanılan 3 milyon 959 bin 553 oydan şimdiye kadar 3 milyon 723 bin 278 oy sayımı gerçekleşti. Buna göre İlham Aliyev’in rakipleri sosyal demokrat partiden Araz Alizade oyların %1.39’unu, üniter halk cephesi partisinden Kudret Hasan Kuliyev %3.04, milli diriliş partisinden Ferec Kuliyev %1.18, çağdaş musavat partisinden Hafız Hacıyev %1.5, halk cephesi inisiyatifi grubundan Razi Nurullayev %0.75, demokrat partiden Serdar Celaloğlu %3.02 ve bağımsız aday Zahid Uruc da %3.11 oranında oy kazandı.

 

Azerbaycan Cumhuriyeti seçim kanununa göre seçim adaylarının kazandığı oyların sayısı seçimlerden bir gün sonra merkezi seçim komisyonu tarafından bu ülkenin anayasa mahkemesini sunuluyor ve söz konusu mahkemenin de on gün içinde nihai sonuçları açıklaması gerekiyor.

 

Rusya lideri Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in yeniden Cumhurbaşkanı seçilmesini kutladı.

Putin kutlama mesajında iki ülke arasındaki ilişkilerin yeni dönemde daha da gelişmesini diledi.

 

Geçen hafta bağımsız devletler topluluğu Dışişleri Bakanları konseyinin oturumu Tacikistan Dışişleri Bakanı Sıraceddin Aslov başkanlığında beyaz Rusya başkenti Minsk’te düzenlendi. Zirvede bağımsız devletler topluluğuna üye ülkelerin Dışişleri Bakanları siyasi, iktisadi, sosyal ve insani teamüllerle ilgili meseleleri masaya yatırırken uluslararası gündem maddelerini de detaylı bir şekilde tartıştı.

Geçen hafta Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sorenbay Cinbekov üst düzey siyasi ve iktisadi bir heyet başkanlığında Türkiye’nin başkenti Ankara’yı ziyaret etti. Cinbekov Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve Meclis Başkanı İsmail Kahraman’la görüştü.

Kırgız ve Türk yetkililer bu ziyarette ikili iktisadi ilişkileri geliştirmeyi, bölgesel ve küresel kurum ve kuruluşlarda işbirliği gibi konuları da masaya yatırdı.

Cinbekov’un Türkiye ziyareti sırasında ayrıca iki ülke arasında 6 işbirliği belgesi de imzalandı.

 

Geçen hafta Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurban Kulu Berdi Muhammedov bazı askeri ve sivil yetkilileri görevden aldı ve yerlerine yenileri atadı.

Berdi Muhammedov’un yapıtğı en önemli değişiklik, ulaştırma Bakanı Maksad aydoğdiyev’i görevden alarak Cumageldi Karayev’i yerine atamak oldu.

 

Geçen hafta Rusya ve Tacikistan Dışişleri Bakanları Moskova’da bir araya gelerek ikili ilişkilerin geliştirilmesine vurgu yaptı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un daveti üzerine gerçekleşen görüşmede iki Bakan ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel meseleleri de ele aldı.

 

Geçen hafta Amerika Dışişleri Bakanı yardımcısı siyasi bir heyet başkanlığınta Özbekistan’ın başkenti Taşkent’e geld ve Özbek mevkidaşı ile bir görüşme gerçekleştirdi.

Görüşmede taraflar, Özbekistan yönetimi reformlara ve şeffaf politika yürütmeye bağlı olduğunu vurguladı.

 

Bu görüşmenin ardından Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev Moskova yönetiminin Taşkent – Washington ilişkilerine karşı hassasiyetini hafifletmek için bir açıklama yaparak ülkesi Rusya ile çok yönlü güçlü stratejik ilişkilerini daha da geliştirmeye büyük önem verdiğini vurguladı.

Bu haberin medyaya yansımasına paralel olarak Özbekistan ve Rusya arasındaki askeri işbirliğinin genişlediği haberi de medyada yer aldı. Özbek lider Mirziyayev bu konuda yaptığı açıklamada Taşkent yönetimi Rusya ile askeri ve teknik alanların yanı sıra yatırım, ulaştırma ve iletişim alanlarında da işbirliğini geliştirmek istediğini belirtti.

 

 

Özbek lider Mirziyayev’in belirttiğine göre Taşkent yönetimi Rusya ile sadece çok yönlü stratejik işbirliğini ve dostane ilişkilerini geliştirmeye önem vermiyor, aynı zamanda iki taraf arasında iktisadi ve ticari ilişkilerini da karşılıklı ihracat, yeşil koridor açmak, bölgesel işbirliğini geliştirmek, ortak oturumlar ve fuarlar düzenlemekle geliştirmek istiyor ve bu konulara Moskova ile ikili ilişkilerinde büyük önem veriyor.

 

 

Buna göre Taşkent yönetimi Rusya ile kültürel ve insani alanların yanı sıra sağlık, bilim ve teknoloji, sanat ve yine Rusya’nın gelişmiş eğitim kurumlarının Özbekistan’da şube açması gibi konularda işbirliğini geliştirmek istiyor. Mirziyayev açıklamasında ayrıca göçmen işçilerle ilgili imzalanan anlaşmaların uygulanmasını da ülkesinin bir başka önceliği olduğunu belirtti.

 

 

Gerçekte Taşkent yönetimi bölge ülkeleri ile işbirliğini arttırmak  istiyor. Taşkent özellikle komşuları ile sınırların belirlenmesi ve yine bölgedeki su kaynaklarından adil bir şekilde yararlanılması yönünde işbirliğini geliştirmek istiyor. Bu beklentiler belki de Taşkent yönetiminin Moskova’dan beklentilerini yükselten beklentiler olabilir.

 

 

Bültenimizin üçüncü ve son bölümünü Kırgızistan’da son siyasi gelişmelere ayırdık. Geçen hafta Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sorenbay Cinbekov ülkesinin güvenlik yetkililerinde yaptığı değişikliklerin devamında eski cumhurbaşkanının özel korumasını görevden aldı ve bir başkasını bu göreve atadı. Kırgız lider Cinbekov bu çerçevede Taktason Sabirov’u özel koruması olarak atadı ve eski Cumhurbaşkanı Elmasbeyk Atambayev’in koruması Damir Musakiyev’i bu görevden uzaklaştırdı. Sabirov ayrıca Kırgızistan milli güvenlik komiyonu sekreter yardımcılığına da atandı.

 

 

Aslında Atambayev’le Cinbekov arasında yaşanan anlaşmazlıkların yüzünden Kırgızistan’da şimdiye kadar bir çok yetkili görevden alındı. Bu durum Kırgızistan toplumunu derinden etkilediği ve iki liderin milletvekili taraftarları arasında da ihtilaflara yol açtığı ve bu da iki liderin parlamentodaki ittifakının çökme ihtimalini yükselttiği belirtiliyor.

 

 

Bundan yaklaşık iki hafta önce Kırgızistan parlamentosunda kurulan bu ittifakın çöktüğü yönünde medyada bazı haberler yayımlandı. Bu durumda şimdiki Başbakan Sapar İsakov’un hükümeti de çökeceği anlaşılıyor.

Kırgızistan’da bazı internet siteleri bazı kaynaklara dayanarak, parlamentodaki çoğunluğu oluşturan koalisyonun çöküşü Birbal partisinin bu koalisyondan çekilmesi ile başlayacağını, fakat Birbal partisi bu iddiayı doğrulamadıklarını belirtiyor. Ancak diğer parlamenterler kurulan ittifakın çökmesine kesin gözüyle bakıyor.

 

 

Kırgızistan’ın muhalefet partilerindenAatamkon partisi milletvekili Kanibek İman Aliyev de meclisten çoğunluk ittifakının çöküş ihtimaline işaret ederek şöyle diyor: yeni Cumhurbaşkanı geldi ve kendi kurallarını koydu. Parlamenter sisteme destek veren partilerin milletvekilleri yeni koalisyona girmesi gerekiyor, böylece bu koalisyonda sadece hükümetin taraftarları yer almış oluyor. Parlamento adalet bakanlığı ve içişleri bakanlığında bazı reformlar yapması ve değişim için hazırlıklı olan bir hükümet kurması gerekiyor.

 

 

Atamkon partisinin bir başka milletvekili Saidullah Nişanov ise kurulan koalisyonda bazı hoşnutsuzlukların söz konusu olduğunu belirtiyor. Nişanov, parlamentoda muhalefet kanadının milletvekilli sürekli itiraz mahiyetinde görüş bildirdiğini ve kurulan koalisyonun çökmesini istediklerini kaydediyor.

Nişanov’a göre parlamentoda çoğunluk koalisyonu kurulması için iki seçenek bulunuyor. Bunlardan biri sosyal demomkrat partisinin koalisyon kurması ve iki partinin bu koalisyona girmesi ve ikincisi da sosyal demokratin katılımı olmaksızın bir koalisyon kurulması ve bu partinin muhalefet kanadında yer almasından ibarettir.

 

 

Bu arada Kırgızistan milli güvenlik komisyonu sekreteri Abdil Segizbayev’in diğer bazı üst düzey yetkililerle birlikte azledilmesi, Kırgızistan başsavcısının da azledilmesi gündemde olduğunu gösteriyor.

Bu durum acaba son gelişmeler iki cumhurbaşkanının arasındaki anlaşmazlıkların sonucu olup olmadığı sorusunu akıllara getiriyor.