декабр 03, 2016 13:54 Asia/Tashkent

АҚШ сенати мажлисининг қонун чиқарувчилари 99 та мувофиқ овоз билан Iran Sanctions Act (ISA) номли Эронга қарши санкцияларни яна 10 йил учун ўзайтириш лойиҳасини қабул қилдилар. Бу лойиҳани қонунга айланиши учун АҚШ президенти Барак Абама томонидан имзоланиши тўғри келади.

АҚШ сенати томонидан Эронга қарши санкцияларни ўзайтириш лойиҳасини қаул этилгани  Вашингтон давлатини Эрон ислом жумҳуриятига қраши душманона хатти ҳаракталари ва сиёсатларининг бошқа далилларидандир.

 Эронга қарши АҚШ давлатининг биртомонлама санкцияларнинг асосини ташкил этадиган Эронга нисбатан санкциялар қонуни  илк марта 1996 чи йили  Эроннинг нефт ва газ тармоқларида йирик ташқи сармоялар киритишни олдини олиш мақссадида ратификация қилинганди. Уша замондан кеийн яна бир марта 2006 чи ийли  бу лойиҳа ва санкция қабул этилди. Бундан олдин ҳам  АҚШ намояндалар мажлиси бу лойиҳани 419 та мувофиқ овоз ва фақат битта мухолиф овоз билан ратификация қилганди. Шу билан бирга Оқ уй  АҚШ конгрессида қабул этилган бу лойиҳани қабул этилиши қаршисида АҚШ президенти Барак Абаманинг позицияси борасида изҳорот тарқатмаган.  Чоршанба куни Оқ уй нотиғи Жош Эрнест ҳам Барак Абама  Эронга қарши қўшимча санкциялар жорий қилиш учун лозим масъулият ва ваколатга эгадир деб эълон қилган.

Айни ҳолда Эронга қарши 10 йиллик санкция лоийҳасини ўзайтиришдан АҚШ сенатини қатъийлик билан  ҳимоя қилишига эътибор бериб, Абама уни вето қилганида ҳам  бу лойиҳани қонунга айланишини олдини ололмайдигани барчага маълум. Хусусан шуки,  яқинда АҚШ конгресси  Абама томонидан уни вето қилингани билан бир пайтда АҚШ сенатидаги сенаторларнинг  3 дан 2 қисми берган овозлари билан Жасто лойиҳасини қонун шаклида ратификация қилди.

 АҚШ конституцияси асосида конгресс намояндаларининг 3 дан 2 қисми ветони бекор этишга овоз беришганида ва АҚШ президенти ҳам вето қилганида  уша лойиҳа президент қарши чиққанида ҳам қабул этилади ва қонунга айлантирилади. Эрон ва 6 лик гуруҳи ўртасидаги ядрвоий келишув ва яъни Баржом дастуридан кеийн, Абама чиқарган фармонида Эроннинг ядврвий масаласига тегишли санкцияларни тўхтатишни таклиф қилганди. Шу ҳол билан бирга  АҚШ конгрессининг намояндалари  Эронга қарши ричак сифатида бу қонуни қабул қилишни зарурий бир амр сифатида биладилар. Бу орада  сенатдаги республикичлар раиси Мич Мак Конел Ўрта шарқда Эрон нуфузини олдини олиш мақсадида санкцияларни сақлаш керак деб иддао қилганди. У шунингдек Эрон қаршисидаги умумий сиёсатлар ҳам АҚШ давлати ва янги конгресси томонидан қайта кўриб чиқилиши эҳтимоли борлигини айтди.

Эронга қарши санкцияларни ўзайтириш лойиҳасини қабул этилгани Вашинггттон давлатини  Баржом дастурини ижро этшда Эроннинг яхши ниятига умуман эътиборсиз эканлигини кўрсатмоқда.

Яқинда Исломий Инқилоб Муаззам Раҳбари  санкциялар қонуни ўзайтирилиши,  ядровий келишувни ошкора тарзда бузиш ҳисобланади деб айтдилар. Ул зотнинг айтишларича,  Эронга қарши санкциялар қонуни амалга оширилганида  Баржом дастури бузилади ва Эрон ислом жумҳурияти ҳам бу хатти ҳаракатга қарши жиддий асксиламал кўрсатади.

Ҳаққатан ҳам  АҚШнинг бундай хатти ҳаракталари ва сиёсатлари   Вашингтон давлатини  Эронга қарши биртомонлама сакцияларини  кучайтириш учун баҳона излаб топиш пайда эканлигидан далолат беради.

 Ҳато Вашингтон давлатининг Европадаги шерикларининг тан олишларича  Эрон ядровий дастурлари борасидаги хавотирларнии бартараф этган ядровий келишв билан бир пайтда,  Вашингтон давлати Эронга қарши позициясини ўзгартирмаган.

Эрон парламенти Американинг бир томонлама Эронга қарши санкцияларни давом эттиришига аксиламал кўрсатди

Эрон Исломий Кенгаши Мажлиси вакиллари АҚШнинг Эронга қарши санкцияларни давом эттириш  қарорига қарши аксиламал кўрсатиш ва жиддий жавоб беришни таъкидлашди.

Америка Вакиллар палатаси ва Сенатида Эронга қарши ўн йиллик санкцияларни давом эттириш тасдиқ этилгани ортидан Эрон парламенти миллий хавфсизлик ва ташқи сиёсат комиссияси спикери Саййид Ҳусейн Нақавий Ҳусейний деди: Америка Сенатининг Эронга санкцияларни давом эттиришга оид қарори "Баржом" келишувини очиқ-ойдин бузиш ҳисобланади.

Пайшанба куни Америка Сенати 99 овоз билан Эронга қарши санкцияларни давом эттириш қарорини тасдиқлади. Ундан олдин Америка Вакиллар палатаси ҳам ушбу қонунни аксарият овоз билан тасдиқлаган эди.

 

 

Ёрлиқ