İran'ın son siyasi gelişmeleri
Bültenimizi geçen hafta İran’la ilgili önemli gelişmelerin ana başlıkları ile açıyoruz.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin Kur'an'ı Kerim ile üns mahfilinde beyanatı,
Tahran’da İslam ülkeleri parlamentoları birliği Filistin komitesinin acil oturum düzenlemesi,
Cumhurbaşkanı Ruhani’nin İslam işbirliği teşkilatı liderler zirvesine katılması,
İran’ın BM daimi temsilcisinin Kudüs ve Filistin milletine destek yönünde girişimleri,
Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in Bercam nükleer anlaşması çerçevesinde Çin, Rusya ve Avrupa’yı ziyaret etmesi,
Ortadoğu’nun en büyük kök hücre üretim fabrikasının İran’da hizmete girmesi,
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin İslam dünyası ve İran’ın bilim ve teknoloji alanında ilerleme zaruretine vurgu yapması,
Geçen hafta İran’ın bazı önemli gelişmeleriydi.
Geçen hafta ve mübarek Ramazan ayının ilk gününde İmam Humeyni –ks– hüseyniyesi ilahi kelam nuru ile aydınlandı ve kariler ve Kur'an'ı Kerim meddahları İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin huzurunda Kur'an'ı Kerim ile üns mahfili düzenlediler.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei bu mahfilde yaptığı konuşması İslam ümmetinin bugünkü en önemli zaruretlerinden biri, Kur'an'ı Kerim ile üns ve tealimine amel etmekten ibaret olduğunu belerterek, maalesef günümüzde İslam dünyasının içinde bulunduğu esef verici şartlar ve özellikle Filistin’in durumu ve korsan rejim İsrail’in cinayetleri, İslam ümmetinin Kur'an'ı Kerim’den uzaklaşmasının sonucu olduğunu belirtti. Ayetullah Hamanei ayrıca şu vurguyu yaptı: Beytulmukaddes Filistin’in ebedi başkentidir ve ilahi tevfikle Filistin düşmanlarının elinden kurtarılacaktır ve Amerika ve uyduları da bu ilahi sünnet ve hakikate karşı hiç bir halt edemezler.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei İslam ümmeti, İslam devletleri ve İslamî hükümetlerin korsan İsrail ve Amerika’nın cinayetlerine karşı tavır koymaları gerektiğini belirterek şöyle devam etti:
Kur'an'ı Kerim bizlere din düşmanları ve kafirlere karşı sıkı durmamızı ve kendi aramızda mihriban olmayı tavsiye ediyor, fakat bugün Kur'an'ı Kerim’den uzaklaştığımız için İslam dünyasında Müslümanların arasında tefrikalara ve kafirlere karşı teslimiyetlere şahit olmaktayız.
Geçen hafta siyonistlerin işgalciliği ve cinayetleri Amerika’nın büyükelçiliği Doğu Kudüs’e taşınmasıyla birlikte yeni bir aşamaya geldi. Bu karar büyük itiraz hareketleri ve protesto eylemleri ile karşılaştı, fakat siyonist eli kanlı rejim itirazlara gerçek mermi ile karşılık verdi ve sonuçta 60 Filistinli şehit düştü ve üç bine yakın Filistinli de yaralandı.
Geçen hafta Tahran’da İslam ülkeleri parlamentoları birliği Filistin komitesinin olağanüstü oturum düzenlemesine paralel olarak İran yönetimi Filistin topraklarında yaşanan son gelişmeleri ve özellikle Amerika’nın büyükelçiliğini Kudüs’e taşımasını ele almak üzere geniş çaplı çaba başlattı. Bu arada Cumhurbaşkanı Ruhani İslam işbirliği teşkilatı liderler zirvesine katılmak üzere Türkiye’ye gitti.
Cumhurbaşkanı Ruhani, Filistin’de son durumu görüşmek üzere İstanbul’da düzenlenen İslam işbirliği teşkilatı liderler zirvesinde yaptığı konuşmada bir öneride bulunarak, BM’den Amerika yönetiminin büyükelçiliğini Kudüs’e taşımak gibi illegal kararı ve siyonistlerin mazlum Filistin milletine karşı işledikleri cinayetleri ele almak üzere genel kurulu olağanüstü oturuma çağırması istenmesini gündeme getirdi.
Cumhurbaşkanı Ruhani İstanbul zirvesinde ayrıca İslam işbirliği teşkilatına üye ülkelerden hukuk, siyaset ve iktisat alanlarında uzmanlardan oluşan bir çalışma grubu kurulmasını, kurulan çalışma grubu ABD’nin Tel aviv büyükelçiliğini illegal bir şekilde Kudüs’e taşıması ile mücadele yollarını araştırıp geliştirmenin üzerinde çalışmasını ve ayrıca Amerika ve korsan İsrail’e karşı uluslararası düzeyde siyasi, iktisadi ve ticari yaptırımların uygulanmasını istedi. Ruhani konuşmasında siyonist rejimin gizli nükleer silahları da başta Ortadoğu olmak üzere tüm dünyada barış ve güvenliği tehdit ettiğini belirterek, İran tarafından defalarca gündeme getirilen İsrail’in nükleer silahlardan arındırılması İslam ülkelerinin öncelikli uygulamalarından biri olması gerektiğini vurguladı.
İran’ın BM daimi temsilcisi Golam Ali Hoşru, İslam İşbirliği Teşkilatı İİT’den İsrail’in Filistin milletine karşı cinayetini durdurmak için derhal harekete geçmesini istedi.
BM’de İİT’ye üye ülkelerin temsilcilerinin korsan İsrail’in Gazze ve Filistin’de işlediği cinayetlerini ele almak üzere düzenledikleri oturumda konuşan Hoşru, İsrail 30 Mart’tan bu yana 111 Filistinliyi şehit ettiğini ve 10 bin Filistinliyi de yaraladığını belirtti.
İİT İslam ümmetinin sesini yansıtması gerektiğini belirten Hoşru, Müslüman milletlerin bu teşkilattan İsrail’in cinayetleri durdurmak için pratik adımlar atmasını beklediğini vurguladı
İran’ın BM daimi temsilciliği de, ABD temsilcisi Nicky Haley’nin mesnetsiz iddialarına tepki gösterdi. Haley’nin İsrail’in Filistin milletini katletmesinden İran’ı sorumlu tutmasına tepki gösteren İran temsilciliği, Amerika yönetimi İsrail’in Filistinli masum çocukları ve kadınları katletme cinayetine doğrudan ortak olduğunu belirtti.
Bildiride, Amerika yönetimi İran’ı mesnetsiz ve bayatlamış iddialarla suçlayarak uluslararası camianın dikkatini İsrail’in Gazze’de işlediği cinayetlerden saptırmak istediği belirtildi.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin danışmanı Ali Ekber Velayeti, AB ile müzakerelerden bir şey çıkacağına ihtimal vermediğini açıkladı.
Bir törende Bercam nükleer anlaşması ve ABD’nin bu anlaşmadan çekilmesi ve İran’ın şimdi AB’den anlaşma hakkında güvence istemesine değinen Velayeti, AB ile yürütülen müzakerelerden bir şey çıkacağını muhtemel görmediğini, fakat Amerika’nın İran’a yaptırım uygulayıp uygulamayacağını beklememek ve kendi kendimize yeterli hale gelmek için çaba harcamak gerektiğini ifade etti.
Aslında ABD Başkanı Trump’ın Kudüs kararı, bundan önce BM genel kurul 21 Aralık 2017 tarihinde Kudüs’e destek kararnamesini 35 çekimser ve 9 olumsuz oya karşı 128 olumlu oyla onayladığı halde uygulandı. Kararnamede BM Kudüs’ü asla korsan İsrail’in başkenti tanımayacağı vurgulanmıştı. Ancak Amerika BM kararnamelerini hiçe sayarak kendi kendine 1967’de işgal edilen Kudüs’ü İsrail’in başkenti tanıma izni vermiştir. oysa Kudüs Filistin’in ayrılmaz bir parçası ve İslam dünyasının en önemli ilk üç mekanı arasında yer alan mekandır.
Geçen hafta Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Bercam nükleer anlaşmasını ABD dışındaki taraflarla görüşmek üzere gittiği Pekin’den Moskova’ya geçti. Moskova’da Rus mevkidaşı Sergei Lavrov ile görüşen Zarif, Lavrov’la birlikte ortak basın toplantısında gazetecilerin karşısına çıktı.
Dışişleri Bakanı Zarif, Amerika Bercam anlaşmasından çekildikten sonra anlaşmadaki dengelerin bozulduğunu, İran Rusya ve Çin ve AB ile bu konuyu görüşmeye başladığını kaydetti.
Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Moskova’da temaslarını tamamladıktan sonra gittiği Brüksel’de Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini ile görüştü.
Görüşmeden sonra bir açıklama yapan Dışişleri Bakanı Zarif, görüşmenin olumlu geçtiğini belirtti. Zarif, Mogherini ile Amerika Bercam nükleer anlaşmasından sonra diğer tarafların gerekli güvenceleri vermesini ele aldıklarını kaydetti. Zarif, Mogherini ile ayrıca diğer tarafların anlaşmaya bağlı kalması ve hepsinin çıkarlarını güvence altına alacak yöntemleri görüşeceklerini ifade etti.
Dışişleri Bakanı Zarif Brüksel’de AB troykası ve AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi ile görüştükten sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Dışişleri Bakanı Zarif, oturumun çok olumlu geçtiğini, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi bayan Federica Mogherini oturumun bildirisini okuyacağını kaydetti.
AB İran’ın hakları konusunda güvence vermesi gerektiğini belirten Dışişleri Bakanı Zarif, ancak zamanın kısıtlı olduğunu hatırlattı.
AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve AB troykası Dışişleri Bakanları ile görüştükten sonra AB’nin planını açıkladı.
Brüksel’de gerçekleşen görüşmenin ardından gazetecilerin karşısına çıkan Mogherini, oturumda ABD’nin Bercam nükleer anlaşmasından çekilmesinden sonra izlenecek ortak yolu tartıştıklarını, AB anlaşmanın tam olarak uygulanması gerektiğini ve bu konuda yükümlülüğünü beyan ettiğini kaydetti. Mogherini, şimdi İran ile ticari ve iktisadi ilişkilerin nasıl korunacağını ve İran ile bankacılık alanında nasıl işbirliği yürütecekleri gibi konuları belirleyeceklerini vurguladı.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei geçen hafta öğretmenler haftası dolaysıyla görüştüğü öğretmenlere hitaben yaptığı konuşmasında Amerika ve Bercam nükleer anlaşmasına temas etmiş ve İran milletinin izzet ve azametinin devam edeceğini ve düşman komploları sonuç vermeyeceğini vurgulamış ve defalarca Amerika’ya güvenilmemesi gerektiğin vurguladığını hatırlatmıştı. Ayetullah Hamanei şimdi de üç Avrupa ülkesine güvenmemek gerektiğini söylediğini ve her türlü anlaşma için bunlardan gerçek ve pratik güvence alınması gerektiğini vurgulamak istediğini belirtmişti.
Geçen hafta Ortadoğu bölgesinin ilk kök hücre üretim fabrikası Cumhurbaşkanı birinci yardımcısı İshak Cihangiri ve Sağlık Bakanı Hasan Gazizade Haşimi’nin katıldığı törenle hizmete girdi. Bu fabrika dünyada Amerika ve Japonya gibi seyrek sayıda ülke teknolojisine sahip oldukları halde İran İslam Cumhuriyeti’nde açılarak hizmete girdi. Bu fabrikanın ürünleri kalp yetmezliği, diz artrozu, deri hastalıkları gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılıyor.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei geçen hafta uluslararası şia’nın İslamî ilimlerin oluşması ve gelişmesinde rolü kongresine katılan katılımcıları kabulünde, bilim ve teknoloji alanında ilerlemenin İran’ın büyük başarılarından sayıldığını belirterek, İslam ülkeleri zorba devletlerin peşinden gitmek yerine bilim ve teknoloji alanlarında ilerlemeleri gerektiğini vurguladı.