Эрон бўйлаб саёҳат (54)
Азиз дўстлар, Семнон вилоятига саёҳатимиз ва ташрифимиз давоми сифатида биз гўзал Шоҳруд шаҳрига ташриф буюришни мақсадга мувофиқ деб билдик.
Ассалому алайкум барча Эрон бўйлаб саёҳат дастурлар туркуми тингловчилари ва мухлислари, азиз дўстлар, Семнон вилоятига ташрифимиз давоми сифатида Шоҳруд туманининг маркази бўлган гўзал Шоҳруд шаҳрига ташриф буюришни маъқул топдик.
Денгиз сатҳидан 1380 метр баландликдаги Шоҳруд шаҳри Семнон вилоятидаги энг йирик ва аҳоли гавжум шаҳардир. Айтишларича, Шаҳруд шаҳрининг бирламчи ўзаги буюк “Шоҳруд” дарёси ёнида шаклланган бўлиб, бу дарё шу дарё туфайли “Шоҳруд” номини олган. Шаҳруд ўзига хос географик шароити ва Алборз тоғлари билан чўл ўлкалари оралиғида жойлашганлиги сабабли турли иқлимга эга бўлиб, бу шаҳар иқлимида хилма-хилликка олиб келган ва турли қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари билан бир қаторда фойдали қазилмаларнинг ҳам хилма-хиллигига сабаб бўлган. Эроннинг кўмир марказларидан бири бўлган бу минтақада гипс, қўрғошин, рух ва безак тошлари каби турли хил конлар мавжуд. Умуман олганда, Шоҳруд - энг катта қўриқланадиган ҳудудлар ва ёввойи табиатнинг ноёб турлари билан ёқимли ёз фаслига эга. Бу шаҳарда гўзал ўрмон боғлари ва боғлари, шунингдек, ёқимли ёзлар мавжуд. Бу шаҳар ҳамиша савдо карвонлари учун хавфсиз йўл бўлиб, бошқача айтганда, Хуросон, Теҳрон, Мозандарон ва Эроннинг марказий вилоятларининг асосий чорраҳаси бўлиб келган.
Шоҳруд Қажарлар даврида Эроннинг муҳим савдо маркази ҳисобланган. Йилида (1238 ҳижрий) инглиз сайёҳи ва тадбиркори Жеймс Бейли Фрейзер Шоҳрудни Обади шаҳри деб танитган ва шундай деган:
“Шоҳруд бозори ҳар томонлама ҳаёт учун зарур бўлган нарсаларни таъминлайди ва бу шаҳарда барча турдаги товарларни топиш мумкин. Шоҳруднинг мевали боғлари, унумдор далалари бор. – Бу шаҳар атрофида аҳоли зич жойлашган қишлоқлар бор.
Ҳотам Шинднер ҳам ўзининг Хуросон саёҳатномасида шаҳар бозорининг ободлиги ва тадрижий гуллаб-яшнаши ва савдоси ҳақида гапириб, Шоҳруд ҳақида шундай ёзган:
“Савдогарлар кўп ва уларнинг келишуви шундан иборатки, улар Хуросондан пахта, ипак, пилла, мис ва шакар сотиб олиб, Эрос вилоятига сотадилар, бунинг ўрнига Шоҳруддан темир, қанд, гуруч чойи, мато ва ҳоказоларни олиб келишади. Боғлар шаҳарни яшил камар каби ўраб олади. Қаерга қараманг, ям-яшил ва мусаффо боғларни кўрдик. »
Шоҳруддан олинган қимматли тарихий ёдгорликлар, милоддан аввалги 5500-йилларга оид чақмоқтош тепалик, 7 минг йил аввалга оид Хориён тепалиги, уч минг йил аввалга оид Шоҳруд булвари тепалиги жуда қадимий қадимийлик ва халқнинг қадимий маданияти ва сивилизацияси белгисидир. Умуман, чақмоқтош тепалик ва Хориён ва бошқа тадқиқотлардан олинган ашёлар Шоҳруд чўққиларида олиб борилган, Шоҳруд юзини чанг-тўзондан тозалаш, унинг қадимий тарихи билан таништиришда муҳим ўрин тутган. Айтиш жоизки, Шоҳруд вилоятида қўлга киритилган тарихий ашёлар ушбу шаҳар музейида сақланмоқда. Шоҳруд музейига ташриф буюриш мақсадга мувофиқдир.
Шаҳар марказида жойлашган Шоҳруд музейи дастлаб шаҳар биноси (Баладия) учун ҳижрий 1307 йилда қурилган бўлиб, инфратузилмаси тахминан 468 квадрат метр ва икки қаватли. Сўнгги Қожар даври меъморчилиги услубида қурилган бу бино 1988-йилда таъмирдан сўнг Семнон вилоятидаги биринчи музей сифатида ишлай бошлаган.
Шоҳруд музейида археология ва антропология деб номланган иккита алоҳида бўлим мавжуд. Биринчи қаватда жойлашган археология бўлимида қадимги Санг-Чахмақ, Ҳесар тепалиги, Хориён тепалиги ва Булвар тепаликларидан бир неча минг йиллар олдинги даврларга оид асарлар ҳамда ислом даврига оид асарлар ўрганилди. жамоатчилик. Бу асарларга кулолчилик, бронза ва шиша идишлар киради.
Шоҳруд музейининг иккинчи қаватида жойлашган антропология бўлимида улар Шоҳрудда яшовчи халқ ва қабилаларнинг ҳаётига оид асарлар ва буюмларни, чорвачилик, деҳқончилик каби касбларни намойиш этдилар. Шунингдек, мазкур бўлимдаги стендларда вилоят аҳлининг ҳужжатлари, кийим-кечаклари кўргазмага қўйилган.
Шоҳруднинг яна бир қимматли тарихий ёдгорлиги - бу шаҳардаги жоме масжид бўлиб, у илк ислом даврига тўғри келади. Бу масжид бир айвонли масжидлардан бири бўлиб, ҳовлиси, икки ён нефи ва бош нефи, айвон ва сув омборига эга. Масжид пештоқи арк ва гумбаз шаклида эроний арклар билан қурилган бўлиб, бир вақтлар масжидда тўртта меҳроб бўлган. Масжиднинг бош биноси кейинги даврларда жуда кўп ўзгаришларга учраганлиги сабабли унинг асл қурилишидан сезиларли излар қолмаган. Шоҳруд масжиди Эрон миллий ёдгорликларидан бири сифатида 1997-йилда 1856-рақам билан рўйхатга олинган.
Дўстлар, шуни билиш ўринлики, Шоҳруд шаҳрининг ўзига хос ўринга эга бўлган табиий диққатга сазовор жойлар, дастур муддати чекланган. Минтақанинг кўплаб табиий диққатга сазовор жойлари орасида биз сизнинг ҳузурингиздаги "булутли ўрмон" ни ифодалаймиз.
Агар Семнон вилоятидаги Шоҳруд шаҳридан 50 км шимоли-шарқда ҳаракат қилсак, булутли ўрмонга бурилишли йўлдан кейин етиб борамиз. Бу ўрмон Гулистон вилоятидаги Шоҳруддан Озодшаҳрга борадиган йўлда, Абар қишлоғида жойлашган бўлиб, Эрон шимолидаги ям-яшил ўрмонларнинг давоми ҳисобланади. Ушбу ўрмоннинг майдони кўпинча сув билан қопланганлиги сабабли булутли ўрмон сифатида танилган. Ўрмоннинг баландлиги, иссиқ мавсумда паст ҳарорат ва кўплаб булоқлар ва турли хил ўрмон қопламининг мавжудлиги бу ўрмоннинг ўзига хос хусусиятидир. 35 минг гектар майдонни эгаллаган булутли ўрмон дунёдаги Гиркан ўрмонларининг сўнгги қолдиқларидан биридир. Гиркан ўрмонлари музлик даврида йўқолмаган юра даврининг қолдиқлари эканлигини билиш яхши. Шундай қилиб, булутли ўрмоннинг аҳамияти ҳар қачонгидан ҳам аниқ бўлади. Бу ўрмон учта сабабга кўра глобал аҳамиятга эга. Биринчидан, у қадимги Ҳйрcаниан ўрмонларининг бир қисмидир ва унинг доривор ўсимликлари ноёбдир. Иккинчи сабаб бу ҳудуднинг жойлашиши, яъни ярим чўл ва ўрмон ҳудудининг икки экотизимининг чегараси билан боғлиқ. Бу ҳудуднинг ўрмонларида игнабаргли дарахтларни кенг баргли дарахтлар билан бирга кўриш мумкин, бу ҳайвонлар турларида ҳам самарали бўлган.
Учинчи сабаб, унинг махсус географияси билан боғлиқ, шунинг учун иккита паст ва баланд минтақалар ёнма-ён жойлашган. Бинобарин, биз бу ҳудудда дунёда ноёб ҳодиса бўлган булутли океан пайдо бўлаётганига гувоҳ бўламиз.Ўрмон ва булутнинг кенг миқёсда уйғунлашиши ҳар бир сайёҳни кўриб ҳайратда қоладиган ёқимли манзара яратади. Ноёб турларнинг мавжудлиги сабабли, 144-табиий ёдгорлик сифатида булутли ўрмон 2017 йил феврал ойида Маданий мерос ва туризм ташкилоти томонидан Эроннинг табиий мероси рўйхатига киритилган.
Дўстлар, умид қиламизки, сиз бугунги дастурдан завқ олдингиз. Навбатдаги дастурда Шоҳруднинг тарихий ва табиий диққатга сазовор жойлари билан яқиндан танишишга таклиф қиламиз.
