Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif geçen Pazartesi günü gittiği Tacikistan’da Tacik mevkidaşı Sıraceddin Aslov ve Cumhurbaşkanı Rahman ile birer görüşme gerçekleştirdi.

Görüşmede taraflar ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel gelişmeleri ele aldı.

Dışişleri Bakanı Zarif’e Tacikistan ziyaretinde Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi ve Dışişleri Bakanı Yardımcısı İbrahim Rahimpur eşlik etti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Kasımi, Dışişleri Bakanı Zarif Duşanba’da Uluslararası Orta Asya’da güvenlik ve sürdürülebilir kalkınma konferansına katılacağını açıkladı. Zarif ayrıca İran’ın Duşanba’da yeni büyükelçilik binasının açılış törenine katıldı.

Dışişleri Bakanı Zarif Tacikistan ziyaretini tamamladıktan sonra orta Asya turunun devamında Özbekistan’ın Semerkant kentine geçti.

Geçen hafta Kırgızistan Respublica partisi Başkan yardımcısı Ruzlan Kazakbayev, parti lideri Umurbeyk Babanov’un yurtdışına çıktığını açıkladı. Babanov’un tedavi edilmek üzere Rusya’ya gittiği ve bu yüzden partisinden izin aldığı belirtildi.

Geçen hafta Rusya’nın San Petersburg belediye Başkanı Georgi Paltaveçenko Özbekistan’ın başkenti Taşkent’i ziyaret ederek Özbek lider Şevket Mir Ziyayev’le görüştü. Görüşmede iki taraf Özbekistan’ın San Petersburg kent yetkilileri ile karşılıklı ilişkilerini geliştirme yollarını masaya yatırdı. İki taraf ayrıca iki ülkenin büyük fabrikaları arasında karşılıklı işbirliğini ve ticaret hacmini arttırmak üzere mevcut kapasitelerden daha etkili bir şekilde yararlanmaya vurgu yaptı. Sağlık, turizm ve eğitim gibi alanlarda ortak projeler üreterek hayata geçirmek, iki tarafın ele aldığı diğer bazı başlıklardı.

Geçen hafta Çin petrol ve doğalgaz milli firması Türkmenistan’ın TAPI adı ile bilinen uluslararası enerji projesine ortaklık etmeye hazır olduğunu açıkladı. Konu ile ilgili Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta bu açıklamayı yapan Çin petrol ve doğalgaz milli firması şube Başkanı Lee Şulian firmanın Türkmenistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan arasında ortak doğalgaz projesi olan TAPI projesinde yatırım yapmaya veya bu projede işbirliğinde bulunmaya hazır olduğunu ifade etti.

Geçen hafta Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini Özbekistan’ı ziyaret etti. Özbekistan’ın Semerkant başkentine gelen Mogherini, Özbek lider Şevket Mir Ziyayev’le görüştü. AB’nin Taşkent’e gönderdiği heyet ve Mogherini’nin 10 ve 11 Kasım tarihlerinde Semerkant kentinde düzenlenmesi planlanan uluslararası orta Asya; geçmiş ve gelecek, başlıklı oturuma katılıyor.

Geçen hafta Taşkent ve Duşanba yetkilileri, Özbekistan’ın Tacikistan’a doğalgaz ihracatına yeniden başlaması üzerinde mutabakata vardı.

Özbekistan yönetimi iki ülke yetkilileri arasında Taşkent’te düzenlenen müzakerelerin ikinci turunda Tacikistan’a ihraç edilecek her bin metreküp doğalgazın fiyatını yaklaşık 150 dolar olarak açıkladı.

Özbekistan 2012 yılının başlarında Rusya ve Çin’e doğalgaz ihracatının artışını bahane ederek Tacikistan’a doğalgaz ihracatını durdurmuştu.

Değerli dinleyiciler şimdi her hafta olduğu gibi orta Asya ve Kafkasya’da yaşanan iki önemli gelişmenin detaylarını gözden geçirmek istiyoruz.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif geçen Pazartesi günü gittiği Tacikistan’da Tacik mevkidaşı Sıraceddin Aslov ve Cumhurbaşkanı Rahman ile birer görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede taraflar ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel gelişmeleri ele aldı.

Dışişleri Bakanı Zarif’in bu görüşmelerinde Tahran ve Duşanba arasında ikili işbirliği ile ilgili meseleler gözden geçirildi ve taraflar bundan önce üzerinde mutabakata vardıkları iktisadi ve ticari işbirliğini geliştirmek, yatırım, enerji, ulaştırma, tarım ve sanayi alanlarında önceden imzalanan anlaşmaları uygulamak gibi konuların detayını ele aldı.

Bu çerçevede iki taraf yakında Tacikistan’ın başkenti Duşanba’da düzenlenmesi beklenen iki ülkenin ortak iktisadi, ticari ve kültürel işbirliği komisyonunun oturumunun önemine vurgu yaptı.

Dışişleri Bakanı Zarif ve Tacik lider Rahman ayrıca bölgesel güvenlik, terör ve radikalizmle mücadele ve bölgesel ve küresel kurum ve kuruluşlarda ortak hareket etmek gibi konuları görüştü.

Zarif ayrıca İran’ın Duşanba’da yeni büyükelçilik binasının açılış törenine katıldı. Dışişleri Bakanı Zarif Tacikistan ziyaretini tamamladıktan sonra orta Asya turunun devamında Özbekistan’ın Semerkant kentine geçti.

Geçen hafta Çin petrol ve doğalgaz milli firması Türkmenistan’ın TAPI adı ile bilinen uluslararası enerji projesine ortaklık etmeye hazır olduğunu açıkladı. Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta bu açıklamayı yapan Çin petrol ve doğalgaz milli firması şube Başkanı Lee Şulian, firmanın Türkmenistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan arasında ortak doğalgaz projesi olan TAPI projesinde yatırım yapmaya veya bu projede işbirliğinde bulunmaya hazır olduğunu ifade etti.

Çinli yetkili Şulian aynı zamanda bölgede uluslararası doğalgaz boru hattı inşaatında başarılı deneyimleri olduğunu belirterek şöyle devam etti: Hali hazırda Çin Türkmenistan’dan doğalgaz ithal eden ülkelerin başında yer alıyor ve 2009 yılının sonundan beri şimdiye kadar 184 milyar metreküp Türkmen doğalgazı Türkmenistan – Çin doğalgaz boru hattı üzerinden Çin’e ihraç edildi.

Bilindiği üzere Çin 2009 yılının sonlarına doğru Türkmenistan’dan Çin’e uzanan 7 bin kilometre uzunluğunda bir boru hattının inşaatını tamamladı.

Şimdi ise Türkmenistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan arasında ortak doğalgaz projesi olan TAPI projesine göre söz konusu boru hattının Afganistan’ın batısında yer alan Hirat ve Ferah velayetlerinden bu ülkenin güneyinde Hilmand ve Kandihar eyaletlerine kadar uzanması ve buradan Pakistan topraklarına geçerek oradan da Hindistan’a ulaşması bekleniyor.

TAPI doğalgaz boru hattının uzunluğu 1814 kilometredir ki bunun 214 kilometresi Türkmenistan topraklarında, 774 kilometresi Afganistan ve 826 kilometresi Pakistan topraklarında yer alıyor.

Gerçi uzmanlar Afganistan’da güvenlik şartlarının vahmeti yüzünden TAPI doğalgaz boru hattı projesinin en azından kısa vadede mümkün gözükmediğini belirtiyor.