Эрон бўйлаб саёҳат (6)
Ғарбий Эрон бўйлаб саёҳатимизни давом эттириб, биз Лористон вилоятига йўл олдик ва тўғридан-тўғри ушбу вилоят пойтахти, гўзал Хуррамобод шаҳрига борамиз.
Хуррамобод Эрон ғарбига келганда кўриш керак бўлган энг муҳим ва жозибали шаҳарлардан биридир. Шовқинли шаршаралар ва булоқларнинг машҳур ўлкаси. Тарихий қалъалар ва гўзал ва яшил табиатга эга мафтункор қишлоқлар ўлкаси. Эроннинг Лористон вилояти маркази бўлган бу гўзал шаҳар Басфа водийсида Хуррамобод дарёси бўйида жойлашган. Хуррамобод бир неча минг йиллик тарихга эга қадимий шаҳар бўлиб, у кўплаб сивилизацияларни, жумладан касситлар, бобилликлар, сосонийлар, салжуқийлар ва хоразмшоҳийларни ўз ичига олади. Хуррамобод, ўз номидан кўриниб турибдики, мўл-кўл табиий ландшафтлари ва ёқимли иқлими билан Хуррамободнинг яшил шаҳарларидан биридир. Табиат ишқибози бўласизми ёки тарихий жойни кўришни хоҳлайсизми, бу шаҳарда ҳар қандай дид учун ташриф буюрадиган жой бор.
Шаҳарга киргач, улуғворлиги ва жозибадорлигидан англаш мумкин бўлган Фалак ал-Афлак қасрига бордик. Фалак ал-Афлак қалъаси Хуррамобод шаҳри ёки Хормо маҳаллий аҳолисининг рамзи бўлиб, уни шаҳарнинг қаерида бўлсангиз ҳам кўришингиз мумкин. Фалак ал-Афлак, яъни Сепеҳр Сепеҳран, Сосонийлар даврининг қолдиқларидан бири бўлиб, турли ҳукуматларни кўрган. Минора дарвозаси ва Шопур қалъаси деб ҳам аталадиган бу қалъа тепаликда жойлашган бўлиб, ундан Хорму (Хоррамобод) ҳам дарё, ҳам дарё остида жойлашган. Бир пайтлар қироллар томонидан қўлланилган ва асосан ҳарбийлар томонидан фойдаланилган Фалак ал-Афлак турли қисмларга эга. Унинг антропологик ва археологик музейи бу қалъанинг ажойиб қисмларидан биридир.
Осмон Фалак ал-Афлакдан сўнг Хуррамободнинг шимоли-ғарбида жойлашган Кю кўлига, Фалак ал-Афлакдан кейин эса Хуррамободнинг энг кўп ташриф буюриладиган сайёҳлик маскани ва ҳаёт тимсолига борамиз. Худди шу номдаги паркда жойлашган Кию кўли ўз тубидаги тубидаги бахмал булоқлар ёрдамида таъминланади. Лори лаҳжасида Кию қоронғу ва кўкарган деган маънони англатади ва кўл Кию деб аталади, чунки кўл тубида ўсимлик турларининг мавжудлиги қишда кўлнинг кўк рангга айланишига олиб келади. Баҳор ва ёзнинг бошида Кию кўли қайиқ ва сув спорти ва ушбу шаҳар маҳсулотларини таклиф қиладиган бозорлар учун ажойиб жой.
Киюдан сўнг Хуррамободнинг сайёҳлик жойларидан бири бўлган Лорестан томига чиқамиз ва бу тунда айниқса ажойиб. У ерда сиз уйлар ва магистрал йўлларнинг чироқларининг ёруғлигини юқоридан кўришингиз ва туннинг сукунатида тинчлик топишингиз мумкин. Бу том Ғарбий Эрондаги энг йирик кўнгилочар мажмуага айланишини ва Кассин расадхонасини жойлаштиришини билишингиз керак. Чиройли иқлим, баланд дарахтлар инсон қалбига тетиклик, кўтаринкилик бахш этади. Биз яшовчилардан бирининг уйида тунамиз, у меҳмонлар ва саёҳатчилар учун ўзига хос тарзда уни супуриб ташлайди.
Эртаси куни эрталаб биз Ножиён шаршарасига ёки маҳаллий аҳоли Ножио деб аталайдиган шаршарага борамиз. Биз етиб келиб, шаршарани кўрганимизда, унинг баландлигидан саросимага тушдим, гид 95 метр баландликда эканлигини айтганида, ўзимни янада саросимага тушиб қолганимни ҳис қилдим. Бу жуда баланд ва ажойиб эди.
Ножиён шаршарасини баҳорда юқори оқим булоқларидан келганда сув босади. Бу шаршара атрофида кўплаб доривор ўсимликлар мавжуд. Йўлбошчи ушбу ҳудуддаги тоғлардан кўплаб шаршаралар ёки “туфлар” оқиб ўтишини таъкидлайди. Бу ҳисоб бўйича, мен кўриш учун борадиган кейинги шаршара ажойибдир. Буюкнинг гўзаллиги - Лористоннинг энг яшил ва энг гўзал нуқтаси ҳисобланган совғадир. Бошқа исм - Буюк Туфф, Ҳафт Чешмеҳ С. Кўплаб эман, дўлана ва тукли дарахтларга ботган шаршаранинг баландлиги 15 метрни ташкил этади, бу Ножиён шаршарасига нисбатан унчалик баланд эмас. Бу мени чалғитадиган даражада узоқ эмас, шунчалик қисқа эмаски, уни шаршара деб аташ мумкин эмас.
Хоррамобод шаршаралари ҳақиқатан ҳам жуда кўп ва уларнинг ҳар бири ўзига хос визуал хусусиятларга эга. Эроннинг номаълум гўзалликларини кашф қилиш учун сизга ушбу шаршараларга ташриф буюришни маслаҳат бераман.
Дам олиш кунларида хоррамободликлар тоғнинг бахмал ён бағирларига борадилар. Танг Шабикҳон номи билан машҳур бўлган Велвет тоғи Хуррамободнинг шимоли-шарқий қисмида жойлашган баланд тоғдир. Тоғнинг бахмал қоялари ликен билан қопланган ва ёмғирли мавсум бошланиши билан қора ликенлар ва тоғнинг қуёш ёниши яшил рангга айланади. Тоғ номи билан аталган гўзал шаршаранинг мавжудлиги Хуррамободда бу ҳудуднинг машҳурлигини оширади.
Шўроб ўрмон боғи Хуррамобод шаҳри атрофида режалаштирилган ва ривожлантириш ишлари олиб борилаётган табиий боғлардан биридир. Ушбу табиат боғи Хоррамободдан Полдахтар йўлига 25 км масофада жойлашган бўлиб, асфалт йўл, павилён ва қулайликларга эга. Шураб ўрмон боғи ҳар йили баҳорда ўзининг зич эман дарахтлари ва мўътадил иқлими туфайли кўплаб сайёҳларни ўзига тортади.
Хуррамободнинг табиий диққатга сазовор жойларини бир четга суриб, бу шаҳарнинг меъморий диққатга сазовор жойларидан бири Хуррамобод масжидидир. Масжиднинг ҳозирги биноси катта даражада таъмирланган, арк ва гумбаз қопқоғи 7 та тўртбурчак устун устида жойлашган устунли неф ўзига хос ва кўркамдир.
Мен Эроннинг барча гўзал шаҳарлари каби табиат гўзаллигига маҳлиё бўлган барчага ўзларининг сайёҳлик рўйхатига Хуррамободга саёҳат қилишни ёзишни тавсия қиламан.
