Şubat 04, 2016 00:14 Europe/Istanbul
  • İran’da Ekonomik Gelişmeler
    İran’da Ekonomik Gelişmeler

İran’a dayatılan haksız yaptırımların kaldırılması Avrupalı firmalara İran ile iktisadi ve ticari ilişkilerini geliştirmek için istisna bir fırsat sayılıyor. Bültenimizi bu konu ve İran’a gelen heyetlerle açmak istiyoruz.

İran’a dayatılan haksız yaptırımların kaldırılması Avrupalı firmalara İran ile iktisadi ve ticari ilişkilerini geliştirmek için istisna bir fırsat sayılıyor. Bültenimizi bu konu ve İran’a gelen heyetlerle açmak istiyoruz.


Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier İranlı yetkililerle görüşmek üzere Salı günü Tahran’a geliyor. Alman Bakan Tahran ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Ruhani, Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve İslami Şura Meclisi Başkanı Ali Laricani ile bir araya gelmesi bekleniyor.
Steinmeire’e Tahran ziyareti sırasında Almanya’dan iktisadi-ticari bir heyet eşlik ediyor. Alman bakanın İranlı yetkililerle iktisadi konuların yanı sıra başta Suriye krizi ve bölgede terör olmak üzere çeşitli siyasi konuları da görüşmesi bekleniyor. Bu ziyaret ise Almanya’nın AB’nin ağır toplarından biri olarak İran ile siyasi ve iktisadi işbirliğine büyük önem verdiğini ortaya koyuyor.


Bu çerçevede geçen hafta Avusturya’dan da üst düzey iktisadi bir heyet ekonomi ve turizm bakanının başkanlığında İran’a geldi, Tahran ve Tebriz kentinde ortak yatırım ve iktisadi alanlarda işbirliğini görüştü.
Avusturya’nın Eştayrmark eyaletinde bulunan en önemli sanayi sektörlerinin temsilcileri otomotiv, ulaştırma ve yenilenebilir enerji, çevre gibi sektörlerden ve ayrıca akademik çevrelerden temsilciler yer alırken, İranlı yetkililerle ortak yatırım zeminini yokladı.
Avusturya iktisadi heyeti Tahran’da sanayi, maden ve ticaret Bakanı ile bir araya geldikten sonra Tahran eyaletinin sanayi merkezlerini gezdi.
Bundan önce de Avusturya cumhurbaşkanının Tahran ziyareti sırasında Salzburg eyaletinden bir heyet İsfahan kentini ziyaret etmişti.


Geçen hafta İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin İtalya ve Fransa ziyaretleri sırasında onlarca iktisadi işbirliği imzalandı. İran, İtalya 14, İran ve Fransa da 20 işbirliği imzaladı. Söz konusu belgelerin imzalanması ile beraber Tahran ve Paris arasında ikili siyasi, iktisadi, kültürel ve bilimsel alanlarda yaptırımlardan sonraki dönemde geniş işbirliği alanı oluştu. İki ülke arasında ortak ve çok yönlü işbirliği için yol haritasını ve pratik ufku belirlene belgeler İran ve Fransa cumhurbaşkanları Ruhani ve Hollanda’nın katıldığı törende imzalandı.
İran ve Fransa’nın ikili ilişkilerini geliştirme yol haritası belgesi, iki ülkenin Dışişleri Bakanları tarafından imzalanan ilk belge oldu.
İki ülke arasında ayrıca mali işbirliği öngören protokol ekonomi bakanları ve sanayi ve ekonomi alanında işbirliği protokolü de sanayi bakanları tarafından imzalandı.
İran havayolları firması Iran Air Başkanı ile Fransa’nın Airbus firması Başkanı da 118 yolcu uçağı ile ilgili anlaşmayı imzaladı. İran’ın Airbus’tan alım listesinde ise 12 adet A-380 tipi devasa yolcu uçakları da yer alıyor.
Yine İran’ın İmam Humeyni –ks– havaalanını geliştirme anlaşması Fransa’nın ADP firması ile imzalandı.
Ruhani’nin ziyareti sırasında yol ve denizcilik alanında bir işbirliği anlaşması imzalandı. Tarım alanında ise İran’da sera teknolojisi ile yılda 9 bin ton domatesin su ve enerji tasarrufuna imkan sağlayan yüksek teknolojisi ile yetiştirilmesi alanında bir işbirliği anlaşması imzalandı.


Cumhurbaşkanı Ruhani Fransa ziyareti sırasında bu ülkenin Başbakanı Manuel Vals’le birlikte Fransız firmaların en büyük teşekkülü olan MEDEF’in merkezinde düzenlenen oturuma katıldı. MEDEF Başkanı Piere Gataz, Cumhurbaşkanı Ruhani’yi sıcak bir şekilde karşılarken, Fransız firmaların İran’a gelmek istediklerini belirtti.
Oturumda Fransa Başbakanı Vals de İran’ın modernizasyonu için Fransa yönetimi Fransız firmaları seferber etmeye hazır olduğunu açıkladı.


Ruhani’nin Fransa ziyareti sırasında Total petrol firması da İran’dan günde 150 ila 200 bin varil ham petrol alımını gündeme getirdi. Fransa’nın Peugeot citroen otomotiv firması da ortak yatırım çerçevesinde İran’ın otomotiv sektörüne yeniden dönüş yapmaya hazır olduğunu açıkladı. İki taraf ortak yatırımın amacını ise yılda 200 bin araç üretme şeklinde açıkladı. Peugeot citroen firması Başkanı Karlos Tavars, 2017 yılının sonuna kadar İranlı müşterilerine en yeni teknolojilerle donatılmış üç yeni modellerini sunmayı umduklarını belirtti.
İran ve Fransa demiryolları firmaları da hızlı tren başta olmak üzere bir kaç alanda sıkı işbirliği üzerine müzakere etti. Yine İran’ın üç önemli havaalanını geliştirme projeleri Fransız firmalara verileceği açıklandı.


İran ve Türkiye arasındaki ikili ticaret hacmi hali hazırda 14 milyar dolar civarındadır ve bu rakamı arttırmak için ortak yatırımların arttırılması gerekiyor.
Tahran ticaretodası Başkanı Mesut Hansari, Gazi Antep ticaret odası Başkanı Eyüp Bartık ve iki ülkenin ticari heyetlerinin ortak oturumunda bu açıklamayı yaparak, İran’ın petrol, doğalgaz, ve petro kimya alanlarındaki potansiyellerden hareketle Türkiye ile ticari ilişkileri geliştirmenin mümkün olduğunu belirtti. İran ve Türkiye arasında bir çok işbirliği alanı bulunduğunu belirten Hansari, şimdi bankacılık, taşımacılık, gümrük ve tarife alanlarındaki engellerin ortadan kaldırma zamanı geldiğini ve iki ülke arasında ticaretin geliştirilebileceğini vurguladı.
Tahran ticaret odası Başkanı Hansari, Gazi Antep ili Türkiye’de ekonomik sıralamada altıncı sırada yer aldığını, Tahran ticaret odası da İran’ın üretiminin %50 kadarını kapsayarak en büyük ticaret odası olduğunu ve Türk heyetleri ağırlamak ve Türkiye’ye ticari heyetleri göndermek sureti ile ikili ticari ilişkileri geliştirebileceklerini kaydetti.


Oturumda Gazi Antep ticaret odası Başkanı Eyüp Bartık da İran Türkiye için büyük bir piyasa olduğunu belirterek, kendileri ticaret aleminde siyasetle ilgilenmediklerini ve İran ile işbirliğini geliştirmek istediklerini ve İran’dan asla el çekmeyeceklerini belirtti. Bartık iki kent arasında ticari ilişkilerin gelişmesini çok yararlı niteledi ve 2015 yılında imzalanan işbirliği belgesinde İran ile ikili ticaret için 35 milyar dolarlık hedef belirlendiğini, Gazi Antep ticaret odası bu ticarette büyük payı olabileceğini vurguladı.


Kazakistan’dan yüzü aşkın işadamı, girişimci, sanayi sahibi ve Kazakistan ticaret odası başkanından oluşan büyük bir iktisadi heyet Kazakistan yatırım ve kalkınma bakın Esed İsikişev başkanlığında yakında İran’a geliyor.
Kazakistan heyetinin İran’a yapacağı üç günlük ziyareti sırasında İran’ın önde gelen iktisadi yetkilileri ile görüşmenin yanı sıra iki ülkenin ticari grubunun dördüncü oturumuna da katılması bekleniyor. Sanayi, maden, konut, bankacılık, taşımacılık ve transit, petrol SUAP’ı, petro kimya, borsa, tarım ve özel sektörlerin faaliyetlerinin geliştirilmesi, iki ülkenin iktisadi temsilcilerinin müzakerelerinin ana eksenini oluşturması bekleniyor.
İran ve Kazakistan arasında ikili ticaret hacmi ise gelecek beş yılda beş milyar dolara ve ikili ortak yatırımların hacmi de iki milyar dolara yükselmesi bekleniyor.


Bercam nükleer anlaşmasından sonraki dönemde yaşanan gelişmelerin devamında ekonomi Bakanı Ali Tayyibnia’nın da bugün ortak yatırım konularını içeren bir anlaşmayı imzalamak üzere Japonya’ya gitmesi bekleniyor. Konu ile ilgiyi çıkan haberde, anlaşmanın imzalanması ile beraber Japonya’nın İran’da yatırım yapmasının özellikle Avrupalı ve Amerikalı firmaların İran’ın ticari kapasitelerinden yararlanmak için sıkı bir rekabete girdikleri bir sırada kolaylaşacağı belirtiliyor.
Japonya Dışişleri Bakanlığı da bir açıklama yaparak Bakan Tayyibnia’nın Japonya ziyareti önümüzdeki Cumartesi gününe kadar süreceğini ve Tokyo temasları sırasında Japonya Dışişleri Bakanı Fomio Kişida ile görüşeceğini bildirdi.
Japonya İran ve 5+1 arasında imzalanan nükleer anlaşma yürürlüğe girdikten sonra İran’a karşı uyguladığı yaptırımları kaldırdı. Bu yaptırımlar İran’ın petrol ve doğalgaz alanlarında yatırımlarla yönelikti.


İran’ın halı ihracatı yeniden canlanıyor. Amerikalı işadamları İran’ın elle dokunan halılarına büyük ilgi gösteriyor ve bu yüzden İran’ın Amerika’ya halı ihracatının yakından yeniden başlayacağı belirtiliyor.
İran halı milli merkezi Başkanı Hamid Karger bu konuda yaptığı açıklamada, İran’dan Amerika’ya halı ihracatı ile ilgili izin Bercam nükleer anlaşmasının maddelerinde yerini aldığını ve Almanya’nın Demotex fuarı ile birlikte İran halılarına uygulanan yaptırımların resmen kaldırıldığını belirtti. Karger, İran halısına dayatılan yaptırımların kaldırılması bu sektörde çalışan İranlı işadamları için kaybettikleri piyasaları yeniden geri kazanma umudunu doğurduğunu, çünkü yaptırımlar döneminde Hindistan ve Pakistan Amerika halı piyasasının önemli bir bölümünü ele geçirdiğini ifade etti.
İran halısı bir kaç bin yıllık mazisi ile dünyada eşsiz bir konumu bulunuyor. ancak yaptırımlar yüzünden bu sektör durgunluk sürecini girmişti, fakat şimdi yaptırımlardan sonra yeniden canlanmaya başladı.


Geçen hafta Tahran uluslararası fuar merkezi ahşap sanayi ve ilgili teçhizatı ile ilgili uluslararası bir fuara ev sahipliği yaptı. Bültenimizi bu haberle noktalıyoruz.


14. uluslararası ahşap, mobilya ve ilgili teçhizat ve makineleri fuara 300 İranlı ve 180 yabancı firmanın katılımı ile Tahran’da açılış yaptı. Almanya, Avusturya, İspanya, Ukrayna, Amerika, İngiltere, BAE, italya, Belçika, Tayvan, Tayland, Türkiye, Rusya, Japonya, Çin, Fransa, Hong Kong, Hindistan, Malezya ve Güney Kore’den fuara katılan firmalar ahşap ve mobilya alanında en son ürünlerini sergiliyor.