Bugünkü bültenimizi ilkin İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin ülke ekonomisi ve Bercam nükleer anlaşması hakkında önemli beyanatı ile açmak istiyoruz.

Bültenimizin ilerleyen dakikalarında Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in Güney Afrika ziyareti ve bu ziyaretin getirilerini gözden geçirmek istiyoruz. Bültenimizde ayrıca Bağdat’ta düzenlenen iktisadi fuara ve İran’ın bu fuara katılmasına ve diğer bazı iktisadi gelişmelere kısaca göz atacağız.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei geçen hafta ülkenin önde gelen yüzlerce seçkin gencini kabulünde bilimsel ilerlemeler, savunma gücü ve iktisadi güç, İran İslam Cumhuriyeti nizamının güç bileşenlerinden olduğunu belirterek, dışa bağımlılığı asgariye indirmek ve iç ekonominin üretken gücünü attırmak için çaba harcamak gerektiğini belirtti.

Ayetullah Hamanei şöyle devam etti:  şimdiye kadar defalarca Batılı ülkeler başta olmak üzere ülkemizde yabancıların yatırımına karşı olmadığını söyledik, ama ülke ekonomisi Trump gibi birinin kişisel naraları ile sarsılacak bir temele dayanmaması gerektiğini de söyledik. İran ekonomisi iç güce ve kapasitelere dayanması gerekir ve direniş ekonomisi çerçevesinde açıklanan politikalar izlenerek hayata geçirilmelidir.

Amerika Başkanı Trump’ın Bercam nükleer anlaşmasını yırtma tehdidine işaret eden İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei, "karşı taraf Bercam anlaşmasını yırtmadıkça biz de onu yırtmayız, ama eğer onlar Bercam’ı yırtacak olursa biz de onu parça parça ederiz."dedi

İran’ın Amerika’dan tam bağımsızlığına işaret eden Ayetullah Hamanei sözlerini şöyle sürdürdü: Düşman İran İslam Cumhuriyeti nizamının gelişmelerini ve faaliyetlerini rasat ederek bu ülkenin geri kalmış ve bağımlı bir ülke konumundan etkili ve güçlü ve her gün artan siyasi, savunma ve bilimsel iktidarı olan bir devlet konumuna gelmesinden öfkelidir ve şiddetle kaygı duymaktadır.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının bir başka bölümünde de Avrupalı yetkililere bir tavsiyede bulunarak şöyle dedi: Avrupalılar Amerika’nın Bercam nükleer anlaşmasını ihlal etmesi veya kongrede onaylamak istediği yaptırımlar gibi durumlara karşı çıkması ve Amerikalılarla İran’ın savunma gücü veya bölgedeki iktidarlı varlığı gibi konularda birlikte hareket etmekten sakınmaları gerekir, zira biz kesinlikle Avrupalılardan Amerika’nın zorbalıklarına eşlik etmelerini kabul etmeyiz.

Bu arada Amerika Başkanı Donald Trump geçen Pazar günü foxnews kanalına verdiği demecinde Fransa ve Almanya’nın İran ile ticari ilişkilerini sürdürmelerine karşı olmadığını açıkladı.

Fransa haber ajansı konu ile ilgili geçtiği haberinde, Amerika Başkanı Donald Trump İran nükleer anlaşmada yükümlülüklerine bağlı kalmadığını ilan ettiği son açıklamasına karşın geçen Pazar günü yaptığı açıklamada Fransa ve Almanya’nın İran ile ticari ilişkileri yolunda engel çıkarmak istemediğini ve bu ülkeler İran ile ticari faaliyetlerini sürdürebileceklerini söylediğini belirtti.

Sevdiği foxnews kanalına konuşan Donald Trump şu ifadeleri kullandı: bundan önce de Almanya ve Fransa yetkililerine merak etmemelerini, Amerika bu yolda onlara ihtiyacı olmadığını söylemiştim.

Amerika Başkanı Donald Trump 13 Ekim günü İran’ın Bercam nükleer anlaşmasına bağlı kaldığını onaylamayacağını ve bu konuda kararı kongreye bıraktığını açıkladı. Ancak Avrupa ülkeleri Trump’ın bu açıklamasına hemen tepki gösterdi ve ABD başkanından Bercam nükleer anlaşmasına bağlı kalmasını istedi ve bu anlaşma onların güvenliğinin korunması için en uygun seçenek olduğunu belirtti.

Geçen hafta Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Güney Afrika Dışişleri Bakanı Maite Nkoana-Mashabane’nin daveti üzerine üst düzey iktisadi ve siyasi bir heyet başkanlığında ve iki ülkenin karma ekonomik komisyonunun 13. Oturumuna katılmak üzere Pretoria’ya gitti.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif gittiği Güney Afrika’da iki ülkenin ortak ticari oturumunda yaptığı konuşmada, İran ve Güney Afrika bankaları arasında işbirliğinin takviye edilmesi gerektiğini belirtti.

İki ülkenin ilişkilerinin mazisine değinen Dışişleri Bakanı Zarif, İran ile işbirliği güvenli ve istikrarlı olacağını, ikili ilişkiler şimdiye kadar da İran’a dayatılan haksız ve illegal yaptırımlar yüzünden mevcut kapasitelerin altında kaldığını vurguladı.

Güney Afrika aslında Afrika piyasalarının büyük bir bölümünün giriş kapısı sayılıyor ve hali hazırda Güney Afrika kalkınma camiasının kapsadığı bölgenin ticaretinin %53 kadarı bu ülkeden odaklanmış bulunuyor. Bu rakam Güney Afrika’nın piyasaları, limanları, karayolları ve ulaştırma sektörünün önemini yansıtıyor.

Dışişleri Bakanı Zarif’e Güney Afrika ziyareti sırasında İran’ın kamu ve özel sektöründen bilim temelli heyetlerden oluşan güçlü bir ekip eşlik ediyor.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif gittiği Güney Afrika’da mevkidaşı Maite Nkoana-Mashabane ile görüştü. Görüşmede ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası meseleler ele alındı.

İki Bakan iki ülkenin karma ekonomik komisyonunun 13. Oturumunun sonunda ortak bir belgeyi imzaladı. Belgede iki ülkenin tarım, balıkçılık, ulaştırma, denizcilik, havayolları, bankacılık, yatırım, nano teknoloji ve biyo teknoloji gibi alanlarda işbirliği öngörülüyor.

Son yıllarda İran ve Güney Afrika arasında 60’ı aşkın belge imzalandı. Ancak buna rağmen iki ülke bankaları arasında ilişkilerin başlayamaması bu anlaşmaların hayata geçirilmeleri yolunda önemli bir engeli oluşturuyor. Şimdi ise Güney Afrika’dan bu yönde bir adım atması bekleniyor.

Geçen hafta İran ve Türkiye, Cumhurbaşkanı birinci yardımcısı İshak Cihangiri’nin Türkiye ziyareti sırasında iktisadi işbirliği alanında önemli müzakereleri gerçekleştirdi.

Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri bu ziyareti sırasında Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüştü.

D-8 liderler zirvesinin kulisinde gerçekleşen görüşmede Cihangiri, İran ve Türkiye bölgenin iki büyük devleti olarak geniş kapasitelere sahip olduklarını ve bu kapasitelerden ikili ilişkileri özellikle iktisadi alanlarda geliştirme yolunda kullanmak gerektiğini belirtti. Cihangiri, iki ülkenin işbirliği bölgenin yararına olacağını kaydetti.

Görüşmede Erdoğan da ülkesi İran ile tüm alanlarda ilişkilerini geliştirmekte kararlı olduğunu ve hazırlanan programlarla birlikte ikili ticaret hacmi 30 milyar dolar hedefine ulaşacağını belirtti.

Bu arada Cumhurbaşkanı birinci yardımcısı Cihangiri’nin Türkiye ziyaretinde İran ve Türkiye Merkez Bankaları Başkanları iki ülke arasındaki ticarette İran Riali ve Türk Lirası kullanılmasını öngören anlaşmayı imzaladı.

İran ve Türkiye Merkez Bankaları Başkanları Veliullah Seyf ve Murat Çetinkaya iki ülke arasındaki ticarette İran Riali ve Türk Lirası kullanılmasını öngören anlaşmayı imzaladı.

Anlaşmaya göre 5 milyar TL ve İran Riali karşılığı ödenek şeklinde iki ülkenin belirlediği bankalara verilecek ve söz konusu bankalar iki ülkenin işadamlarının lehine teminat mektubu vermek üzere kullanacak.

Anlaşmaya göre bundan böyle Türk Lirası ve İran Riali kolaylıkla birbirine çevrilebilecek ve işadamları döviz transferi masrafı gibi gereksiz bedelleri ödemekten kurtulmuş olacak.

Geçen hafta 44. Uluslararası Bağdat fuara dünyanın 14 ülkesinden 350 kadar firmanın katılımı ile çalışmalarına başladı. Fuara İran’dan da bazı büyük firmalar katıldı.

44. Uluslararası Bağdat fuarının açılışına İran İslam Cumhuriyeti büyükelçisi İrej Mescidi ve İran Irak iktisadi ilişkilerini geliştirme merkezi Başkanı Said Ohadi katıldı. Fuarın açılış töreninde bir konuşma yapan Irak ticaret bakanlığı kefili fuarın tüm yabancı ülkelere Irak’ın kamu ve özel sektörleri ile işbirliği ve yatırım yapma çağrısı olduğunu belirtti.

44. Uluslararası Bağdat fuarı, Irak güvenlik güçleri tekfirci IŞİD terör örgütüne karşı büyük zaferlere imza attığı ve ülkenin güvenlik şartları iktisadi faaliyetler için daha elverişli hale geldiği bir sırada düzenleniyor.

İran İslam Cumhuriyeti 44. Uluslararası Bağdat fuarına geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yılda da 60 firma ile birlikte aktif katılım sergiliyor. Fuara katılan İranlı firmalar genellikle sanayi, tarım, petro kimye, hizmet sektörü, gıda maddeleri ve diğer alanlarda faaliyet yürüten firmalardan oluşuyor.

44. Uluslararası Bağdat fuarı bu yıl "topraklarımızı azad ettik ve sizin yardımlarınızla onu yeniden inşa ediyoruz" sloganı ile çalışmalarına başladı.

Fuarın kulisinde İran Irak iktisadi ilişkilerini geliştirme merkezi Başkanı Said Ohadi Irak konut, imar ve belediye işleri Bakanı Nafi Usi ile görüştü. Görüşmede Ohadi İran’ın bilim temelli teknik ve hizmet firmaları Irak’ta yatırım yapmaya ve faaliyet yürütmeye hazır olduğunu belirtti.

İran’ın Hazar denizi kıyılarında bulunan Gülistan eyaleti Kazakistan’ın Fars körfezi ülkeleri ve bu ülklerin piyasalarına açıklan kapısıdır.

Geçen hafta Kazakistan’ın kızıl Urda eyaleti valisi Kerimbeyk Koşerbayev Gülistan eyaletinin merkezi Gorgan kentinde Gülistan valisi ile ortak ortak iktisadi ve yatırım fırsatları oturumunda bu konuya vurgu yaparak, İran, Türkmenistan, Kazakistan demiryolu, Fars körfezi kıyı ülkelerine ulaşımı çok kolaylaştırdığını ve beklenenden çok daha çabuk Kazakistan’ın bu bölgenin piyasalarına ulaştıracağını belirtti.

İki valinin katıldığı iki eyaletin ortak iktisadi ve yatırım fırsatları oturumunda tarım, besicilik, turizm ve sanayi gibi çeşitli alanlarda bir kaç işbirliği belgesi imzalandı.

Kazakistan’ın kızıl urda eyaleti ulaştırma bakımından iyi kapasiteleri bulunan bir bölgedir ve bu eyaletin en önemli meziyetlerinden biri, İran, Türkmenistan, Kazakistan demiryoluna yakınlığı sayılır.

Tahran yönetimi ise orta Asya cumhuriyetleri ile iktisadi ilişkilerini geliştirmeyi olumlu karşılıyor. Bu çerçevede geçen hafta İran’ın yok ve kentleşme Bakanı Abbas Ahundi Tahran’da görüştüğü Özbekistan dış ticaret Bakanı Elyol Ganiyev’e Meşhed – Taşkent demiryolu projesini hayata geçirmeye hazır olduklarını anlattı. Bakan Ahundi, İran ve Özbekistan karayolları ve demiryolları üzerinden nakliyat alanında iyi ilişkileri bulunduğunu ve iki ülke bu ilişkileri geliştirmeleri gerektiğini vurguladı.