Ocak 01, 2019 12:01 Europe/Istanbul

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei şimdiye kadar bir çok konuşmalarında ülkenin petrole olan bağımlılığını kalkınma ve ilerleme yolunda bulunan engellerden biri olarak açıkladı ve petrol ekonomisinden kurtulma zaruretine vurgu yaparak ülke ekonomisini petrol tarafından kontrol edilmek yerine petrolü kontrol edecek şekilde petrolden bağımsız hale getirmek gerektiğini belirtti.

Ayetullah Hamanei düşmanlara petrolü kullanarak ve son dönemde olduğu gibi yaptırımla veya fiyatını düşürmekle İran ekonomisini hedef almalarına müsaade edilmemesi gerektiğini vurguladı.

İran İslam İnkılabının zaferi İran milletine büyük getirileri oldu. Bu getirilerden biri, bilim ve teknoloji alanlarında ilerleme saiklerini yaratmaktır. Bu açıdan bakıldığında, İslam inkılabını İran’da bilim ve teknoloji alanlarında büyük ve köklü değişimlerin başlama noktası niteleyebiliriz.

Aslında bilim ve ilimin ekonomide rolü, üretimde verimliliği arttırmak üzere uzman kadroları yetiştirme bakımından geçmişe kıyasla daha da ilgi odağına oturmuştur. Zira bilim ve teknoloji ekonomik büyüme, servet ve istihdamın tüm iktisadi faaliyet alanlarında en tem etkenlerden biridir.

Bu konunun önemi itibarı ile bilimsel alanlarda sürekli gelişme, İran İslam Cumhuriyeti nizamının direniş ekonomisinin hedeflerinin gerçekleşmesinde önemli rolü olan stratejik hedeflerinden biridir. Bu doğrultuda startupların bilim ve teknoloji temelinde üretim faaliyetlerine destek verilmesi bir yandan ekonomik büyüme ve kalkınmaya katkı sağlayan ve öbür yandan istihdam alanlarının açılmasına vesile olan önemli bir konudur.

Buna göre bu alanda yatırım yapmak ve üniversitelerden ve akademik çevrelerde yetişen gençlerin bilimsel ve araştırma faaliyetlerini geliştirmek ve desteklemek, startupların kuruluşunun en önemli hedeflerinden sayılır.

Bilim temelli firmalar veya startup ekonomisi 30 milyon İranlı genç yetenek ve 4.7 milyon üniversite öğrencisi ile şimdi İran ekonomisinde yerini alıyor. Bu hareketin ülke ekonomisine katkısı 3500 startupın faaliyet geçmesi ve 15 milyar dolar gelir sağlamasıdır.

İran’da startuplara veya diğer adı ile bilim temelli firmalara destek kanunu da startupların harekete geçmesi ve sanayi alanında ilerlemesi için 120 hizmet sunuyor, böylece yolu sanayi sektörüne yeniliklerin girme yolunu açıyor. İran’da gerçi startuplar yeni sayılır ve ancak son bir kaç yılda kurulmaya başlamış olmasına rağmen büyük bir hızla ilerleyerek İran ekonomisinde yerini bulmaya başladı. Nitekim bilimsel ve teknolojik muteber kurumların raporları, İranlı bazı startupların bölgede en üstün firmaların arasında yer aldığını ve bazı startupların hatta Asya genelinde söz sahibi olduklarını gösteriyor.

İranlı startupları ve bilim ve teknoloji alanlarında faaliyet yürüten firmaların biyo teknoloji, nano teknoloji ve kök hücre gibi ileri teknoloji gerektiren alanlarda kaydettikleri ilerleme ve elde ettikleri başarılar takdire şayandır. Günümüzde İranlı startuplar Avrupa’da faaliyet yürüten ünlü startuplarla da teamül halinde oldukları belirtilmelidir.

Cumhurbaşkanı bilim ve teknolojiden sorumlu yardımcısı Sorena Settari geçenlerde Yukarı Avusturya eyaletinin ekonomi Bakanı Micheal Eştrogol’le görüşmesinde İranlı startupların kapasitelerine işaret ederek şöyle dedi: İran piyasasında ulaştırma alanında büyük potansiyel kapasitelere bakıldığında, İran Avusturya’nın teknolojik piyasalarını geliştirmekte ve ulaştırma alanında işbirliği yapmakta uygun zemine sahip olduğu anlaşılmaktadır.

Cumhurbaşkanı bilim ve teknolojiden sorumlu yardımcısı Sorena Settari, İran ve Avusturya arasında ulaştırma alanında teknolojik işbirliğinin temelini startupların oluşturabileceğini belirterek şöyle devam etti: İran’da yeni girişimci kuşağın gençlerin katkıları ile gelişmesi yolu uluslararası işbirliğine açıyor. Bu firmalar karşı taraftan teknoloji alıp geliştirebildikleri gibi kendi teknik bilgilerini ve teknolojik imkanlarını da karşı ülkeye sunabilir.

Otomotiv sektöründe faaliyet yürüten firmalara ve startuplara gereken zemini hazırlamak, İran ve Avusturya arasında gelecekteki teamüllerin ekseni olabilir. Bu alandaki işbirliği çerçevesinde şimdiye kadar euro-6 standardında üç silindirli motorun yerli hale getirilmesi, Avusturya ve İranlı startupların arasında gerçekleşen başarılı işbirliği örneklerinden biridir.

Aslında İran ve Avrupa ülkeleri arasında bilimsel işbirliği potansiyelleri bu alanların da çok çok ötesindedir ve başka alanlarda da gelişebililr. Örneğin uçak yedek parçaları ve elektronik cihazların yedek parçalarının üretim alanında faaliyet yürüten firmaların arasındaki işbirliği her iki ülkenin startup ekonomisinin gelişmesine katkı sağlayabilir.

Yukarı Avusturya eyaletinin ekonomi Bakanı Micheal Eştrogol iki ülke arasında elektronik ulaştırma alanında işbirliği kapasiteleri konusunda yaptığı açıklamada, İranlı firmaların arasında işbirliği zinciri, İran’ın otomotiv başta olmak üzere sanayi sektöründe sahip olduğu yeteneklere bakıldığında geliştirilebileceğini belirtti.

Kuşkusuz İranlı genç seçkin kuşak startupların sunduğu kapasitelerden yararlanarak ve getirecekleri yenilikleri ile İran’ın bilimsel ve teknolojik boşluğunu doldurabilir ve bu alanlarda hızlı gelişmeye katkı sağlayabilir.

İran İslam Cumhuriyeti’nin bilimsel ilerleme hızı, uluslararası muteber kurumların raporlarına göre dünyanın bilimsel büyüme hızının 11 katıdır. Bu rakam İran İslam Cumhuriyeti dünyanın gelişmiş ülkeleri ile aralarındaki mesafeyi hızla kapatmakta olduğunu gösteriyor. İran İslam Cumhuriyeti bugün dünyada bilimsel bakımdan 12. sırada yer alıyor.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei geçenlerde ülkenin önde gelen bilimsel kurumlarını, bilim adamlarını ve kanaat önderlerini İranlı ve İslamî kalkınma modelini içeren belgeyi yeniden gözden geçirmeye davet etti.

Bu belge kalkınmanın temellerini ve hedeflerini ve ülkenin gelecek elli yılda ideal ufkunu ve belirlenen hedeflere ulaşmak için gerekli etkili tedbirleri belirlemiştir. İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin de belirttiği üzere bu belgede yer alan hedeflerin gerçekleşmesi büyük ve zorlu bir iş, ama mümkün ve tatlı bir iştir ve İran İslam Cumhuriyeti kalkınma yolunda ilerlemeye devam edecek ve yeni İranlı İslamî medeniyetin mübarek doğuşu İran topraklarında gerçekleşecektir. Öyle ki hş. 1444 yılına kadar İran insani ve İslamî bilimlerde ve kültür alanında uluslararası düzeyde ön plana çıkacak ve dünyanın düşünce, bilim ve teknoloji alanında ilk beş ülkesi arasında yer alacaktır. İran ayrıca bu konumda startup ekonomisinden yararlanan ve kendine yeter hale gelen ve İslamî akılcılık ve maneviyattan yararlanan dünyanın ilk on büyük ekonomisinden biri olacaktır.