Geçen hafta Tahran yine Avrupa ülkelerinden gelen iktisadi heyetlerle müzakerelere ve istişare görüşmelerine ev sahipliği yaptı.

Geçen hafta Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto üst düzey bir heyet başkanlığında Tahran’a geldi ve İranlı yetkililerle başta istisadi ve bankacılık alanları olmak üzere çeşitli alanlarda ikili işbirliğini geliştirme yollarını görüştü.

Cumhurbaşkanı Ruhani Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinisto ile düzenlediği ortak basın toplantısında iki ülke arasında ekonomi, enerji ve İBT alanlarında işbirliği belgeleri imalandığını belirterek enerji, ulaştırma, sanayi, çevre, maden ve orman gibi alanlar iki ülkenin işbirliğinin geliştirmek için uygun zeminleri oluşturduğunu kaydetti.

İran ve Finlandiya bankacılık alanındaki engelleri iktisadi ve ticari ilişkileri geliştirmek amacıyla ortadan kaldırmak istediklerini kaydeden Cumhurbaşkanı Ruhani, iki ülkenin ayrıca bilimsel, teknolojik ve akademik ilişkilerini geliştirmek için de gereken zemin hazır olduğunu vurguladı.

Ortak basın toplantısında Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinisto da beraberindeki büyük iktisadi ve ticari heyetin İranlı iktisadi ve ticari yetkililerle görüşmelerinden duydukları büyük memnuniyeti dile getirerek iki ülkenin enerji, yeni toknolojiler ve hatta orman alanında bir çok ortak çıkarları bulunduğunu ve bu alanlarda faydalı işbirliği yapabileceklerini kaydetti.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei de Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinisto ve beraberindeki heyeti kabulünde  iki ülkenin üst düzey yetkililerinin ikili ilişkileri geliştirme yönündeki müzakerelerine işaretle Finlandiya devleti ile işbirliğini geliştirmeyi olumlu karşıladığını vurguladı.

Ayetullah Hamanei, ancak iki devlet arasında imzalanan anlaşmaların uygulanması gerektiğini ve uygulanmaması kamuoyunda olumsuz iz bırakacağını ifade etti.

Finlandiya Cumhurbaşkanı ve beraberindeki heyetin Tahran ziyareti sırasında İran enerji Bakanı Hamid Çitçian ve Finlandiya dış ticaret ve kalkınma Bakanı  Kay Mikanen arasında yenilenebilir enerjileri geliştirme ve teknoloji transferi alanında bir işbirliği protokolü imzalandı.

Finlandiyalı Bakan imza töreninde İran ile ikili ilişkilerin gelişmesinden duydukları memnuniyeti dile getirerek İran’a yapacakları teknoloji ihracatı ile İran’ın bölgede su ve elektrik alanlarında yeni teknolojilerin transfer edildiği merkeze dönüşmesini diledi.

İran petrol Bakanı uluslararası işler yardımcısı Emir Hüseyin Zamaninia da Finlandiya dış ticaret ve kalkınma Bakanı yardımcısı Peter Stenlond ile görüşmesinde Finlandiya rafinerilerin resterosyonu ve bakımı ve doğalgazdan LNG üreten fabrikalar ve deniz tesisleri gibi alanlarda çok iyi teknolojileri olduğunu ve bu alanda ve rekabete dayalı bir ortamda İran İslam Cumhuriyeti ile işbirliği yapabileceklerini belirtti.

Geçen hafta ticareti kalkındırma kurumu, Belçika’nın üç bölgesinin ihracatını ve yatırımlarını geliştirme ajansı ile Tahran’da 9 iktisadi işbirliği belgesi imzaladı. Söz konusu belgeler İran ve Belçika iktisadi ve ticari oturumu sırasında ve Belçika’nın Flander, Valoni ve Brüksel eyaletlerinden ihracat ve yatırımı geliştirme kurumlarından üst düzey bir heyetle İran’ın ticareti kalkındırma kurumu heyeti arasında imzalandı.

İran’ın ticareti kalkındırma kurumu Başkanı Muctaba Hüsrevtac belgelerin imza töreninin ardından yaptığı açıklamada, bu belgelerin imzalanması İranlı firmaların Avrupa kıtasına girişini kolaylaştıracağını belirtti.

Hüsrevtac ayrıca hali hazırda İran ve Belçika arasındaki ticaret hacmi 200 milyon dolar olduğunu ve önümüzdeki beş aya kadar bu rakamın 400 milyon doları aşmasını beklediklerini ifade etti.

Bilindiği üzere 5+1 grubunda yer alan ülkelerin arasında Çin’in İran ile ikişkileri daha güçlüdür ve buna göre de bu ülke İran piyasasını daha iyi tanımaktadır.

Bu konuyu İran merkez bankası Başkanı Veliullah Seyf Tahran’da görüştüğü Çin bankası Başkanı Chen Sin Ging ile görüşmesinde dile getirdi. Seyf, 5+1 grubuna üye ülkelerin Bercam nükleer anlaşmasından sonra İran ile iktisadi ilişkilerini geliştirmeye vurgu yaptıklarını ve İran’da yatırım kapasitelerinden yararlanarak bölge piyasasında daha aktif olmayı arzu ettiklerini vurguladı.

İran merkez bankası Başkanı Seyf görüşmede İran ve Çin arasındaki ilişkilerin uzun vadeli ve stratejik olduğunu belirterek, İran tüm dönemlerde Çin’i kendisinin stratejik ortağı telakki ettiğini belirtti.

Çin cumhurbaşkanının Tahran ziyaretine işaret eden Seyf ikili iktisadi ve ticari ilişkilerin hakkında da Çin liderinin ziyareti sırasında iktisadi işbirliğinin geliştirilmesine vurgu yaptığını, fakat bunun için ilk önce bankacılık alanında işbirliğini geliştirmek gerektiğini kaydetti.

Görüşmede Çin bankası Başkanı Ging de Tahran ziyaretinin amacını iki ülke arasında mali işbirliğini geliştirme şeklinde açıkladı ve İran’da temsilcilik açarak işbirliğini geliştirmek ve daha sonra da şube açmak istediklerini beyan etti.

Çinli yetkili Ging, ikili işbirliğini geliştirmek her iki tarafın lehine olduğunu, İran ve Çin’in geniş iktisadi kapasiteleri bankacılık alanında işbirliğini geliştirme zemini oluşturduğunu, İran güçlü ve büyük ve nüfusu yüksek ve ekonomisi geniş bir devlet olduğunu ve bu da önemli bir özellik sayıldığını ifade etti.

Geçen hafta İran ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Yardımcıları da Kiyev’de bir araya gelerek iki ülkenin bankacılık ve mali alanlarda işbirliğini geliştirme yollarını masaya yatırdı. Kiyev yönetimi Tahran ile mali ve bankacılık alanlarında işbirliğini geliştirmek istiyor.

Geçen hafta Dışişleri Bakanı Yardımcısı İbrahim Rahimpur Kiyev’de Ukraynalı mevkidaşı Sergei Kisilitsa ile görüşmesinde iki ülkenin bu alanlarda ve gümrük alanında işbirliğini geliştirmesi gerektiğini kaydetti. Rahimpur, şimdi İran ile iktisadi ve ticari ilişkileri geliştirmek için uygun zemin oluştuğunu belirterek iki ülke arasında sanayi, tarım, enerji, transit ve turizm gibi sektörlerde işbirliğini geliştirmenin mümkün olduğunu ifade etti.

Geçen hafta 12. Uluslararası sahiller, limanlar ve deniz tesisleri bilimsel zirvesi dünyanın 30 ülkesinden uzmanların katılımı ile Tahran’da gerçekleşti. Üç gün süren oturumun amacı İran’da sahillerin, limanların ve deniz tesislerinin mühendisliğinin niteliğini ve bilimsel seviyesini geliştirme şeklinde açıklandı.

Tahran’da düzenlenen 12. Uluslararası sahiller, limanlar ve deniz tesisleri bilimsel zirvesinin kulisinde ise yeni enerjiler, çevre, deniz tabanını koruma projeleri ve İran’ın bu alanlarda bilimsel kazanımları da sergileniyor.

İran limanlar ve denizcilik kurumu Başkanı Mahmut Saidinejad ise bu bağlamda yaptığı açıklamada İran 40 kadar deniz konvansiyonunun üyesi olduğunu belirtti

İran ve Sırbistan turizm alanının yanı sıra ticaret alanında da işbirliğini geliştiriyor. İran ve Sırbistan son yıllarda turizm ve tarım alanlarında işbirliği bağlamında önemli adımlar attı ve şimdi bu işbirliğini daha da geliştirmek istiyor.

Geçen hafta Sırbistan Başbakan yardımcısı ve turizm, ticaret ve iletişim Bakanı Rasim Lialiç, İran’ın Belgrad büyükelçisi Macid Fehimpur’la görüşmesinde ülkesinin başta turizm ve tarım olmak üzere İran ile çeşitli alanlarda işbirliğini geliştirmek istediğini kaydetti.

15. İran Sırbistan karma ekonomik komisyonu ise Şubat 2017’de Belgrad’da düzenleniyor. Komisyonun 14. Oturumu geçen sene Tahran’da düzenlendi ve iki ülke arasında 4 işbirliği belgesi imzalandı.

Dünya petrol piyasalarında belirsizlik durumu hala devam ediyor. Bültenimize bu konu ile ilgili hazırladığımız raporumuzla devam ediyoruz.

Geçen hafta petrol ihraç eden ülkeler örgütü OPEC’in üst düzey yetkilileri Viyana’da Rusya ve OPEC dışında petrol üreten ülkelerin temsilcileri ile petrol piyasalarında arz seviyesini düşürme ve fiyatları takviye etme yollarını görüştü.

Geçen hafta Cuma günü OPEC üyeleri Kasım ayının sonunda önce planlarının detaylarını belirlemek üzere bir oturum düzenledi. Bilindiği üzere OPEC üyeleri geçen ay beklenmedik bir şekilde bu kurumun ürettiği petrolün hacmini günde 750 bin varil düşürme konusunda anlaşmaya vardi. 2008 yılından beri OPEC’te ilk kez üzerinde anlaşmaya varılan bu karar petrol fiyatlarının yükselmesine vesile oldu.

OPEC genel sekreteri Muhammed Barkindo Viyana’da düzenlenen oturumun açılışında yaptığı konuşmada petrol fiyatlarının iyileşme süreci çok uzadığını ve OPEC bundan daha fazla piyasaları düzenlemeyi geciktiremeyeceğini belirtti. Barkindo, bu yüzden OPEC üyesi olan veya olmayan ülkelerden bu bağlamda azami yükümlülük beklediklerini ve bundan başka beklentileri de olamayacağını, çünkü bu yükümlülük sadece üye ülkelere karşı olmadığını ve tüm uluslararası camiaya karşı olduğunu vurguladı.

OPEC ve Rusya dünyanın en büyük petrol üreticileridir. İki taraf geçen ay petrol fiyatlarında dalgalanmayı hafifletme yönünde işbirliğini geliştirmeyi görüşmek üzere bir oturum düzenlendi.

Rusya enerji Bakanı Aleksandır Noak ise Viyana’da düzenlenen bir oturumda petrol piyasalarında dengeyi ihya etme sürecine ivme kazandırma yönünde acil ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Hali hazırda dünya piyasalarında petrol fiyatı varil başına yaklaşık 50 dolar civarında bulunuyor, fakat bu fiyat petrol üreten ve ekonomileri petrol gelirine bağlı olan ülkeler için çok düşük sayılıyor. Ancak buna karşın yeni bir anlaşmaya varma yolunda da ciddi engeller bulunduğu anlaşılıyor.

Öte yandan İran OPEC’in son oturumunda alınan beklenmedik kararda üretim tavanını düşürmekten muaf tutuldu, çünkü OPEC’in belirlediği kontenjana göre üretim tavanını yaptırımlardan önceki dönemde olduğu gibi günde beş milyon varile yakın bir seviyeye kadar artırması gerekiyor.

Bu arada Irak yönetimi de geçen gün üretimini düşüren ülkelerin arasında yer almaması gerektiğini çünkü IŞİD örgütü ile savaş halinde olduğunu açıkladı.

Bazı gözlemciler ise Bağdat’ın bu tutumu OPEC’in aldığı kararın uygulanmasını başarısızlığa sürükleyebileceğini belirtiyor.

OPEC Başkanı ve Kadar enerji ve sanayi Bakanı Muhammed Salih Abdullah Sade FKİK üyesi ülkelerdeki mevkidaşları ile Riyad’da katıldığı bir oturumun ardından düzenlendiği basın toplantısında gelecekte OPEC üyesi olan ve olmayan ülkelerin karşılıklı anlayış gücünü geliştirmek üzere teamüllerini geliştirmelerini ve bu çerçevede temaslarını da arttırmaları gerektiğini belirtti.

Şimdi ise OPEC üyeleri 30 Kasım’da Viyana’da düzenleyecekleri bir oturumda petrol üretiminin tavanını kesinleştirmeleri bekleniyor. Öte yandan OPEC üyesi olmayan Rusya gibi ülkelerin de petrol piyasalarında istikrarı sağlamak üzere bu anlaşmayı onaylamaları bekleniyor.

Geçen hafta dünya bankası üst düzey ekonomi uzmanı John Bavis bir bildiri yayımlayarak, gelecek yıl için başta petrol olmak üzere yakıt fiyatlarında artış beklediklerini, gerçi gelecekle ilgili bazı muğlaklıkların da devam ettiğini ve bu yüzden şimdi OPEC’in kararını ve detaylarını beklediklerini ifade etti. Bavis bu karar petrol piyasalarını etkileyeceğini vurguladı.

Dünya bankası gelecek yılda petrol, doğalgaz ve taş kömür gibi yakınlarında fiyatlarında %25’lik bir artış öngörüyor. Bu yıl için petrol fiyatlarında 43 dolar seviyesi ise değişmedi.

Geçen hafta Kazakistan’ın Almatı kentinde uluslararası elektrik ve elektrik teçhizatı fuarı “elektrik sektörünün küresel ekonomide rolü” sloganı ile açılış yaptı. Fuarda İran, Almanya, Rusya, İtalya, Finlandiya, Çin, Türkiye ve Kazakistan gibi 13 ülkeden firmalar elektrik sanayiinde son kazanımlarını sergiledi.

İran’dan ise fuara elektrik kabloları ve transformotor üreten iki firma katıldı ve İran’ın bu sektörde kabiliyetlerini sergiledi.007   015