Pars Today

Bültenimizi geçen hafta İran’la ilgili önemli gelişmelerin ana başlıkları ile açıyoruz.

İran’da İslam Peygamberi’nin -s- rihleti ve İmam Hasan’ın -s- şehadet yıldönümü dolaysıyla Müslümanların yasa bürünmesi,

ABD Başkanı Trump’ın çirkin ve edepsiz davranışları,

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei 4 Kasım küresel istikbarla milli mücadele günü dolaysıyla binlerce öğrenciyi kabul etmesi,

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi’nin Brian Hook’un yaftalarına tepkisi,

Petrol Bakanı Zengene’nin açıklaması,

İran’ın Amerika’yı uluslararası denizcilik kurumuna şikayet etmesi,

Cumhurbaşkanı Ruhani’nin ABD’nin yeni yaptırımları ile ilgili açıklaması,

Rusya enerji bakanının İran’a ABD yaptırımlarına karşı destek vereceklerini açıklaması,

AB troykasından İran’a destek bildirisi,

İran’da hava savunma tatbikatı düzenlenmesi

Geçen hafta İran’ın bazı önemli gelişmeleriydi.

Geçen hafta İslamî İran büyük peygamber Hz. Muhammed’in -s- rihlet yıldönümü ve yine aynı güne denk gelen Şia müslümanların ikinci İmamı Hz. Hasan Muctaba’nın -s- şehadet yıldönümünde yasa büründü. Müslüman İran milleti Hüseyniyelere, camilere, Şia Müslümanların sekizinci İmamı Hz. Rıza’nın -s- kutsel Meşhed kentindeki türbesi ve Hz. Masuma’nın -s- Kum kentindeki türbesine akın ederek yas tuttular.

Geçen hafta dünya kamuoyu yine Amerika Başkanı Donald Trump’ın uygunsuz, mantıksız ve edepsiz hareketlerine şahit oldu. Amerika Başkanı Trump ayrıca geçen hafta 8 Mayıs 2018’de çekildiğini açıkladığı Bercam nükleer anlaşması ile kaldırılan yaptırımları 5 Kasım tarihinde yeniden uygulamaya başladıklarını açıkladı. Yeni yaptırımların İran’ın petrol ihracatını, havacılık ve denizcilik ve bankacılık sektörlerini kapsıyor. Öte yandan ABD Hazine Bakanlığı da bir bildiri yayımlayarak İranlı 50 bankayı, 200 kadar özel ve denizcilik ve havacılık ve enerji sektörlerinde faaliyet yürüten tüzel kişiyi ve İran havayolları HOMA’yı ve 65 uçağını yaptırım listesine aldığını açıkladı.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei geçen hafta 4 Kasım küresel istikbarla milli mücadele günü dolaysıyla binlerce öğrenciyi kabulünde Amerika devletinin son kırk yılda İran milletine karşı tüm komplolarında bozguna uğradığını belirterek Amerika’nın yumuşak gücü de kendi görüşlerini başka ülkelere kabul ettirme bağlamında en zayıf konumunda bulunduğunu vurguladı.

Gerçekte Amerika devleti halâ geçmiş yıllarda izlediği kuruntularını takip ederek kendinci İran ekonomisini felçetmeyi ve İran İslam Cumhuriyeti’ni geride tutmayı hayal ediyor. Amerikalı yetkililer Başkan Trump’ından Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve milli güvnelik danışmanı John Bolton’una kadar açıkça İran’a karşı husumetlerini dile getiriyorlar. Ancak ne varki bu zümrenin başlattığı iktisadi savaş Amerika’nın isteklerinin aksi istikametinde ilerliyor. Bu arada Amerikalı yetkililer de büyük sahtekarlık ve yalancılık örneğini sergileyerek İran milletine karşı hasmane ve zalimane uygulamalarını İran milletinin çıkarlarına hizmet eden uygulamalar şeklinde telkin etmeye çalışıyorlar.

Amerikalı yetkililer uluslararası yükümlülüklerini açıkça ihlal etmeleri ve çiğnemelerine karşın bir dizi komik iddiaları ileri sürerek İran’a dayattıkları ağır yaptırımların gıda maddeleri, ilaç, tıbbi teçhizat ve malzemeleri ve tarım ürünlerini kapsamadığını belirtiyor. Oysa BM insan hakları konseyi özel raportörü İdris Cezayiri yaptırımlar başlamadan önce yayımladığı açıklamasında İran’a dayatılan yaptırımların insan hakları ihlali olduğunu belirtti.  Cezayiri Amerika devletinden gıda maddeleri, ilaç, tıbbi teçhizat ve malzemeleri ve tarım ürünlerinin İran’a girmesine engel olmamasını istedi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi geçen hafta Amerika Dışişleri Bakanlığı bünyesinde kurulan İran eylem grubu Başkanı Brian Hook’un yaftalarına gösterdiği tepkide, hali hazırda Amerika’nın yöneticilerinin büyük bir bölümü bilinçsizlik, bencillik ve kronik kuruntu durumlarından acı çektiklerini belirterek şöyle dedi: Hook ya çok profesyonel bir yalancıdır, ya da kendini bilmemezliğe vurmuştur.

Amerikalı şimdiki yetkililerin bir çoğu bu tür yalan yanlış sözleri dile getirdiklerini belirten sözcü Kasımi, şöyle devam etti: Amerikalı yetkililer sessiz kalmak ve susmak yerine yalan söylemeye ve sayıklamaya başlamışlar ve yalanla ve hile yaparak İran milletine karşı hasmane ve zalimane dayatmalarını başka türlü göstermek istiyorlar. Oysa bugün dünyada seyrek sayıda ufak tefek rejimden başka bütün dünya Amerika’nın tek yanlı politikalarını ve sultacı dayatmalarını sorgulamaya başlamıştır.

Peki ama, bu yaptırımlar başka ülkelerin ekonomilerini nasıl etkileyecektır?

Petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene yaptığı açıklamada şu değerlendirmede bulundu: ABD Başkanı Donald Trump ve bölgede bazı petrol üreticilerinin meydan okumalarına karşın Amerika yönetimi sonunda dünya petrol piyasalarında arzın şiddetle düşük olduğunu ve İran’ın bu piyasadan silinmesi mümkün olmadığını itiraf ettiler. Amerika petrol arzının ciddi olarak yetersiz olması ve arz ile talep arasında denge bulunmaması yüzünden bazı ülkelere İran’dan petrol ithal etmelerine izin verdi. Ancak bu muafiyetler ise talebi karşılayacak düzeyde değildir.

Amerika Hazine Bakanlığı İran’a dayattıkları yaptırımlara paralel olarak aralarından güney Kore, Japonya, İtalya ve Türkiye’nin de bulunduğu sekiz ülkeye İran’dan petrol ithal etme konusunda muafiyet tanıdı.

Amerika’nın Bercam nükleer anlaşmasından çekilmesi bu anlaşmanın ve BMGK’nın 2231 sayılı kararnamesinin ihlalidir. Bu bağlamda İran’ın BM daimi temsilcisi Golam Ali Hoşru, uluslararası camiadan Amerika’nın tek yanlı ve kibirli politikalarına karşı çıkmasını istedi.

BM’de düzenlenen oturumda konuşan Hoşru, Amerika’nın tek yanlı politikaları ve dayatmaları kanun hakimiyeti, BM bildirgesi ve çok yönlülük ilkesine aykırı olduğunu belirtti.

Hoşru, Amerika’nın Bercam nükleer anlaşmasından çekilmesi ve nükleer yaptırımları yeniden dayatması BMGK’nın 2231 sayılı kararnamesi ve uluslararası hukukun ihlali olduğunu belirterek uluslararası camiadan Amerika’nın kibirli ve tek yanlı dayatmalarına karşı çıkmasını istedi.

Geçen hafta İran’ın İngiltere büyükelçiliği de uluslararası denizcilik kurumu genel sekreterine bir mektup yazarak, Amerika’nın tek yanlı yaptırımlarını şikayet etti ve bu yaptırımların incelenmesini istedi. İran’ın Londra büyükelçisi Hamid Beidinejad ise bu haberi duyurarak Amerika’nın İran denizcilik kurumuna tek yanlı yaptırımlarını uluslararası denizcilik konvansiyonlarının ihlali olduğunu belirtti. Bundan önce de İran havacılık kurumu uluslararası sivil havacılık kurumuna bir mektup yazarak Amerika’nın İran’ın sivil havacılığına dayattığı yaptırımlara karşı kesin tavır koymasını istedi.

Amerikan tarihi şimdiye kadar beyaz sarayda yaşanan bu denli kanunsuzluğa şahit olmadı.

Cumhurbaşkanı Ruhani, Amerika devletinin 5 Kasım’da yeniden dayattığı yaptırımların İran ekonomisini etkileyemediğini açıkladı.

Amerika yönetiminin İran’a yeniden dayattığı yaptırımları değerlendiren Cumhurbaşkanı, Amerika İran milletine baskı uygulamak istemediği ve sadece nizama ve hükümete baskı uyguladığı yaftası doğru olmadığını belirtti. Ruhani, Amerikalı yetkililer pratikte gerçek niyetlerini gün yüzüne çıkardıklarını vurguladı.

Amerika’nın 5 Kasım’da yaptırımları yeniden uygulamasına değinen Ruhani, bu yaptırımlar İran ekonomisi üzerinde hiç bir etkisi olmadığını, Amerika zaten bundan önce elinde ne kadar imkan varsa kullandığını ve yeni yaptırımlarda yeni bir şey olmadığını ifade etti.

Amerika’nın illegal yaptırımlarına karşı bir destek de Rusya’dan geldi. Rusya enerji Bakanı Aleksandır Novak geçen hafta yaptığı açıklamada, Moskova yönetimi Amerika’nın petrol yaptırımlarına karşı İran’ın yanında yer alacağını belirtti. Novak ayrıca Rusya yaptırımlardan sonra İran ile petrol ticaretini sürdürme yollarını aradığını vurguladı.

Geçen hafta AB troykasını oluşturan Almanya, Fransa ve İngiltere Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu ile birlikte yayımladıkları ortak bildiride bir kez daha İran ile meşru ticaret yapan Avrupalı firmaları koruyacaklarını vurguladı. Bildiride, amaçları İran ile AB yasaları ve BMGK’nın 2231 sayılı kararnamesi çerçevesinde yasal ticaret yapan Avrupalı iktisadi aktivistleri koruma altına olduğu vurguladı.

Amerika Başkanı Donald Trump’ın İran İslam Cumhuriyeti’ne dayattığı yaptırımlar uluslararası hukuk açısından illegal ve insanlığa aykırıdır. İran tüm yükümlülüklerine yerine getirmiş ve UAEK de defalarca İran’ın  nükleer yükümlülüklerini yerine getirdiğini belirtmiştir.

İran Dışişleri Bakanlığı uluslararası siyasi etüt merkezi Başkanı Muhammed Kazım Seccadpur Londra’nın Chatham House düşünce merkezinde yaptığı konuşmada Amerika’nın İran yaptırımları uluslararası yasaları tehdit ettiğini belirtti. Seccadpur, beyaz sarayda İran petrol geliri kesilirse İran halkı ayaklanarak nizamı değiştirecekleri gibi bir kuruntu hakim olduğunu ifade etti. Seccadpur bir kez daha Amerika’nın yaptırımları sadece İran’ı değil, tüm dünyayı tehdit ettiğini belirterek uluslararası aktörlerden bu tehlike ile mücadele etmelerini istedi

Geçen hafta İran semaları hava savunma kuvvetlerinin iktidarına sahne oldu. İran Hava Savunmu Komutanlığı İslam inkılabı muhafızlar ordusu Hava Uzay Birliği ile ortak askeri tatbikat düzenledi. Velayet-97 hava savunma tatbikatı Pazartesi günü İran’ın kuzeyi, merkezi ve batısında başladı. Tatbikatın ilk gününde İran’ın yerli füze sistemi “3 Hordad” Seyyad füzeleri ile ilk kez bir tatbikata katıldı.Tatbikat sırasında 3 Hordad füze sistemi Seyyad füzesi ile düşman uçağını havada avlamayı başardı.

3 Hordad füze sistemi Taer füzesi ile birlikte eşzamanlı 4 hedefi tespit ederek 8 füzeyi aynı anda fırlatabiliyor.

İran’da başlayan Velayet-97 hava savunma tatbikatının ikinci gününde karadah havaya fırlatılan Şelemçe füzesi havadaki hedeflere tam isabet gerçekleştirdi.

Tatbikatın ikinci gününde ayrıca İslam inkılabı muhafızlar ordusu Hava Uzay Birliği’nin orta menzilli Tebes füze savunma sistemi de atışlarında tam isabet gerçekleştirerek düşmanın uçan nesnelerini imha etmeyi başardı.

Hatem-ul Enbiya Hava Savunma Karargahı ekseninde düzenlenen bu tatbikatta İslam inkılabı muhafızlar ordusu Hava Uzay Birliği ve Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı birlikleri ve görsel ve optiksel gözlem şebekesi yer aldı.