Geçen hafta İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Azerbaycan cumhuriyetinin başkenti Bakü’yü ziyaret etti.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif gittiği Bakü’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le görüştü.

Zarif ve Aliyev’in görüşmede ikili ilişkileri geliştirme yollarının yanı sıra bölge meselelerini görüştüğü belirtildi.

Dışişleri Bakanı Zarif İran, Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlarının beşinci üçlü zirvesine katılmak üzere Bakü’ye gitti.

Geçen hafta Sanghay işbirliği teşkilatı ŞİT genel sekreteri Reşid Alimov, çeşitli alanlarda teşkilatın dinamikliliğini korumak ve geliştirmek, ŞİT’in yeni miladi yılda izleyeceği temel görevi olduğunu açıkladı. Alimov, ŞİT’in gelecek yıl ve daha sonraki yıllarda programı, teşkilatın 2025 yılına kadar gelişme ve kalkınma stratejisinden kaynaklandığını kaydetti.

ŞİT genel sekreteri Alimov güvenlik, bölücülük, radikalizm ve terörle mücadele, çok yönlü kalkanma ve iktisadi, kültürel ve insani faaliyetleri geliştirmek, teşkilatın gelecek yıllarda öncelikleri arasında yer alan konular olduğunu vurguladı.

Şanghay işbirliği teşkilatı devletlerarası bir teşkilattır. Bu teşkilat 15 Haziran 2001 tarihinde Çin’in Şanghay kentinde Kazakistan, Çin, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan tarafından kuruldu. Hindistan ve Pakistan ise 10 Temmuz 2015’te bu teşkilata üye oldu. Hali hazırda İran İslam Cumhuriyeti, Afganistan, Moğolistan ve beyaz Rusya bu teşkilatın gözlemci üyeleridir.

Geçen hafta Kırgızistan Cumhurbaşkanı yardımcısı ve sosyal demokrat partinin eski lideri Ferid Niyazov, sosyal demokrat partinin yeni Başkanının belirlenmesi için seçimlerin yakında yapılacağını açıkladı. Niyazov, hali hazırda bu partinin başkanlığı için Kırgızistan’ın eski Cumhurbaşkanı Elmas Beyk Atambayev’den başka hiç kimse aday olmadığını belirtti. Niyazov, sosyal demokrat partinin tüm milletvekilleri Atambayev’in parti başkanlığını desteklediklerini ifade etti.

Sosyal demokrat parti 1 Ekim 1993 tarihinde Elmas Beyk Atambayev tarafından kuruldu ve hali hazırda da Kırgızistan parlamentosunda en çok milletvekiline sahip olan partidir. Bundan başka Kırgızistan’ın bir çok önemli mevkii de sosyal demokrat partinin üyelerini elinde bulunuyor.

Türkmenistan Dışişleri Bakanı ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı yardımcısı Reşid Meredov, Aşkabat’ın Yıldız otelinde düzenlenen Katar milli günü resepsiyonuna katıldı. Yabancı ülkelerin büyükelçileri ve diplomatlarının da katıldığı resepsiyonda konuşan Bakan Meredov, Aşkabat ve Doha arasındaki ilişkiler ve işbirliği Türkmenistan ve Katar milletleri arasındaki bir çok tarihi, kültürel ve geleneksel ortaklıklara dayandığını ve bu da iki ülke arasında çok yönlü teamülleri geliştirmek için en iyi temel sayıldığını belirtti.

Geçen hafta Rusya savunma bakanlığı bir açıklama yaparak Tacikistan ordusuna Afganistan ile ortak sınırlarını takviye etmek üzere yüklü miktarda silah, tank, helikopter ve hava savunma teçhizatı verildiğini açıkladı.

Tacikistan’a askeri silah ve teçhizat gönderilmesi, Moskova ile Duşanba arasındaki askeri ve teknik işbirliği ve Tacikistan silahlı kuvvetlerini yenileme programı ve söz konusu silahlı kuvvetleri terör tehditleri ile mücadele gücünü ve Afganistan ile Tacikistan’ın ortak sınırlarını takviye etme çerçevesinde gerçekleşiyor. Buna göre Rusya Tacikistan’a hafif silahlar, top, BTR-80 gibi zırhlı araçlar, piyade birliklerinin kullandığı BMP-2 askeri aracı, T-72 tankı, askeri helikopter, iletişim teçhizatı, hava savunma sistemleri, askeri destek ve tıbbi teçhizat veriyor.

Bundan önce de Rusya lideri Putin, Afganistan’da uluslararası terörün gelişmesinden kaynaklanan tehditlere ve bu ülkenin kuzeyinde ve Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan’dan oluşan orta Asya cumhuriyetleri sınırlarında bu örgütlerin nüfuzunu arttırmaya başladığına dikkat çekmişti.

Geçen hafta Kazakistan milli ekonomi bakanlığı bir rapor yayımlayarak bu ülkenin cari yılın ilk on ayında Avrasya iktisadi birliğine üye ülkelerle ticaret hacmi %28.1 kadar geliştiğini duyurdu. Raporda yer alan verilere göre, Astana yönetiminin Avrasya iktisadi birliğine üye ülkelerle karşılıklı mali teamülünün hacmi Ocak – Ekim 2017 tarihleri arasında 13 milyon 971 bin dolar oldu ki bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine oranla %28.1 artış gösterdi.

Bu süre içerisinde Kazakistan’ın Avrasya iktisadi birliğine üye ülkelere ihracat hacmi 4 milyon 154 bin dolar oldu ki bu da bir önceki yılın aynı dönemine oranda %32.1 artışa denk geliyordu. Yine Kazakistan’ın bu ülkelerde ithalatı cari yılın ilk on ayında 9 milyon 817 bin dolar oldu ki bu da geçen yılın aynı dönemine oranla %26.5’lik bir artışı ortaya koydu.

Avrasya iktisadi birliği Rusya, beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan’dan oluşuyor. Birliğe üye ülkeler ,üye ülkelerin arasında ürünlerin, sermaye, iş gücü ve hizmetlerin serbestçe dolaşabileceği üzerinde anlaştıklarını belirtiyor. Birliğin üyeleri ayrıca enerji, sanayi, tarım ve nakliyat alanlarında da ortak politika izlediklerini ifade ediyor.

Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenen dünya gümrük işbirliği konseyi oturumuna katılan Tacikistan gümrük Başkanı Abdulfettah Gaib, İranlı mevkidaşı ile ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede iki yetkili, İran ve Tacikistan gümrükleri arasında işbirliği konularını ele aldı ve ayrıca bu işbirliğinin gelişmesi doğrultusunda bir protokol imzaladı. Bu belgenin iki ülke arasında ithalat ve ihracat konusunda yaşanan son sıkıntıları gidereceği belirtildi.

Tacikistan yönetimi çeşitli bahaneleri ileri sürerek 2015 yılından beri İran ürünlerinin ithalatı yolunda engeller çıkarıyor. Oysa iki ülkenin gümrükleri arasında işbirliği anlaşması 2002 yılında gümrük başkanları tarafından imzalanmıştı.

Geçen hafta BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayed üst düzey siyasi ve iktisadi bir heyet başkanlığında Ebu Dabi ve Aşkabat arasında kurulan ortak iktisadi komisyonun ikinci zirvesine katılmak üzere Türkmenistan’a geldi ve Türkmen lider Kurban Kulu Berdi Muhammedov’la görüştü. Görüşmede Berdi Muhammedov iki ülkenin ikili ilişkilerini ve işbirliğini geliştirme kararlılığına vurgu yaptı. İki yetkili görüşmede Aşkabat ve Ebu Dabi arasındaki teamülleri geliştirme yollarını ve iki ülke arasındaki ilişkilerin ufkunu ele aldı.

Geçen hafta Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan üst düzey yetkilileri Taşkent – Balıkçı demiryolu projesinin başlamasını onayladı. Taşkent – Balıkçı demiryolu 2018’in yaz aylarında hizmete giriyor. Bu demiryolu üzerinden haftada bir sefer yapılması planlanıyor.

Özbekistan’ın başkenti Taşkent ile Kırgızistan’ın ısıkkok göleti kıyılarında bulunan bir turistik merkez arasında demiryol projesi Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sorenbay Cinbekov’un geçtiğimiz günlerde Taşkent’e yaptığı ziyareti sırasında onaylandı. Söz konusu demiryolu ayrıca Kazakistan’ın Almatı kentinden Taşkent’e gitmek isteyen yolcuları taşıyacak.

Özbekistan yargı kurumu cari yılın ilk yarısında bu ülkenin 1566 yetkilisini fesat suçundan merkeze çağırdı ve 1300’ü hakkında yasal işlem başlatarak yargılanmalarına karar verdi.

Bu veriler Özbekistan cumhuriyetinde devlet kurumlarında fesatla mücadele doğrultusunda kurulan uzman komisyonun hazırladığı raporlarda açıklandı. Rapora göre eski yetkililerden 1442 kişi hakkında 954 ağır ceza dosyası açılarak ilgili yargı kurumlarına verildi. Bu endeks geçen yılın aynı dönemine oranla %23 ve açılan dosyalarda %22 azalma gösteriyor. Yine bu kişilerin devlete verdiği zararlardan %77 kadarının telafi edildiği anlaşılıyor.

Hali hazırda Özbekistan’da bu ülkenin devlet memurlarını ve güvenlik kurumlarında çalışanları her yıl mal varlığını ve gelirleri ve giderleri ile ilgili verileri, ayrıca anne, baba, eş ve çocuklardan oluşan aile fertlerinin mal varlığı, gelir ve giderleri ile ilgili verileri bildirmelerini öngören bir yasa hazırlanıyor. Yasaya göre devlet memurları bu başlıklarla ilgili verileri yanlış bildirdikleri takdirde işten atılıyor.

Değerli dinleyiciler, şimdi bültenimizin ikinci bölümünde geçen hafta bölgede yaşanan iki önemli gelişmenin detaylarını gözden geçirmek istiyoruz.

Geçen hafta İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Azerbaycan cumhuriyetinin başkenti Bakü’yü ziyaret etti.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif gittiği Bakü’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le görüştü

Zarif ve Aliyev’in görüşmede ikili ilişkileri geliştirme yollarının yanı sıra bölge meselelerini görüştüğü belirtildi.

Dışişleri Bakanı Zarif İran, Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlarının beşinci üçlü zirvesine katılmak üzere Bakü’ye gitmişti.

Zirvede üç Bakan transit, ulaştırma, enerji, gümrük ve tarafların ilgi duyduğu diğer ticari ve teknik konuların yanı sıra siyasi işbirliği alanlarını ve özellikle bölgede barış ve istikrarın sağlanması yönünde işbirliği yollarını ele aldı. Üç bakanın önceki zirvelerinde de terör ve organize suçlarla mücadele, uyuşturucu madde kaçakçılığı ile mücadele ve üç ülkenin vatandaşlarına kolaylık sağlamak amacıyla konsolosluk alanında işbirliğini geliştirmek için üçlü bir komitenin kurulmasını ele almıştır.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif gittiği Bakü’de Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanları ile düzenlenen üçlü zirveye katıldıktan sonra ortak basın toplantısında, üç ülkenin işbirliği bölgesel işbirliği bağlamında etkili bir yöntem olduğunu belirtti.

Üç ülkenin tarihi ve kültürel bağlarına değinen Dışişleri Bakanı Zarif, İran, Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti arasında çok iyi işbirliği zeminleri bulunduğunu kaydetti.

Zarif, üçlü zirvede Trump’ın Kudüs’le ilgili kararı ele alındığını, özel sektörlerin arasında işbirliği konusunda da iyi kararlar alındığını vurguladı.

Geçen hafta Rusya silahlı kuvvetler merkezi komutanı General Aleksandır Lapin, tekfirci IŞİD terör örgütünün Suriye’de hezimete uğramasından sonra Rusya ve Tacikistan silahlı kuvvetleri orta Asya bölgesinde her türlü muhtemel gelişmeye hazır olmaları gerektiğini açıkladı.

Rusya’nın Tacikistan’a verdiği askeri teçhizat için düzenlenen törende konuşan General Lapin Suriye’de IŞİD yenildikten sonra Rus ve Tacik güçlerin orta Asya’da her türlü gelişmeye karşı teyakkuzda olmaları gerektiğini belirtti.

Suriye’de IŞİD yenildikten sonra Rus askerlerin de geri dönmeye başladığını belirterek , buna karşın uluslararası terörle mücadelenin son bulduğunu söylemek için henüz erken olduğunu kaydetti.

Rus komutan General Lapin’in belirttiğine göre, Suriye’de hezimete uğrayan IŞİD terör örgütü bu kez Afganistan’da varlığını arttırmaya başlayacak ve bu da asla önemsenmeyecek bir durum olmayacaktır.

Rus komutan konuşmasında ayrıca Rusya ve Tacikistan’ın kendi sınırlarını ve güvenlikleri korumak için işbirliği yapmaları gerektiğini vurguladı.

Geçen hafta Tacikistan’ın askeri üslerinden birinde Rusya ve Tacikistan askeri yetkililerinin katıldığı törende Rusya Tacikistan’a hafif silahlar, top, BTR-80 gibi zırhlı araçlar, piyade birliklerinin kullandığı BMP-2 askeri aracı, T-72 tankı, askeri helikopter, iletişim teçhizatı, hava savunma sistemleri, askeri destek ve tıbbi teçhizat teslim etti. Tacikistan’a askeri silah ve teçhizat gönderilmesi, Moskova ile Duşanba arasındaki askeri ve teknik işbirliği ve Tacikistan silahlı kuvvetlerini yenileme programı ve söz konusu silahlı kuvvetleri terör tehditleri ile mücadele gücünü ve Afganistan ile Tacikistan’ın ortak sınırlarını takviye etme çerçevesinde gerçekleşiyor.

Bundan önce de Rusya lideri Putin, Afganistan’da uluslararası terörün gelişmesinden kaynaklanan tehditlere ve bu ülkenin kuzeyinde ve Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan’dan oluşan orta Asya cumhuriyetleri sınırlarında bu örgütlerin nüfuzunu arttırmaya başladığına dikkat çekmişti.