Geçen hafta yaşanan gelişmelerin başında ilkin Güney kafkasya bölgesine kısaca bir göz atmak istiyoruz.

Güney kafkasyada ilk gelişmede, Azerbaycan cumhuriyetinin bazı siyasi ve sosyal aktivistleri bir oturum düzenleyerek ABD Başkanı Donald Trump’ın kutsal Kudüs kentini korsan İsrail’in başkenti ilan etmesini protesto etti.

Azerbaycan Cumhuriyeti yazarlar birliği “Kalem” tarafından düzenlenen ve bazı siyasi partilerin ve yine bazı siyasi ve sosyal teşekküllerin yetkilileri ve temsilcilerinin katıldığı oturumda konuşan Azerbaycan Cumhuriyeti İslam partisi ikinci Başkanı, ABD Başkanı Trump’ın Kudüs kararı dünya Müslümanlarının infialine yol açtığını belirtti.

Geçen hafta Ermenistan Dışişleri Bakanı Yardımcısı Şavarş Koçaryan, Bakü yönetimi Erivan ile varılan anlaşmaların uygulanmasını engellediğini iddia etti. Koçaryan, Bakü yönetimi görecede Karabağ münakaşasının çözümü için Erivan yönetimi ile müzakere etmeye hazır olduğunu ilan ettiğini, ancak pratikte bu yöndeki anlaşmaların uygulanmasını engelleyerek mevcut durumu olduğu gibi korumak istediğini ileri sürdü.

Güney kafkasyanın üçüncü gelişmesinde, Bakü yönetiminin Azerbaycan cumhuriyetinde istihdam alanlarını açamaması yüzünden tırmanan işsizlik ve vatandaşların geçim sıkıntısı yaşaması, ülkenin olumsuz iktisadi şartları ve ayrıca Azerbaycan milli para birimi Manat'ın dolar karşısında sürekli değer kaybetmesi, Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarını başka ülkelere göç etmeyi tercih etmek zorunda bıraktığı gözleniyor. Nitekim son bir yılda Azerbaycan cumhuriyetinden 10 bin vatandaş Rusya uyruğuna geçti.

Rusya göç idaresinin açıkladığına göre geçen sene 9885 Azerbaycan vatandaşı Rusya vatandaşlığına geçti. Bu rakam ise Rusya’da yaşayan yabancı uyruklu nüfusun %3.7 kadarını oluşturuyor.

Geçen hafta Kazakistan fesatla mücadele milli ajansı Başkanı Kayrat Kajamjarov Kazakistan’da 2001 yılından beri şimdiye kadar 10 bin kişi fesat suçundan tutuklanarak hapse atıldığını açıkladı.

Astana’da düzenlediği bir basın toplantısında konuşan Kazakistan fesatla mücadele milli ajansı Başkanı Kajamjarov, son 17 yılda ayrıca aralarında iki eski başbakanın da bulunduğu çok sayıda üst düzey Kazak yetkili de fesat suçundan tutuklandığını ve hapis cezasına çarptırıldığını kaydetti. Kajamjarov, bu doğrultuda 17 Başkan ve Bakan ve Bakan yardımcısı, 15 vali ve belediye Başkanı, 8 milli firma üst düzey yöneticisi ve 8 üst düzey askeri yetkili, tutuklananların arasında yer aldığını ifade etti.

Geçen hafta Türkmenistan Dışişleri Bakanı Reşid Meredov, Kabil’de Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile görüştü. Görüşmede ikili ilişkileri geliştirme yollarını ele aldı. Görüşmede Türkmen Bakanı Meredov, Aşkabat yönetimi Kabil ile bölgesel iktisadi projelerde işbirliği yapmaya hazır olduğunu belirtti. Görüşmede Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani de Türkmenistan’ın başta TAPI doğalgaz boru hattı projesi olmak üzere bölgesel iktisadi projelere destek vermesini olumlu karşıladıklarını belirtti.

Orta Asya bölgesinin son gelişmesinde, geçen hafta Tacikistan Dışişleri Bakanı Sıracedden Aslov Afganistan’ın kuzeyinde terör örgütlerinin yeniden aktifleşmesinden kaygı duyduklarını açıkladı.

Viyana’da bir oturumda konuşan Bakan Aslov, tekfirci IŞİD terör örgütüne bağlı teröristlerin Afganistan’ın kuzeyine yığılmaları sadece Tacikistan’ın güvenliği ve istikrarına yönelik tehdit oluşturmadığı, bu hareketlilik AGİT’in Güney sınırlarına da zarar vereceğini ifade etti.

Bu bağlamda Türkiye güvenlik güçleri de geçen gün bu ülkede IŞİD terör örgütüne üye olan 10 Tacik vatandaşın gözaltına alındığını açıkladı.

Birinci gelişmede, geçen hafta İslam dünyasında ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etmesi ve Amerika büyükelçiliğinin bu kente taşınacağını açıklaması gibi ahmakça kararına kendiliğinden oluşan itiraz hareketlerinin devamında Azerbaycan cumhuriyetinin Müslüman halkı da benzer tepkide bulundu.

Bu çerçevede Azerbaycan cumhuriyetinin bazı siyasi ve sosyal aktivistleri bir oturum düzenleyerek ABD Başkanı Donald Trump’ın kutsal Kudüs kentini korsan İsrail’in başkenti ilan etmesini protesto etti.

Azerbaycan Cumhuriyeti yazarlar birliği “Kalem” tarafından düzenlenen ve bazı siyasi partilerin ve yine bazı siyasi ve sosyal teşekküllerin yetkilileri ve temsilcilerinin katıldığı oturumda konuşan Azerbaycan Cumhuriyeti İslam partisi ikinci Başkanı, ABD Başkanı Trump’ın Kudüs kararı dünya Müslümanlarının infialine yol açtığını belirtti. Azeri politikacı, Kudüs Müslümanların kırmızı çizgisi olduğunu, Trump’ın bu hareketini Amerika devletinin İslam dünyasına saygısızlığı nitelemek gerektiğini vurguladı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın kutsal Kudüs kentini korsan İsrail’in başkenti ilan etmesine tepkilerin devamında Azerbaycan cumhuriyetinde hatta İslamî olmayan ulusalcı ve aydın nitelenen teşekküllerin önde gelen yetkilileri ve uzmanları da benzer tepkileri sergiledi. Örneğin Karabağ kurtuluş örgütü lider Akif Naki, Bakü’de düzenlenen bu oturumda, Kudüs’le ilgili son olaylar Azerbaycan Cumhuriyeti camiasında da derin kaygılara yol açtığını belirterek, Ortadoğu bölgesinde gerginliğin baş sebebi Amerika olduğunu belirtti. Akif Naki, siyonist rejim İsrail çeşitli dönemlerde mazlum Filistin milletine karşı şom planlarını uyguladığını, ABD Başkanı Trump’ın son kararı bölgede gerginlikleri tırmandıracağını vurguladı.

Azerbaycan Cumhuriyeti yazarlar birliği Kalem’in düzenlediği oturumda konuşan Azerbaycan Cumhuriyeti aydınlar hareketi Başkanı Eldeniz Kuluyev de Amerika’nın korsan İsrail’e yönelik garez-kar desteğine karşı tepki verme zaruretine işaret ederek şöyle konuştu: siyonist rejim gayrı meşru bir rejimdir ve Amerika’nın bu rejimi desteklemesi haklı gösterilemez. Aynı zamanda ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’le ilgili kararı Müslümanlara, birlik ve müttefik olmadıkları takdirde bu tür komplolarla karşılaşabilecekleri yönünde önemli bir mesajdır.

Gerçekte Amerika Başkanı Donald Trump geçen hafta illegal bir karar alarak Amerika’nın Tel aviv’deki büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını onayladığını ilan etti. Oysa Trump’ın bu kararı hem gayri meşrudur hem de tüm uluslararası yasalara ve hukuka ve BM güvenlik konseyinin Kudüs’le ilgili kararnamelerine aykırıdır. Bir başka ifade ile Trump’ın bu kararı Amerika’nın BM güvenlik konseyinin kararnamelerini hiçe saydığı anlamına geliyor. Kuşkusuz bu şartlarda Amerika Başkanı Trump’ın bu tür gayri meşru kararlarıyla mücadele etmenin tek yolu İslam dünyasının vahdetidir. Buna göre İslam dünyasının en büyük ortak teşekkülü olan İslam işbirliği teşkilatı bu sorunun çözümüne öncülük edebilecek en uygun kurumdur.

Geçen hafta Tacikistan Dışişleri Bakanı Sıraceddin Aslov Afganistan’ın kuzeyinde terör örgütlerinin yeniden aktifleşmesinden kaygı duyduklarını açıkladı.

Viyana’da bir oturumda konuşan Bakan Aslov, tekfirci IŞİD terör örgütüne bağlı teröristlerin Afganistan’ın kuzeyine yığılmaları sadece Tacikistan’ın güvenliği ve istikrarına yönelik tehdit oluşturmadığı, bu hareketlilik AGİT’in Güney sınırlarına da zarar vereceğini ifade etti. Bilindiği üzere Afganistan ve Tacikistan’ın 1430 km ortak sınırı bulunuyor. Bu yüzden Tacikistan Afganistan’dan gelecek her türlü terör tehdidine karşı en kırılgan orta Asya Cumhuriyeti sayılıyor.

Bu bağlamda Türkiye güvenlik güçleri de geçen gün bu ülkede IŞİD terör örgütüne üye olan 10 Tacik vatandaşın gözaltına alındığını açıkladı. Ankara yetkilileri ayrıca gözaltına alınan Tacik vatandaşlardan dördü İzmir kentinde bir hapishanede tutulduklarını, bu dört kişi hakkında terör eylemlerine katılmak suçundan ağır ceza dosyası açıldığını belirtti.

Aslında Ankara yönetimi tekfirci IŞİD terör örgütü Irak ve Suriye’de işgal ettiği tüm bölgeleri kaybettiği ve Suriye’de Deyrizzur da kurtarıldıktan sonra örgüte bağlı teröristler çöllere kaçtıkları belirtildiği bir sırada Türkiye’de bazı Tacik vatandaşları tutukladıklarını açıkladı. Buna karşın bundan önce bölge medyası toplu güvenlik anlaşması kurumu genel sekreterinden naklen Afganistan ile Tacikistan’ın ortak sınırında bulunan teröristlerin sayısını  7 bin olarak duyurmuştu. Bu sayıda terörist hiç kuşkusuz başta Tacikistan olmak üzere orta Asya cumhuriyetlerine yönelik ciddi tehdit olabilir.

Geçen hafta orta Asya ve Güney kafkasya bölgesinde yaşanan gelişmelere bakıldığında İslam dünyasının ABD Başkanı Trump’ın Kudüs kararına ortak tepki verdikleri söylenebilir.

İslam dünyasında oluşan bu vahdete ve birlikteliğe karşı orta Asya bölgesi hala tekfirci IŞİD terör örgütünün tehditleri altında bulunuyor gerçekte Tacikistan yönetimi bölgesel ve uluslararası kurum ve kuruluşların işbirliği ve yardımları ile Afganistan’dan gelecek terör tehditlerine karşı tüm gücünü seferber etmesi gerekir.