Nur’a giden yol ( 936 )
Muhammed suresinin 36 ila 38. ayetleri ve tefsirleriyle sizlerle birlikteyiz.
Muhammed suresinin 36 ve 37. ayetleri:
إِنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا یُؤْتِکُمْ أُجُورَکُمْ وَلَا یَسْأَلْکُمْ أَمْوَالَکُمْ (47:36)
إِنْ یَسْأَلْکُمُوهَا فَیُحْفِکُمْ تَبْخَلُوا وَیُخْرِجْ أَضْغَانَکُمْ (47:37)
Yani:
Doğrusu dünya hayatı ancak bir oyun ve eğlencedir. Eğer iman eder ve sakınırsanız Allah size mükâfatınızı verir. Ve sizden mallarınızı (tamamen sarfetmenizi) istemez.
Eğer onları (tamamını) isteseydi ve sizi zorlasaydı, cimrilik ederdiniz ve bu da sizin kinlerinizi ortaya çıkarırdı.
Fani dünyaya bağımlı olmanın sebeplerinden biri bu dünyada hayata yanlış bakış açısıdır. Bu dünyada güç ve servetin kalıcı olduğunu zannedenler onlara gönül bağlar. Bu tür insanlar Allah yolunda malından ve servetinden geçmeye veya gücünü ilahi dini takviye etme yolunda harcamaya asla yanaşmaz.
Oysa iman ehline göre fani dünya, çok güzel ovaların ve ormanların ortasından geçen bir yol gibidir. Ancak birçok yolcu varacakları yeri unutup bu yolun kenarında eğlenmeye ve ağaçların arasında ve ırmakların kenarında gezmeye başlar. Ancak iman ehli olanlar gidecekleri yeri unutmaz. Onlar da başkaları gibi bu yolun kenarında bekler ve ancak ihtiyacı olan şeyleri toplar, fakat uzun süre kalmaz ve gidecekleri yere doğru yolculuğuna hızla devam eder. Bundan başka iman ehli olan insanlar hayat yolunu takva temelinde kateder ve böylece bu yolda ilerlerken ilahi yasaları ihlal etmemeyi ve sağ salim varacakları yere varmaya özen gösterir.
Doğal olarak bu yolda ancak fazla yük ve erzak toplamayan ve sonuçta onları korumayı kaygı etmeyenler daha hızlı hareket ederek varacağı yere varabilir. Bu insanlar her durakta ve menzilde, ancak bir sonraki durak ve menzile kadar gerekli olan şeyleri alır ve gerisini ihtiyacı olan başkalarına bırakır.
Evet, insanların hayat yolunda ilerlemelerini engelleyen şey hırsa ve cimriliktir. Bu özellikler insanın hafif olmasına ve daha hızlı bir şekilde varacağı yere varmasına mani olur.
Bu ayeti kerimelerden şunu öğrenmekteyiz.
1 – Fani dünyaya aşırı derecede gönül bağlamak ve ahireti unutmak, ilahi iman ve takva ile bağdaşmaz.
2 – İmansız insanların dünyası, oyuncaklarına gönül bağlayan ve onlarla oynayarak vakit geçiren ve eğlenen çocukların dünyasına benzer.
3 – Mal ve servet, fani dünyada geçinmek için gereklidir; ancak başkalarına muhtaç olmayacak kadar olmalıdır; yani hayatın tek amacı mal ve servet biriktirmek olmamalıdır.
4 – Hırs ve cimrilik, insanı infak ve ihsan gibi dini görevlerinden alıkoyar.
Muhammed suresinin 38. ayeti:
هَاأَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَمِنْکُمْ مَنْ یَبْخَلُ وَمَنْ یَبْخَلْ فَإِنَّمَا یَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِیُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَکُمْ ثُمَّ لَا یَکُونُوا أَمْثَالَکُمْ (47:38)
Yani:
İşte sizler, Allah yolunda harcamaya çağırılıyorsunuz. İçinizden kiminiz cimrilik ediyor. Ama kim cimrilik ederse, ancak kendisine cimrilik etmiş olur. Allah zengindir, siz ise fakirsiniz. Eğer O'ndan yüz çevirirseniz, yerinize sizden başka bir toplum getirir, artık onlar sizin gibi de olmazlar.
Muhammed suresinin son ayeti olan bu ayet, önceki ayetlerin devamında bazı müminlerin dünya malı ve servetine gönül verdiğine ve Allah yolunda infakta bulunmadıklarına işaretle şöyle buyurmakta:
Eğer sizler Allah’a iman ediyorsanız, bilin ki iman sadece namaz kılmak ve oruç tutmak gibi mali bedeli olmayan durumlar değildir. Allah’a iman gereği malınızın bir kısmını zekat olarak veya Allah dinini takviye etmek üzere cihat ederek ödemelisiniz. Gerçi bu işlerde cimrilik edenler zannetmesin ki Allah onlara muhtaç olduğu için böyle bir fermanı vermiştir; bilakis onlar Allah’a muhtaçtır ve cimriliklerine göre dünya ahiret ilahi rahmet ve mükafattan mahrum kaldıklarını bilmeleri gerekir.
Ayet son ifadesinde tehdit edercesine şöyle buyurmakta:
Zannetmeyin ki Allah’a iman ettiğiniz için her daim O’nun lütuf ve inayetinden yararlanırsınız. Eğer siz de Allah’ın dinini korumak ve düşmanla mücadele etmekte müsamahakar davranırsanız, zamanla gücünüz azalır ve yok olur. Bu durumda Allah da O’nun dinini savunanları ve Allah yolunda malından infak etmekte cimrilik yapmayanları sizin alternatifiniz olarak güçlendirir.
Bu ayeti kerimeden şunu öğrenmekteyiz.
1 – İnfakta cimrilik Allah’a imanla bağdaşmaz. Mümin insan cimri olamaz.
2 – Her insan mali gücüne göre Allah yolunda infakta bulunmalı. Allah mutlak bağımsızdır, fakat insan her ne kadar mal ve servet biriktirirse biriktirsin, yine Allah’a muhtaçtır.
3 – İman ehli olanlar ancak görevlerini doğru biçimde yerine getirirse ilahi rahmet ve destekten yararlanabilir.
4 – Allah yolunda canımızı ve malımızı feda etmek, toplumun bekası ve sürekliliğinin etkenidir ve bunu dünyaya gönül vererek terk etmek, toplumun yok olması ve başkalarının çöken toplumun yerine geçmesine vesile olur.