Европа Иттифоқи давлатлари Россиянинг нефт санкциялари бўйича келиша олмайди

Европа Иттифоқи ташқи ишлар вазирлари 11-апрел, душанба куни Люксембургда йиғилиб, Россиянинг Украинага бостириб кириши сабабли мамлакатдан нефт импортини тўхтатишга эътибор қаратиб, Россияга қарши санкциялар қўллаш бўйича “кейинги қадамлар” ҳақида қарор қабул қилди. Ҳужум 24-февралда бошланганидан бери Европа Иттифоқининг Россиядан энергия импортига қарамлигини камайтириш масаласи ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ кўтарилмоқда.

ЙИ ташқи сиёсат бўйича масъул Жозеф Боррелл учрашув якунида ОАВга шундай деди:“Европа Иттифоқи ташқи ишлар вазирлари Россиядан нефт импортига қўйилиши мумкин бўлган чекловлар бўйича ҳали қарор қабул қилгани йўқ”. У таъкидлади: "Барча вариантлар, жумладан, нефт ва газга қарши санкциялар муҳокама қилинади. Аслида Европа Иттифоқининг Россия энергетикасига қарамлиги имкон қадар қисқа вақт ичида камайиши муҳим. Қайта тикланадиган энергиядан фойдаланишни кенгайтириш ушбу стратегик мустақилликка ҳисса қўшади".

Эвропа Иттифоқи ташқи ишлар вазирларининг Россия нефт эмбаргоси ​​бўйича келишмовчилиги фактларни ҳисобга олган ҳолда жуда мантиқий. Европа Иттифоқи мамлакатларида бу борадаги биринчи масала, Россияга қарши кенг кўламли санкциялар туфайли Европа фуқароларининг яшаш харажатларининг сезиларли даражада ошиши масаласи Европа ҳукуматларининг Москвани жазоламоқчи бўлган қарорларига оғир юк. Иккинчи масала - Венгрия, Австрия ва Германия каби Европа Иттифоқининг баъзи муҳим давлатларининг Россиядан импорт қилинадиган энергия ташувчилари, яъни нефт ва газга сезиларли даражада қарамлиги. Бу Полша ва Болтиқбўйи уч давлати каби бошқа аъзо давлатлар талабларига тўсиқ сифатида кўрилмоқда. Литва энергетика вазири 2 апрел куни Россиядан газ импортини тўхтатган биринчи Европа давлати бўлишини маълум қилди. Худди шу йўлда бораётган яна икки Болтиқбўйи давлати Эстония ва Латвия ҳам Европа Иттифоқининг бошқа давлатларидан ҳам худди шундай талабларга эга. Боррелл ташқи ишлар вазирларининг учрашувидан олдин шундай деди: Германия, Венгрия ва Австрия Европа Иттифоқининг Россия нефт импортини тақиқлаш чораларига “қаршилик қилмоқда”.

Бироқ Берлин Россиядан газ ва нефт импортининг тўсатдан тўхташи жиддий иқтисодий ва ижтимоий зарар келтириши мумкинлигини таъкидлади ва шу сабабли Россияга энергия қарамлиги босқичма-босқич камайишига ишонади.Германия Иқтисодиёт вазири Роберт Хобек шундай дейди: Аввал газ етказиб беришни таъминлашимиз, кейин эса кейинги босқичда Россиядан газ импортини тўхтатишимиз керак.

Учинчи масала - Россия нефт эмбаргосига халқаро қаршилик. Транс-Европа нуқтаи назаридан, Россиянинг нефт ва газ эмбаргоси ​​жуда кўп салбий реакцияларга дуч келди. Шу муносабат билан нефт экспорт қилувчи давлатлар ташкилоти (ОПЕК) Европа Иттифоқига Россиянинг жорий ва келажакдаги санкциялари нефт бозорига энг ёмон зарба бериши мумкинлигини айтди. Венада Европа Иттифоқи расмийлари душанба куни ОПЕК вакиллари билан ишлаб чиқаришни кўпайтириш ва Россия нефтига қарши мумкин бўлган санкция талаблари бўйича музокаралар олиб боришди.ОПЕК Бош котиби Муҳаммад Баркиндо учрашув чоғида шундай деди:Ҳозирги ва келажакдаги санкциялар ёки бошқа ихтиёрий чоралар натижасида биз Россия нефти ва бошқа нефт ҳосилалари экспортидан кунига 7 миллион баррелдан ортиқ йўқотишни кўришимиз мумкин. Мавжуд талабнинг прогнозини ҳисобга олган ҳолда, ушбу ҳажмда компенсацияга алтернатива топиш деярли мумкин эмас.

ОПЕК Бош котибининг ушбу огоҳлантириши, бир томондан, Россиянинг нефт ва газни халқаро бозорларга экспорт қилишининг инкор этиб бўлмайдиган муҳимлигини, иккинчи томондан, уни йўқ қилишнинг салбий оқибатларини кўрсатади, чунки ҳисоб-китобларга кўра, нефт баррелининг 200 доллардан кўпроқ кўтарилиши кутилмоқда.  Бу жаҳон иқтисодиётига катта таъсир кўрсатади ва глобал иқтисодий ўсишни камайтиради. Шу билан бирга, бу Европа давлатлари фуқароларига катта зарар етказади ва бу ўз навбатида Европада Россияга қарши санкцияларни ўзгартириш бўйича талабларнинг кўпайишига олиб келади.

Украинадаги сўнгги воқеалар (85)