Ocak 30, 2021 07:32 Europe/Istanbul

Bu bölümde ilaç ve tıbbi alanlardaki üretimde atılım imkanlarından söz edeceğiz.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamanei  İran takvimine göre Hicri Şemsi  1399 yılını üretimde atılım olarak adlandırdılar.  

Üretimde atılım  sloganı  her alanı içermesi itibarı ile kapsayıcı ve kapsamlı bir slogandır.  Bu çerçevede  farmakoloji ve ilaç sektörü de  insanların ve insani toplulukların sağlığı üzerindeki etkisinden dolayı  üretimde atılım sloganının gerçekleştirilmesi doğrultusunda  önemli ve stratejik hedefler arasında  gösterilmektedir. 

İlaç sektörü günümüzde  dünya genlinde stratejik ve anahtar sanayilerden biri haline gelmiştir.  Bu yüzden  bu sektörde yüksek bir kabiliyet düzeyine sahip olmak  ülkelerin  gelişmişliğinin de göstergesidir. 

Çağımızda her alanda olduğu gibi farmakoloji ve eczacılık sektörü de  hızlı bir şekilde gelişmiştir. Öyle ki ilaç üretimi alanında bilimsel rekabet doruğa ulaşmıştır.  Bu çerçevede uluslararası rekabetlerden bile söz etmek mümkün.  Gerçekte  stratejik ürünler ve ticari malların üretiminde önemli bir  rol oynayan bilimsel alanlardan biri de farmakoloji ve eczacılıktır. 

İran ise İslam İnkılabı zafere kavuşmadan önce hep ilaç ithalatçısı olarak görülürdü ancak İslam İnkılabının şanlı zaferinin ardından  ilaç sektöründe de diğer alanlarda olduğu gibi  büyük evrimler yapıldı ve bu çerçevede farklı ilaçlar ülke içinde üretilmeye başlandı. Öyle ki  mevcut istatistiklere göre  İran  ilaç üretimi alanında kendine yeter düzeyine yaklaşmıştır. 

İran İslam Cumhuriyeti sağlık bakanlığının yayımladığı istatistikler ve verilere göre  ilaç, farmakoloji ve eczacılık alanındaki  gelişmeler sayesinde İran, yeni üretilen ilaçlar üretimi alanında dünyada 7'inci sıraya yerleşmiş ve genel ilaç üretimi açısından da  dünya genelinde 10'uncu konumda yer almıştır. 

Şark çıbanı hastalığının tedavisi için ilk nano ilacın üretimi, yeni karışımlı ilaçların  üretiminin tekelinin kırılması,  kanser karşıtı  doksorubisin ribozomal ilacının  toptan üretimi ve şerit insülinin  üretimi  İran'ın eczacılık ve farmakoloji alanındaki başarıları ve kazanımları arasında örnek gösterilebilir. 

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamanei  ise mevcut Hicri Şemsi yılı adlandırmalarında yaptıkları konuşmalarının bir bölümünde   sorumlular ve yetkililere hitaben şöyle buyurdular: " Öyle üretimde atılım  doğrultusunda çalışın ki  halkın hayatında elle tutulabilecek bir değişiklik  meydana gelsin." 

İran'ın eczacılık ve farmakoloji endüstrisinin   elde ettiği başarılar  İran'ı İslam İnkılabı zaferinin ardından  ilaç üretiminde yüzde 95 kadar kedine yeter hale getirmiştir. Ancak İran'ın eczacılık ve ilaç üretimi alanında isminin  perçinlenmesi ve duyurulması için  bu daldaki evrilme aşamaları tek tek geride bırakılmalı ve yola devam edilmelidir. 

İlaç, aslında stratejik bir üründür. Öyle ki İran İslam Cumhuriyeti anayasasında da  ilacın temini ve tedariki  hükümetlerin görevlerindendir.  İlacın katkı değeri ve zaruri olması yüzünden, bu stratejik ürün   sultacı ülkeler tarafından ülkeye karşı baskı aracı olarak da kullanılabilir.   Ayrıca ilaç, ulusal sağlığın da belli başlı stratejisini oluşturur.  Gıda güvenliği alanında da  insanların her dönem ve her koşulda  gıda ve ilaca yeterli erişiminden  bunun da sağlıklı yaşama yol açacağından söz edilmektedir. 

 İran'ın eczacılık ve farmakoloji alanındaki güçlü noktalarından biri de  insani gücüdür.   İranlı bilim adamları ve farmakologlarının başarıları  İran'ı bölgede bu anlamda ilk konuma taşımıştır. 

 Yapılan incelemeler de  İranlı ilaçların kalitesinin arttığını ve İran genelinde üretilen ilaçların  dünyada bile söz sahibi olduklarını gösteriyor. Amerika'nın İran'a dayattığı zalimane yaptırımların ortaya çıkardığı sorunlara rağmen  şimdi de koronavirüs ile mücadele için ilaç üretimi fırsatını yaratmıştır.  Bu doğrultuda ilaç üretimi alanında faaliyet gösteren  birimler ve kurumlar  şimdiye dek yeni ürünler üreterek bu alanda ülkeyi ihracatçı konumuna taşıdılar. 

İran  gıda ve ilaç örgütü sağlık eksenli ürünlerin ihracatı için siyaset belirleme konseyi sekreteri  Seyyid Asıf Mehdevi  ise  koronavirüs ile mücadele çerçevesinde kullanılan ticari kalemlerin  Mayıs 2020'den ihraç edilmeye başladığına değinerek şöyle diyor: "Halihazırda koronavirüs ile mücadele için gerekli sekiz sağlık cihazı ve malzemesi  dünyanın farklı ülkelerine ihraç edilmektedir. "

Halihazırda İran; maske, kişisel seroloji teşhis kitleri, virüse karşı koyan koruyucu eşyalar ve antiseptik  ihraç etmektedir.  Bu ürünler daha çok Avrupa ülkeleri, Güney Doğu Asya ülkeleri ve komşu ülkelere ihraç edilmektedir. 

Dr. Muhammed Reza Şanesaz ise  gıda ve ilaç örgütünün  koronavirüs ile mücadeledeki son girişimlerine değinerek şöyle diyor: "Maske üretimi alanında  ülkedeki kapasite büyütülmüştür.  Öyle ki koronavirüs öncesi 120 bin maske üretiliyordu. Ancak mevcutta  günlük olarak 800 bin kadar maske üretiliyor.  Daha önce  günlük olarak  5 ila 10 bin kadar N95 maskesi üretilse de mevcutta günlük olarak 85 bin N95 maskesi üretiliyor.  Yine daha önce  günlük olarak 2 bin kadar  özel giysi üretiyorduk ancak mevcutta günlük olarak 50 bin kadar üretiyoruz. "

Antiseptik ve dezenfektan üretimi alanında da 10 katlık büyüme yaşanmıştır. Bu üretimde atılımın bir örneğidir. Hem de İran'ın ağır yaptırımlar altında olduğu bir sırada sağlanan bir başarıdır. 

 Mevcutta koronavirüs tedavisi sürecinde kullanılan ilaçların önemli bir miktarı ülke içinde üretiliyor.  Koronavirüs teşhis kitleri alanında da bir kaç firma  ciddi girişimlerde bulunmuş ve başarılı olmuştur da.  Bu da  ülkenin  ilaç ve tıbbi alanlardaki kabiliyetlerini gösteriyor. 

Şark çıbanı hastalığının tedavisi için ilk nano ilacın üretimi, yeni karışımlı ilaçların  üretiminin tekelinin kırılması,  kanser karşıtı  doksorubisin ribozomal ilacının  toptan üretimi ve şerit insülinin  üretimi  İran'ın eczacılık ve farmakoloji alanındaki başarıları ve kazanımları arasında örnek gösterilebilir. 

İran şimdi de  ilaç üretimi sahasında ticari aşamaya ayak basmış ve bölgesel anlamda da Türkiye ve Rusya gibi ülkeler ile rekabet içerisine dahil olmuştur. Hatta kimi İranlı firmalar  Rusya gibi ülkelerde bile faaliyetlerine başlamıştır. 

Bu kapasite ve kabiliyetin büyümesi İran'ın ilaç üretimi ve famakoloji alanında geliştiğini gösteriyor.  Bu da İranlı bilim insanlarının  bu alandaki  kabiliyetlerinden ve çabalarından kaynaklanmıştır.