Geçen hafta bağımsız devletler topluluğu savunma bakanları konseyinin zirvesine katılmak üzere Tacikistan’ın başkenti Duşanba’ya gelen Rusya savunma Bakanı Sergey Şoygo, Tacik mevkidaşı Şir Ali Mirza ile görüştü.

Görüşmede Rus Bakan Şoygo, Moskova ile Duşanba arasında askeri ve teknik alanlarda işbirliğini olumlu niteledi ve iki ülkenin Afganistan’da karmaşık durumdan kaynaklanan tehditleri gözeterek bölgede barış ve istikrarı geliştirmek üzere ortak askeri tatbikat düzenlediklerini belirtti. Rusya Tacikistan’ın silahlı kuvvetlerinin yenilenmesine yardımcı olduğunu belirten General Şoygo, bu bağlamda kayda değer bir program gerçekleşeceğini, hali hazırda ise bu programın daha fazla aşamalara getirilmesi ele alınabileceğini ifade etti.

Rusya savunma Bakanı General Şoygo ayrıca Moskova yönetimi Tacikistan silahlı kuvvetlerini takviye etmek amacıyla bu ülkeye modern askeri teçhizat göndereceğini belirtti. General Şoygo, Rusya ve Tacikistan’ın orta Asya bölgesinde güvenlik ve istikrarı takviye etmekte ortak amaçlar güttüklerini iki ülkenin ilgili kurumları arasındaki ilişkilerin de bu doğrultuda yürütüldüğünü vurguladı.

Geçen hafta Tacikistan Dışişleri Bakanı Sıraceddin Aslov başkent Duşanba’da AB orta Asya özel temsilcisi Peter Burian’la görüştü. Görüşmede iki yetkili Tacikistan ile AB arasında ikili işbirliğini ve 2030 yılına kadar sürecek olan Tacikistan milli kalkınma stratejisinin uygulanmasında işbirliğini takviye etme yollarını masaya yatırdı. Tacikistan’ın iktisadi durumu, bölgesel işbirliği, güvenlik ve terörle mücadele Tacikistan Dışişleri Bakanı Sıraceddin Aslov ve AB orta Asya özel temsilcisi Peter Burian görüşmesinde ele alınan diğer konulardı.

Geçen hafta Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov üst düzey siyasi ve iktisadi bir heyet başkanlığında ve iki günlük bir ziyaret çerçevesinde Tahran’a geldi. Özbek Bakan Kamilov Tahran’da Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve diğer bazı üst düzey yetkililerle görüştü. Özbek heyet ayrıca İran ve Özbekistan iktisadi oturumuna katıldı ve İranlı taraflarla görüşmelerde bulundu.

Geçen hafta Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev, Afganistan’ın sürdürülebilir kalkınması ve güvenliğe kavuşması, orta Asya bölgesinin barış ve istikrarının güvencesi olacağını açıkladı. Afganistan’ın Astana’ya atadığı yeni büyükelçisi Kadem Şah Şahen’in güven mektubunu kabulünde konuşan Nazarbayev, Afganistan’ın sürdürülebilir kalkınması ve güvenliğe kavuşması, orta Asya bölgesinin barış ve istikrarının güvencesi olacağını belirtti.

Afganistan Cumhurbaşkanının 2015 yılında Kazakistan’ı ziyaret ettiğini ve kendisi ile Şanghay işbirilği teşkilatı ve İslam işbirliği teşkilatı zirvelerinin kulisinde görüştüğünü kaydeden Kazak lider Nazarbayev son dönemde Astana ile Kabil arasındaki teamüllerde önemli ilerleme kaydedildiğini vurguladı.

Geçen hafta Afganistan Dışişleri Bakanı Yardımcısı üst düzey siyasi ve iktisadi bir heyet başkanlığında Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ı ziyaret etti ve Türkmen mevkidaşı ile ikili ilişkileri ve iki ülke arasında iktisadi ve ticari ilişkilerin ufkunu görüştü.

Görüşmede taraflar iki ülke arasında tarihi ve dostane ilişkilere işaretle Aşkabat ve Kabil arasında iktisadi ve ticari ilişkilerin gelişmekte olmasından duydukları memnuniyeti vurguladı. Görüşmede taraflar ayrıca iktisadi işbirliği, iki ülkenin ortak öncelikleri arasında yer aldığını ve gelecek kasım ayının 14 ve 15’inde Aşkabat’ta düzenlenmesi beklenin 7. Bölgesel iktisadi işbirliği konferansını düzenlemeye hazır olduklarını belirtti.

Geçen hafta Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov üst düzey siyasi ve iktisadi bir heyet başkanlığında ve iki günlük bir ziyaret çerçevesinde Tahran’a geldi. Özbek Bakan Kamilov Tahran’da Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve diğer bazı üst düzey yetkililerle görüştü. Özbek heyet ayrıca İran ve Özbekistan iktisadi oturumuna katıldı ve İranlı taraflarla görüşmelerde bulundu.

İran ve Özbekistan Dışişleri Bakanlarının görüşmesinde  taraflar petrol ve doğalgaz alanında işbirliği, terör ve radikalizmle mücadele, iki ülke arasında doğrudan uçak seferlerinin başlatılması gibi konuları ele aldı.

İki ülkenin turizm, konsolosluk hizmetleri, teknik ve mühendislik hizmetleri, tarım, otomotiv, karma ekonomik komisyonu oturumunun düzenlenmesi doğrudan uçak seferlerinin başlaması, üçlü ve dörtlü transit meselesi gibi alanlarda işbirliği, iki bakanın görüşmesinde masaya yatırılan diğer bazı konulardı. Başta Irak, Afganistan ve Suriye olmak üzere bölgesel gelişmeler de Kamilov ve Zarif’in ele aldıkları diğer gündem maddesiydi. Görüşmenin sonunda ise iki Bakan iki ülkenin Dışişleri Bakanlıkları arasında işbirliğini öngören bir belge imzaladı.

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de Özbekistan Dışişleri Bakanı kamilov’u kabulünde, İran Özbekistan’da tarih boyunca geçmişte ve gelecekte bir dost olarak algıladığını belirtti. Ruhani, iki milletin ve kültürün ve medeniyetin ortak din ve inanç ve milli ve bölgesel çıkarlarla beraber tarihi bağları, ortak sınırları olmadığı halde birbiriyle bütünleştirdiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Ruhani ayrıca iki ülke arasında Afganistan, Türkmenistan ve Tacikistan üzerinden transit yollarının takviye edilmesine yönelik çeşitli projelere işaret ederek, iki ülke arasında transit yolları geliştirmenin yanında bankacılık işbirliği ve karşılıklı vize kolaylığı gibi alanlarda da işbirliği yapmaları ve böylece iki ülkenin özel sektörlerine İran ve Özbekistan’da var olan fırsatlardan yararlanmalarına imkan sağlamaları gerektiğini ifade etti.

Cumhurbaşkanı Ruhani Özbek Bakan ile görüşmesinde İran İslam Cumhuriyeti Özbekistan’ın enerji ihtiyaçlarını karşılamaya hazır olduğunu belirterek karma ekonomik komisyonunun oturumlarını düzenli bir şekilde gerçekleştirerek ikili ilişkileri daha da geliştirme yollarını hayata geçirmelerini temenni etti.

Bölgede güvenlik meselesine ve bölge ülkelerinin güvenliği iç içe olduğuna değinen Cumhurbaşkanı Ruhani, bölgede güvenlik ve istikrarın korunması için toplu çabaya vurgu yaptı. Ruhani, bölge ülkeleri bir ailenin içinde yer alan kardeşler olduğunu ve düşmanlara dini ve etnik ihtilaflarla bölge ülkelerinin arasını açmalarına müsaade etmemek gerektiğini belirtti.

Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov da Ruhani ile görüşmesinde Taşkent yönetimi Tahran ile tüm alanlarda ilişkilerini geliştirmek istediğini, iki ülke cumhurbaşkanlarının Astana zirvesinin kulisinde vardıkları anlaşmaların uygulanması ile birlikte ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığını belirtti. Bakan Kamilov, Taşkent yönetimi siyasi ilişkilerin yanında iktisadi ve kültürel ilişkilerin de derinleştirmenin üzerinde odaklandığını, İranlı üst düzey yetkililerin Özbekistan ziyaretleri ortak işbirliği ve Tahran ile Taşkent arasında uzun vadeli stratejik ilişkilerin temelinin atılmasında büyük adım sayılacağını vurguladı.

Geçen hafta Kırgızistan’da cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenlendi. 11 adayın arasında yaşanan rekabetlerin sonunda Soronbay Cinbekov seçimleri kazanan aday oldu.

Bu seçimlere 3 milyon 25 bin 768 seçmen katılabiliyordu ki bu sayıdan 2 milyon 908 bin 453 seçmen Kırgızistan’da ve 18 bin 580 seçmen de yurt dışında oy kullandı. Kırgızistan merkezi seçim komisyonunun raporuna göre Cinbekov’dan sonra Respublika partisinden Ömer Beyk Babanov ikinci sıraya yerleşti.

Kırgızistan merkezi seçim komisyonu seçimlerin sonunda yaptığı resmi açıklamada sosyal demokrat partinin adayı Soronbay Cinbekov’un seçimleri kazandığını ilan etti.

Kırgızistan merkezi seçim komisyonunun açıklamasına göre Kırgızistan’ın eski Başbakanı Soronbay Cinbekov oyların %54 kadarını elde etti. Seçimleri ikinci sırada tamamlayan Ömer beyk Babanov ise oyların %33’ünü kazandı. Seçimlerde Boton Kırgızistan partisi lideri Adahan Marmarov %6.48 oy oranı ile üçüncü ve yine eski başbakanlardan Temir Sarıyev de %3.56 oy oranı ile dördüncü oldu.

Gerçi Cinbekov’un rakipleri seçim sonuçlarına tepki göstermedi, ancak Babanov seçimlerden sonra düzenlediği basın toplantısında seçim yasalarının ihlalinden söz etti. Ancak Kırgızistan cumhurbaşkanılğı seçimlerini kazanan Cinbekov, Kırgızistan halkının seçimlere katılımı, bu ülkenin hür, bağımsız ve demokratik bir ülke olduğunu, bu durum ise halkın ve Cumhurbaşkanı Elmas beyk Atambayev’in ortak çabalarının ürünü olduğunu belirtti.

Bağımsız devletler topluluğunun gözlemcisi Sergey Libdov ise Kırgızistan’da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimleri hakkında yaptığı açıklamada, bu seçimleri topluluğa üye ülkelerin arasında düzenlenen en şeffaf seçim niteledi.

Konu ile ilgili bir basın toplantısı düzenleyen bağımsız devletler topluluğu gözlemci grubu temsilcisi Libdov, Kırgızistan cumhurbaşkanlığı seçimleri hakkında yaptığı değerlendirmede, bağımsız devletler topluluğu gözlemci grubu üyeleri seçim günü 1200 seçim merkezini denetlediklerini belirtti. Libdov şöyle devam etti: bu seçimlerin temel eksikliği teçhizat ve seçmen listeleriyle ilgiliydi, ancak teçhizatla ilgili sorunlar bir kaç dakika içinde çözümleniyordu ve listeler hakkında da seçim merkezlerindeki görevlilerin vatandaşlara adını listede bulmaya yardımcı oluyordu ve bu yüzden bu sorunlar seçim sonuçlarını etkileyemezdi.

Libdov, bağımsız devletler topluluğuna üye ülkelerin arasında Kırgızistan seçimlerde elektronik teknolojilerden geniş çapta yararlanan tek ülke olduğunu vurguladı.

Ancak buna rağmen Respublika partisi Başkanı Babanov taraftarları Kırgızistan’da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına itiraz etmek üzere Babanov’un Talas eyaletindeki seçim kampanyası merkezi önünde toplandı. Bu eyleme Babanov taraftarlarından 500 kişi katıldı. Resmi verilere göre bu eyalette seçmenlerin %73 kadarı Babanov’u destekledi.