Geçen hafta Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev Kazak dili alfabesinin 2025 yılına kadar tamamen latin alfabesine geçmesini öngören bir kararı imzaladı.

Kazak liderin imzaladığı kararda şu ifadeler yer alıyor: Kazak alfabesinin serlikten latinceye geçmesi için söz konusu alfabenin latin alfabesi temelinde oluşturulmasını ve gündeme alınmasını emrediyorum. Nazarbayev ayrıca hükümetten de Kazak alfabesinin 2025 yılına kadar latin alfabesine geçmesi ve bu fermanın yerine getirilmesi için milli bir komisyon kurmasını istedi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in bu kararı imzalaması, bundan önce Nazarbayev cari yılın başında serlik alfabesinden latin alfabesine geçeceklerini duyurduğu bir sıra gerçekleşti. Nazarbayev bu konuda yaptığı açıklamada, serlik alfabesinden latin alfabesine geçiş, Kazakların Rusça ile tamamen vedalaşmaları anlamına gelmeyeceğini belirtmişti. Latin alfabesine geçiş sadece Kazak dili ile sınırlı olduğunu belirten Nazarbayev, Kazakistan’da Rus kökenli vatandaşlar için Rusça yayın yapan tüm medya organları eskisi gibi çalışmalarına devam edeceklerini vurguladı.

Geçen hafta Kazakistan ve Japonya’nın ortak ticari oturumu “Kazakistan ve Japon yatırımların ufku” başlığı altında Tokyo’da düzenlendi. Bu oturum Kazakistan yatırım ve kalkınma bakanlığı ve Japonya’daki büyükelçiliğ tarafından düzenlendi.

Geçen hafta 16. Orta Asya bölgesi iktisadi işbirliği örgütü bakanlar konferansı Duşanba kentinde ve bazı uluslararası kurum ve kuruluşların yöneticilerinin katılımı ile düzenlendi. Konferansa Asya kalkınma bankası, İslam kalkınma bankası, BM kalkınma programı, dünya bankası, Asya altyapı yatırım bankası, Avrasya kalkınma bankası, Avrupa komisyonu, BM Asya pasifik iktisadi ve sosyal komisyonu, dünya ticaret örgütü gibi bölgesel ve uluslararası kurum ve kuruluşların başkanları ve Azerbaycan Cumhuriyeti, Afganistan, Gürcistan, Kazakistan, Çin, Kırgızistan, Moğolistan, Pakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Amerika, Japonya ve İngiltere’den uzmanlar katıldı.

Oturumda konuşan Tacikistan Cumhurbaşkanı, Orta Asya bölgesi iktisadi işbirliği örgütü bakanlar konferansının rolü ülkelerin arasındaki işbirliği düzenini geliştirmekte ve ekonomik stratejilerini güçlendirmekte etkili olduğunu belirtti.

Geçen hafta Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev’le görüşen Rusya Başbakanı yardımcısı iki ülkenin çeşitli alanlarda işbirliğini geliştirmelerine vurgu yaptı.

Görüşmede Şevket Mirziyayev de yüksek düzeylerde sürekli diyalog ve müzakerelerin Özbekistan ve Rusya arasında işbirliğini ve stratejik ittifakı geliştireceğini kaydetti.

Görüşmede Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyayev’in geçen Nisan ayında Rusya ziyareti ve yine iki cumhurbaşkanının 10 Ekim’de bağımsız devletler topluluğu zirvesinin kulisinde görüşmesi karşılıklı yararlı ve uzun vadeli işbirliğine imkan tanıdığı vurguladı.

Görüşmede iki taraf ayrıca iki ülke arasındaki anlaşmaların uygulanması ve iktisadi ve ticari işbirliği ve yatırımların geliştirilmesi ve askeri teknik işbirliğinin de arttırılması ve iki ülkenin büyük firmaları ve fabrikaları arasında yardımlaşmanın iki ülkenin projelerine katkı sağlayacağını vurguladı.

Hali hazırda Rusya ve Özbekistan arasında ticari ilişkiler hızla artıyor. İki ülke arasında büyük projelerin üzerinde yatırımların yanı sıra Rusya’nın büyük bankaları ve firmaları petrol ve doğalgaz, metalurji, otomotiv, elektronik, tekstil, gıda ve ilaç ve diğer bazı alanlarda Özbekistan’la işbirliği yapıyor. İki ülke arasındaki ilişkiler haziran 2004’te ve yine Kasım 2005’te imzalanan stratejik ortaklık anlaşmaları çerçevesinde takip ediliyor.

Geçen hafta Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev, Ürdün Kralı ikinci Abdullah’la Astana’da görüştü. Görüşmede Nazarbayev iki ülke arasındaki işbirliğinin geliştirilmesine vurgu yaptı.

Nazarbayev ayrıca iki ülkenin üst düzey yetkililerinin ikili görüşmeleri ve ayrıca ikinci Abdullah’ın ikili diplomatik ilişkilerin başlamasının 25. Yıldönümünde ülkesini ziyaret etmesine işaretle bu yıllarda iki ülke arasında dostane ilişkiler kurulduğunu vurguladı. İki ülke uluslararası kurumların çerçevesinde yakın işbirliği yürüttüğünü belirten Nazarbayev, Ürdün devleti Kazakistan’ın uluslararası platformlarda inisiyatiflerini desteklediğini belirtti. Nazarbayev ayrıca iki ülkenin tarım, ilaç ve savunma sanayii gibi alanlarda teamüllerini arttırdığını vurguladı.

Görüşmede ikinci Abdullah da Kazak lider Nazarbayev’in uluslararası çatışmaların barışçıl çözümünde önemli rol ifa ettiğini belirtti.

Geçen hafta Tacikistan Cumhurbaşkanı Rahman Rusya milli güvenlik konseyi sekreteri Patroşov ile görüşmesinde iki tarafın güvenlik ve terörle mücadele gibi alanlarda işbirliğini geliştirmelerine vurgu yaptı.

Görüşmenin başında Tacikistan ve Rusya arasında stratejik ilişkilerin düzenli gelişmesinden duyduğu memnuniyeti dile getiren Rahman, Duşanba yönetiminin Rusya ile ilişkilerini güvenlik alanında geliştirmesi iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin gelişmesinin en önemli etkeni olduğunu belirtti. Görüşmede iki yetkili bölgede güvenliğin takviye edilmesi yolları, Moskova ve Duşanba’nın toplu güvenlik anlaşması kurumu ve bağımsız devletler topluluğu ve Şanghay işbirliği teşkilatı çerçevesinde işbirliği yapmasını ele aldı. Görüşmede ayrıca askeri işbirliği ve Afganistan’da durumun kötüye gitmesinden sonra Tacikistan sınır muhafaza birliği ve ordusunun takviye edilmesi ele alındı.

Rusya milli güvenlik konseyi sekreteri Patroşov ayrıca Tacikistan milli güvenlik konseyi sekreteri Abdurrahim Kahharov’la da görüştü. Görüşmede taraflar terör ve radikalizmle mücadele yollarını takviye etmek, Tacik ve Rus vatandaşları uluslararası terör örgütlerinin silahlı çatışmalarına katılmalarını engellemek gibi konuları görüştü

Geçen hafta Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurban Kulu Berdi Muhammedov iki günlük bir ziyaret çerçevesinde 2 Kasım günü Tacikistan’ın başkenti Duşanba’ya gitti. Bu ziyaret sırasında iki ülke arasında bir kaç işbirliği belgesi imzalandı.

Türkmen liderin Tacikistan ziyareti esnasında ayrıca iki ülkenin ticaret çevreleri Duşanba kentinde bir araya geldi.

Türkmenistan ve Tacikistan ilişkilerinin hukuki temeli iki ülke arasında çeşitli siyasi, iktisadi, kültürel ve yatırım alanlarını kapsayan 50 anlaşmaya dayanıyor. İki ülke arasındaki iktisadi işbirliği çerçevesinde Tacikistan Türkmenistan’dan petrol ürünleri, yağ ve çimento ithal ediyor ve bu ülkeye alüminyum ve tarım ürünleri ihraç ediyor.

Geçen hafta Kazakistan ve Japonya’nın ortak ticari oturumu “Kazakistan ve Japon yatırımların ufku” başlığı altında Tokyo’da düzenlendi. Bu oturum Kazakistan yatırım ve kalkınma bakanlığı ve Japonya’daki büyükelçiliği tarafından düzenlendi. Oturuma katılan Kazak heyete yatırım ve kalkınma Bakanı yardımcısı İrlan Hayrov başkanlık ediyordu.

Oturuma hükümet yetkilileri, yatırım ve kalkınma bakanlığı yetkilileri, Kazak Invest milli firması, eyalet temsilcileri ve Kazak işadamları, siyasi ve sosyal aktivistler, diplomatlar, uzmanlar ve Japonya’da otomotiv, havacılık, uzay, elektronik, kimyasal sanayi, mali, taşımacılık, gıda maddeleri gibi alanlarda faaliyet yürüten  150 firmanın başkanları katıldı.

“Kazakistan ve Japon yatırımların ufku” başlığı altında Tokyo’da düzenlen oturumda Kazak ve Japon işadamları arasında daha fazla teamül yolları, Kazakistan’ın çeşitli bölgelerinde yatırım imkanları, Astana’nın yatırım politikası ve Kazakistan ile iktisadi teamüllerin ufku gibi konular masaya yatırıldı.

Kazakistan yatırım ve kalkınma Bakanı yardımcısı Hayrov oturumda yaptığı konuşmada, son on yılda iki ülkenin yatırım şartlarının iyileştirilmesi yönünde sarf ettikleri çabaların sayesinde Kazakistan ekonomisi üzerinde yapılan yabancı yatırımların hacmi 250 milyar doları aştığını belirtti. Hayrov, buna göre de Tokyo Kazakistan ekonomisi üzerinde yatırım yapan en büyük yatırımcı olduğunu ve bu süre zarfında Astana ekonomisinde doğrudan yatırım hacmi 5.5 milyar dolar olduğunu kaydetti.

“Kazakistan ve Japon yatırımların ufku” başlığı altında Tokyo’da düzenlenen oturumda konuşan Kazak Invest firması Başkan yardımcısı Jendas Nurlanov da Japonya’yı dünyanın teknolojik açıdan en gelişmiş ülkelerinden biri olduğunu belirterek ülkesi japon firmalarla işbirliği yapmak ve Kazak ekonomisine en yeni teknolojileri ve yatırımları kazandırmak istediğini belirtti.

Geçen hafta Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev’le görüşen Rusya Başbakan yardımcısı iki ülkenin çeşitli alanlarda işbirliğini geliştirmelerine vurgu yaptı.

Görüşmede Şevket Mirziyayev de yüksek düzeylerde sürekli diyalog ve müzakerelerin Özbekistan ve Rusya arasında işbirliğini ve stratejik ittifakı geliştireceğini kaydetti.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyayev ayrıca geçenlerde bağımsız devletler topluluğu zirvesine katılmak üzere gerçekleştirdiği Rusya ziyareti de iki ülke arasında stratejik ittifak ve işbirliğinin pekişmesine vesile olduğunu belirtti.  

Görüşmede iki taraf ayrıca iki ülke arasındaki anlaşmaların uygulanması ve iktisadi ve ticari işbirliği ve yatırımların geliştirilmesi ve askeri teknik işbirliğinin de arttırılması ve iki ülkenin büyük firmaları ve fabrikaları arasında yardımlaşmanın iki ülkenin projelerine katkı sağlayacağını vurguladı.

Rusya Başbakanı yardımcısı görüşmede ülkesinin Özbekistan ile çok yönlü ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ve bu işbirliği Moskova ile Taşkent arasında stratejik ittifaka zemin hazırlayacağını vurguladı.

Özellikle iki ülke arasında ticari ilişkiler son zamanlarda hızla gelişiyor ve Rusya’nın büyük firmaları ve bankaları petrol ve doğalgaz, metalurji, otomotiv, elektronik, tekstil, gıda ve ilaç ve diğer bazı alanlarda Özbekistan’la işbirliği yapıyor. İki ülke arasındaki ilişkiler haziran 2004’te ve yine Kasım 2005’te imzalanan stratejik ortaklık anlaşmaları çerçevesinde takip ediliyor.

Gerçekte Rusya Özbekistan’ın dış ticaret alanında bu ülkenin ikinci büyük ortağı sayılıyor. Özbekistan’da 961 ortak firma Rus yatırımcıların yüzde yüz sermayesi ile faaliyet yürütüyor. Yine Özbekistan’da 64 Rus firmanın temsilciliği kaydedilmiş bulunuyor. iki ülke arasındaki ticaret hacmi ise 2016 yılında 4.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Özbekistan Dışişleri Bakanlığının raporuna göre Rusya 20 Mart 1992 tarihinde Özbekistan’ın bağımsızlığını tanıdı ve aynı günde iki ülke arasında diplomatik ilişkiler başladı.