Эрон табиати ажойиботлари (92)
Ҳасел ботқоғи
Эрон пойтахти Теҳрон аҳолиси учун Эроннинг шимолига олиб борадиган энг муҳим йўллардан бири Чолус йўли ҳисобланади. Гўзал, унутилмас, айланма йўллар ва беғубор иқлим кўпчилик эронликлар учун унутилмас. Алборз вилоятининг Караж шаҳридан бошланиб, Каспий денгизидаги Чолус шаҳрига туташган йўл. Айримлар бу йўлни дунёдаги энг гўзал йўллардан бири деб билади
Чунки бу йўл ҳар фаслда, ҳар бир рангда гўзал ва кўзни қамаштиради. Ажойиб табиати, чучук сувли дарёлари, гўзал булоқлари, табиий ғорлари, баланд шаршаралари, баланд тоғлари, қари дарахтлари, хилма-хил ўсимлик ва ҳайвонлари, шифобахш минерал сувлари билан номаълум гўзалликлар бу йўлни бирлаштиради. Ушбу гўзал йўлда жуда кўп манзарали жойлар мавжуд, улардан бири Чолусдан 10 км жануби-ғарбда жойлашган Ҳасел ботқоқлиғидир. Ҳар мавсумда ҳар хил табиат ва кўринишга эга бўлган ва у ҳеч қачон такрорланмайдиган ботқоқдир. Албатта, нафақат ботқоқликнинг ўзи гўзал ва алдамчи, унга эришиш йўли эса бошқа ҳикояга эга ва хаёлпараст, ҳаёлий ва сеҳрли диққатга сазовор жойларга тўла. Ушбу ажойиб табиат макони ҳақида кўпроқ билиш учун бизни кузатиб боринг.
Ҳасел лагунаси ёки Каничал ботқоқлиги Мозандарон вилоятининг табиий ва ҳайратланарли диққатга сазовор жойларидан бири бўлиб, у баланд дарахтлар билан ям-яшил ўрмонда ухлаётган гўзалдек яширинган. Бу эртакнамо ва гўзал лагунага етиш учун аввало сеҳрли ўрмоннинг қалбида юриш керак. Лагунага қанчалик яқинлашсангиз, ҳаво шунчалик кислотали бўлади ва бу ажойиб жойга яқинлашиш ваъдасини беради. Лагуна атрофидаги ҳудудга қадам қўйганингиздан сўнг, атрофингиздаги қушларнинг овози уйғунликда эшитилади, бу овоз бир лаҳза ҳам ўчмайди ва ўрмон ва лагунанинг муҳитини янада ёқимли ва ширин қилади.
Ҳасел сўзи Мозандароннинг маҳаллий шеваларидан олинган бўлиб, бу шевада ҳасел мавсумий сув омбори маъносини билдиради. Бу ҳудуднинг маҳаллий аҳолиси ёруғлиги учун уни Мешл деб ҳам аташади. Ҳасел ботқоқлининг об-ҳаво шароити шунчалик ўзгарувчанки, сиз лагунанинг яқинида қуёшли об-ҳавони бошдан кечиришингиз мумкин ва бирдан ҳаво булутли ва ёмғирли бўлади. Ботқоқлик денгиз сатҳидан 250 метр баландликда жойлашган бўлиб, унинг майдони энг кўп сувга эга бўлганда бир гектардан кам. Ботқоқ сувининг чуқурлиги турли вақт оралиғида ўзгариб туради. Ёзда сув чуқурлиги саёз, аммо ёмғир кўп ёғадиган фаслларда, баъзи жойларда у 15 метрдан кўпроқ чуқурликка этади.
Ҳасел лагунаси суви унинг тубидан ва марказидан чиқади ва унга дарёдан сув келмайди. Лагунанинг қуйи оқимида қари дарахт тагида булоқ қайнайди ва аслида бу булоқ сув остида ҳисобланади. Лагунанинг шарқий томонида жўяк бор, ундан сув тошиб кетганда, Чолус дарёси водийсига қуйилади. Ҳасел лагунасидаги энг катта сув ҳажми куз мавсумининг иккинчи ярмида бошланадиган ва баҳорнинг ўрталарига қадар давом этадиган муссон ёмғирлари билан боғлиқ.
Лагунада ҳаёт қайнайди ва вақт тинчлик ва осойишталикда ўтади. Ушбу лагунада сув тўлқини ёки ҳаракати йўқ ва унинг юзаси ярим сантиметрга яқин сув ўтлари билан қопланган. Баҳор ва ёзда яшил рангда кўриниб, лагунани ёрқин ва қимматбаҳо зумрадга айлантирадиган сув ўтлари ёз тугаши билан аста-секин рангини қизил ва тўқ сариқ рангга ўзгартириб, лагунанинг иссиқ ва оловли кўринишини қолдиради. атрофидаги дарахтлар сеҳрли манзара яратади, шунинг учун куз бу лагунани кўриш учун энг яхши вақтлардан бири ҳисобланади.
Тошбақалар, қурбақалар ва зулуклар Ҳаселда яшайдиган баъзи жонзотлардир; Албатта, экотизимнинг бузилиши туфайли улар энди камроқ кўринади. Бу ботқоқда балиқлар яшамайди; Аммо бу амфибиялар учун яхши яшаш жойи. Илгари бу жой гепард ва қоплон каби ҳайвонларнинг суғориладиган жойи ҳам бўлган.
Хасел ботқоғи ўсимликларини шох, библия, олха, арча, мажнунтол, шингил ва баъзи ўрмон мевали дарахтлари, жумладан, ёввойи нордон олма, ёввойи узум, анжир, анор, ромашка ва адачайи каби турли доривор ўсимликлар ташкил этади.
Ажойиб ботқоқликни зиёрат қилиш учун энг яхши вақт баҳор ва куздир. Бу ҳудудга саёҳат қилган кўплаб одамлар лагер қилишни ва ўрмонда тунашни афзал кўришади. Лагер учун чодирлар, иссиқ кийим, сув ва ухлаш учун сумкалар керак бўлади. Бу ўрмонда йиртқич ва хавфли ҳайвонлар яшамайди, агар шоқол кўринмаса, бу ҳам мутлақо зарарсиздир. Ҳасел лагунисида лагер қилиш учун атрофдаги қишлоқлардан керакли нарсаларни олиш яхшироқдир, бу, албатта, жуда кўп фарққа эга бўлмайди.
