İran İslam Cumhuriyeti yatırım için çeşitli iktisadi imkanlar sunuyor.Bu imkanlardan biri Fars körfezi maden ve metalurji sanayii özel iktisadi bölgesidir.

Fars körfezi maden ve metalurji sanayii özel iktisadi bölgesi yaklaşık 5 bin hektarlık bir alan üzerinde ve güneyde ve merkezde 4 site olmak üzere altyapıları hazırlanmakta olan bir bölgedir. Bu bölge kuzeyden Fars körfezi yıldızının 8. Rafinerii ve güneyden madenler ve petrol ürünleri yükleme ve boşaltma iskeleleri ve Fars körfezinin mavi suları, batıdan şehit Recai limanı ve doğudan 1200 megavatlık elektrik santrali ve Bender Abbas kenti ve demiryolları ile bağlantılıdır ve bu bakımdan yatırım cezbetmek için çok ayrıcalıklı şartlar sunmaktadır.

Yerli ve yabancı sermayeleri cezbetmek, bu sermayeleri sanayi ve madenler ve enerji sanayii ve maden ürünleri, iktisadi kalkınma zemini oluşturmak, iş fırsatı yaratmak, yeni teknolojileri geliştirmek, ihracat gücünü arttırmak ve dünya piyasalarında rekabet gücü kazanmak, bu bölge için belirlenen hedeflerdir.

Günde bir milyon varil ham petrol kapasiteli Fars körfezi yıldızı 8. Rafinerii ve zengin petrol enerjisinden yararlanma imkanı ve yine İran’ın demir madenlerinin en önemlilerine yakındığı ve ülkenin diğer madenlere kolay ulaşımı ve çelik ve alminyum üretimi için gerekli olan ham maddeyi elde etme kolaylığı ve demiryolları altyapılarından yararlanma ve Bender Abbas’ın uluslararası havaalanına yakınlığ ve yine yükleme ve boşaltma limanları gibi denizdeki altyapılarından yararlanma imkanı Fars körfezi maden ve metalurji sanayii özel iktisadi bölgesinin meziyetleri arasında yer almaktadır.

Bu arada BM ticaret ve kalkınma konferansı UNCTAD’ın en yeni raporuna göre İran 2016 yılında 3 milyar 371 milyon dolar yabancı sermaye cezbi ile %64’lük bir artış kaydetmiştir.

Geçen sene yani 2016 yılında, dünyada toplam 37 uluslararası yatırım anlaşması imzalandı. Bu konuda Türkiye yedi anlaşma ile birinci sırada yer alıyor ve İran üç anlaşma ile üçüncü sırada bulunuyor.

Bugüne kadar Avusturya’dan çok sayıda iktisadi heyet İran’a geldi ve İran’dan da bazı iktisadi heyetler Avusturya’yı ziyaret etti. Bu karşılıklı ziyaretler iki ülke arasında sanayi ve madenler üzerinde iyi anlaşmaların imzalanması ile sonuçlandı. Ancak anlaşmaların uygulanabilmesi için bankalar arasındaki ilişkilerin de kolaylaştırılması ve böylece iki ülke arasındaki anlaşmaların ve iktisadi işbirliğinin karşılıklı kapasitelere uygun olarak geliştirilmesi gerekiyor.

Bu konu geçen hafta İran ekonomi ve maliye Bakanı Ali Tayyibnia ile Avusturya maliye Bakanı ve merkez bankası Başkanı arasında Tahran’da gerçekleşen görüşmede ele alındı. İki taraf ayrıca ikili iktisadi, ticari ve bankaları arasında işbirliğini geliştirme yollarını ele aldı.

İran ekonomi ve maliye Bakanı Ali Tayyibnia geçen Cumartesi günü Avusturya maliye Bakanı Hans Jorg ve merkez bankası Başkanı Ewakl Nowotny ile görüşmesinin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, Avusturyalı yetkililerin Tahran ziyaretinin amacını iki ülke arasında bundan önce sağlanan çifte vergi uygulamasının kaldırılması, gümrükler arası işbirliği anlaşması, yabancı yatırımın teşvik edilmesi ve destek verilmesi ve bankalar arası ilişkilerin geliştirilmesi gibi ikili iktisadi ilişkilerle ilgili iki yıldır sürdürülen müzakerelerde varılan anlaşmaları hayata geçirme yollarını ele almak şeklinde açıkladı.

Avusturya yetkilileri, İran ve Avusturya merkez bankaları arasında iyi ilişkiler kurulduğunu, Avusturya bankaları İran bankaları ile mali güvence ve ikili mali mübadelelerin gerçekleştirilmesine sıcak baktığını belirtiyor.

İran merkez bankası Başkanı Veliullah Seyf geçen Pazar günü Avusturya maliye Bakanı Hans Jorg Schelling ile görüşmesinin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, iki ülke arasında bankacılık alanında işbirliği özellikle İran bankalarını uluslararası standartlarla uyumlu hale getirmek üzere eğitim alanında işbirliği yapmaya başladıklarını belirtti.

İran bankaları Avusturya bankaları ile daha geniş çapta işbirliği yapmaya hazırlandığını belirten Seyf sözlerini şöyle sürdürdü: Avusturya’nın Urbank’ı İran merkez bankası ve 22 İranlı banka için hesap açtı ve işlem yapma ilişkilerini başlattı. Hali hazırda İran ve Avusturya arasında ikili ticaret hacmi yılda 400 milyon dolar düzeyinde olduğunu belirten Seyf, iki ülke arasındaki ikili ticaret hacmini yılda beş milyar dolara yükseltme üzerinde anlaşmaya vardıklarını ifade etti

İran ve Avusturya araştırma ve geliştirme, bilim temelli firmaların ilişkilerini geliştirme, çevre ve organik tarım üzerinde işbirliği yapma üzerinde odaklanıyor. İran’ın amacı yatırım ve iktisadi işbirliğini geliştirmek, ortak ürünler üretmek ve bölge ülkelerine ihraç etmek ve Avusturya ile iktisadi ilişkileri geliştirmektir. Buna göre iki ülke arasında iktisadi, ticari ve sanayi alanlarından işbirliğini geliştirmek üzere İran ekonomi ve maliye bakanlığı ile Avusturya teknoloji bakanlığı ortaklaşa bir yol haritası belirledi.

İran sanayi, maden ve ticaret Bakanı Muhammed Rıza Nimetzade, iki ülke arasında bilimsel ve teknolojik ve ticari alanlarında işbirliği ve çeşitli alanlarda yatırımla ilgili yol haritası belirlendiğini ve İran bu yol haritası çerçevesinde Avusturya ile işbirliğini geliştirmeye hazır olduğunu belirtti.

Bakan Nimetzade ayrıca metro ve yolcu vagonlarının üretimi ve petrol sektörü alanında İranlı ve Avusturyalı firmaların arasında değeri bir milyar avroyu bulan anlaşmalar imzalandığını vurguladı.

Aslında İran ve Avusturya’nın iktisadi aktivistleri daha değişik alanlarda da işbirliği yapabilir. Bu alanlardan biri ise ilaç sektörüdür. Geçmişte bu alanda iki ülke arasında çok iyi işbirliği olmuştur ve şimdi İran’ın bu alanda kaydettiği önemli ilerlemenin ardından komşu ülkelerin piyasalarının ihtiyacını karşılamak üzere ortak yatırım mümkün görünüyor.

Ulaştırma ve nakliyat alanında da İran yönetiminin bir politikası şehiriçi ve şehirlerarası demiryollarını geliştirmektir. Bu alanda Avusturya deneyimli bir ülkedir ve bu alandaki projelerde İran ile işbirliği yapabilir. Avusturya içme suyu projeleri, atıkların toplanması, altyapıların geliştirilmesi, teknoloji ve çevrenin korunması gibi alanlarda iyi deneyimleri olan bir ülkedir ve bu deneyimler iki ülke arasında iktisadi ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayabilir.

Geçen hafta Tahran, Malezya’dan iktisadi bir heyeti ağırladı. Malezya dış ticaret ve sanayi Bakanı Mustafa Muhammed, üst düzey bir heyet başkanlığında Tahran’a geldi. Bu ziyaretle beraber İran ve Malezya karma ekonomik komisyonu ortak oturumu düzenlendi. Oturumun belgesi İran İBT Bakanı Mahmut Vaizi ve Malezya dış ticaret ve sanayi Bakanı Mustafa Muhammed tarafından imzalandı.

Bültenimize İran ve Malezya arasındaki iktisadi ilişkilerle ilgili raporumuzla devam ediyoruz.

İBT Bakanı Mahmut Vaizi geçen Çarşamba günü İran ve Malezya karma ekonomik komisyonu ortak oturumunda yaptığı konuşmada, İran ve Malezya arasında işbirliği anlaşmasının imzalanmasından sonra hali hazırda 700 milyon dolar olan ikili ticaret hacmi üç katına çıkacağını belirtti.

Öte yandan petrol ve doğalgaz alanında da geçen sene İran petrol milli firması yetkilileri ile Malezya’nın BIV firması yönetim kurulu üyeleri arasında İran’ın güneyinde yer alan Gülşen ve Firdevsi doğalgaz sahalarının fizibilite aşaması ile ilgili işbirliği protokolü imzalandı.

İran’ın Gülşen ve Firdevsi sahaları hem petrol ve hem doğalgaz sahalarıdır ve doğalgaz bölümünü geliştirme ve karaya ulaştırma ve LNG’ye dönüştürme projesi Malezya’nin BIV firmasının ilgi odağında bulunuyor. Bu çerçevede İran ve Malezyalı firma arasında bir işbirliği protokolü imzalandı ve Malezya’nın Petronas ve Elbuhari petrol firmalarının İran’da iki sahayı incelemeleri kararlaştırıldı.

Bankalar arasında ilişkileri geliştirmek, İran ve Malezya’nın önemli hedefleri arasında yer almaktadır. Buna göre yakında iki ülke banka yetkilileri yakında işbirliği protokolü imzalayarak bu alanda önemli bir adım daha atıyor.

İran ve Malezya ikili işbirliğini geliştirmek için çeşitli kapasiteleri bulunuyor. Malezya ekonomik büyüme endeksi yüksek olan ve kalkınma yolunda hızla ilerleyen bir ülkedir ve İran da bölgenin en büyük ve dünyanın da 18. Büyük ekonomisi sayılır.

Bölgesel açıdan Malezya ASEAN ve G-20 üyesi olması itibarı ile önem arzediyor.

İktisadi alanda İran ve Malezya enerji, elektrik üretimi, petrol ve doğalgaz ve petrokimya sanayii üzerinde odaklanıyor. İran orta Asya ülkeleri, Afganistan, Irak, Türkiye, Avrupa ve Kafkasya ülkelerine ürünlerin ulaştırılması için en hızlı ve en güvenli güzergahtır. Bu özellikler iki ülkeye ikili ticari ve iktisadi ilişkilerini geliştirmeleri için iyi bir fırsat sunuyor.

Öte yandan İran ve Malezya’nın iki hassas coğrafyada ve ayrıca İslam dünyasında stratejik rol ifa etmeleri ve küresel denklemlerde etkili olmaları sayesinde ikili ilişkilerini kültürel ve dini ortaklıklar ve çıkarlara göre geliştirebilir.

Malezya İran İslam Cumhuriyeti için büyük önem arz eden bir ülkedir ve iki ülke arasında da her zaman iyi ilişkiler söz konusu olmuştur. Malezya Doğu Asya bölgesinde önemli bir ülke ve ASEAN üyesidir. İran da Batı Asya ve orta Asya bölgesinde yer alan bir ülkedir ve Malezyalı firmalara bu bölgelerde bir çok fırsatı sunabilir. İran kendi 80 milyonluk nüfusunun yanında komşu ülkelerinden oluşan büyük bir piyasaya ulaşma köprüsüdür ve Malezyalı firmalar bu durumdan yararlanabilir.