İslam İnkılabının İkinci Adımı, Üretimde Atılım-13
Bu bölümde ilaç ve tıbbi alanlardaki üretimde atılım imkanlarından söz edeceğiz.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamanei İran takvimine göre Hicri Şemsi 1399 yılını üretimde atılım olarak adlandırdılar.
Üretimde atılım sloganı her alanı içermesi itibarı ile kapsayıcı ve kapsamlı bir slogandır. Bu çerçevede farmakoloji ve ilaç sektörü de insanların ve insani toplulukların sağlığı üzerindeki etkisinden dolayı üretimde atılım sloganının gerçekleştirilmesi doğrultusunda önemli ve stratejik hedefler arasında gösterilmektedir.
İlaç sektörü günümüzde dünya genlinde stratejik ve anahtar sanayilerden biri haline gelmiştir. Bu yüzden bu sektörde yüksek bir kabiliyet düzeyine sahip olmak ülkelerin gelişmişliğinin de göstergesidir.
Çağımızda her alanda olduğu gibi farmakoloji ve eczacılık sektörü de hızlı bir şekilde gelişmiştir. Öyle ki ilaç üretimi alanında bilimsel rekabet doruğa ulaşmıştır. Bu çerçevede uluslararası rekabetlerden bile söz etmek mümkün. Gerçekte stratejik ürünler ve ticari malların üretiminde önemli bir rol oynayan bilimsel alanlardan biri de farmakoloji ve eczacılıktır.
İran ise İslam İnkılabı zafere kavuşmadan önce hep ilaç ithalatçısı olarak görülürdü ancak İslam İnkılabının şanlı zaferinin ardından ilaç sektöründe de diğer alanlarda olduğu gibi büyük evrimler yapıldı ve bu çerçevede farklı ilaçlar ülke içinde üretilmeye başlandı. Öyle ki mevcut istatistiklere göre İran ilaç üretimi alanında kendine yeter düzeyine yaklaşmıştır.
İran İslam Cumhuriyeti sağlık bakanlığının yayımladığı istatistikler ve verilere göre ilaç, farmakoloji ve eczacılık alanındaki gelişmeler sayesinde İran, yeni üretilen ilaçlar üretimi alanında dünyada 7'inci sıraya yerleşmiş ve genel ilaç üretimi açısından da dünya genelinde 10'uncu konumda yer almıştır.
Şark çıbanı hastalığının tedavisi için ilk nano ilacın üretimi, yeni karışımlı ilaçların üretiminin tekelinin kırılması, kanser karşıtı doksorubisin ribozomal ilacının toptan üretimi ve şerit insülinin üretimi İran'ın eczacılık ve farmakoloji alanındaki başarıları ve kazanımları arasında örnek gösterilebilir.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamanei ise mevcut Hicri Şemsi yılı adlandırmalarında yaptıkları konuşmalarının bir bölümünde sorumlular ve yetkililere hitaben şöyle buyurdular: " Öyle üretimde atılım doğrultusunda çalışın ki halkın hayatında elle tutulabilecek bir değişiklik meydana gelsin."
İran'ın eczacılık ve farmakoloji endüstrisinin elde ettiği başarılar İran'ı İslam İnkılabı zaferinin ardından ilaç üretiminde yüzde 95 kadar kedine yeter hale getirmiştir. Ancak İran'ın eczacılık ve ilaç üretimi alanında isminin perçinlenmesi ve duyurulması için bu daldaki evrilme aşamaları tek tek geride bırakılmalı ve yola devam edilmelidir.
İlaç, aslında stratejik bir üründür. Öyle ki İran İslam Cumhuriyeti anayasasında da ilacın temini ve tedariki hükümetlerin görevlerindendir. İlacın katkı değeri ve zaruri olması yüzünden, bu stratejik ürün sultacı ülkeler tarafından ülkeye karşı baskı aracı olarak da kullanılabilir. Ayrıca ilaç, ulusal sağlığın da belli başlı stratejisini oluşturur. Gıda güvenliği alanında da insanların her dönem ve her koşulda gıda ve ilaca yeterli erişiminden bunun da sağlıklı yaşama yol açacağından söz edilmektedir.
İran'ın eczacılık ve farmakoloji alanındaki güçlü noktalarından biri de insani gücüdür. İranlı bilim adamları ve farmakologlarının başarıları İran'ı bölgede bu anlamda ilk konuma taşımıştır.
Yapılan incelemeler de İranlı ilaçların kalitesinin arttığını ve İran genelinde üretilen ilaçların dünyada bile söz sahibi olduklarını gösteriyor. Amerika'nın İran'a dayattığı zalimane yaptırımların ortaya çıkardığı sorunlara rağmen şimdi de koronavirüs ile mücadele için ilaç üretimi fırsatını yaratmıştır. Bu doğrultuda ilaç üretimi alanında faaliyet gösteren birimler ve kurumlar şimdiye dek yeni ürünler üreterek bu alanda ülkeyi ihracatçı konumuna taşıdılar.
İran gıda ve ilaç örgütü sağlık eksenli ürünlerin ihracatı için siyaset belirleme konseyi sekreteri Seyyid Asıf Mehdevi ise koronavirüs ile mücadele çerçevesinde kullanılan ticari kalemlerin Mayıs 2020'den ihraç edilmeye başladığına değinerek şöyle diyor: "Halihazırda koronavirüs ile mücadele için gerekli sekiz sağlık cihazı ve malzemesi dünyanın farklı ülkelerine ihraç edilmektedir. "
Halihazırda İran; maske, kişisel seroloji teşhis kitleri, virüse karşı koyan koruyucu eşyalar ve antiseptik ihraç etmektedir. Bu ürünler daha çok Avrupa ülkeleri, Güney Doğu Asya ülkeleri ve komşu ülkelere ihraç edilmektedir.
Dr. Muhammed Reza Şanesaz ise gıda ve ilaç örgütünün koronavirüs ile mücadeledeki son girişimlerine değinerek şöyle diyor: "Maske üretimi alanında ülkedeki kapasite büyütülmüştür. Öyle ki koronavirüs öncesi 120 bin maske üretiliyordu. Ancak mevcutta günlük olarak 800 bin kadar maske üretiliyor. Daha önce günlük olarak 5 ila 10 bin kadar N95 maskesi üretilse de mevcutta günlük olarak 85 bin N95 maskesi üretiliyor. Yine daha önce günlük olarak 2 bin kadar özel giysi üretiyorduk ancak mevcutta günlük olarak 50 bin kadar üretiyoruz. "
Antiseptik ve dezenfektan üretimi alanında da 10 katlık büyüme yaşanmıştır. Bu üretimde atılımın bir örneğidir. Hem de İran'ın ağır yaptırımlar altında olduğu bir sırada sağlanan bir başarıdır.
Mevcutta koronavirüs tedavisi sürecinde kullanılan ilaçların önemli bir miktarı ülke içinde üretiliyor. Koronavirüs teşhis kitleri alanında da bir kaç firma ciddi girişimlerde bulunmuş ve başarılı olmuştur da. Bu da ülkenin ilaç ve tıbbi alanlardaki kabiliyetlerini gösteriyor.
Şark çıbanı hastalığının tedavisi için ilk nano ilacın üretimi, yeni karışımlı ilaçların üretiminin tekelinin kırılması, kanser karşıtı doksorubisin ribozomal ilacının toptan üretimi ve şerit insülinin üretimi İran'ın eczacılık ve farmakoloji alanındaki başarıları ve kazanımları arasında örnek gösterilebilir.
İran şimdi de ilaç üretimi sahasında ticari aşamaya ayak basmış ve bölgesel anlamda da Türkiye ve Rusya gibi ülkeler ile rekabet içerisine dahil olmuştur. Hatta kimi İranlı firmalar Rusya gibi ülkelerde bile faaliyetlerine başlamıştır.
Bu kapasite ve kabiliyetin büyümesi İran'ın ilaç üretimi ve famakoloji alanında geliştiğini gösteriyor. Bu da İranlı bilim insanlarının bu alandaki kabiliyetlerinden ve çabalarından kaynaklanmıştır.