Путин Европанинг Америкага сўзсиз бўйсунишини қаттиқ танқид қилди

Россия президенти Владимир Путин Европа давлатларининг мустақиллиги йўқлиги ва Америка буйруқларини кўр-кўрона амалга оширишга тайёрлигини қаттиқ танқид қилди.

 Путин: “Агар эртага европалик сиёсатчиларга: “Биз ҳаммангизни осишга қарор қилдик”, дейишса, улар бошларини пастга тушириб, фақат битта савол билан жасорат кўрсатишга ҳаракат қилишади:Биз миллий ишлаб чиқариш арқонлари билан осиламизми?" Россия Президенти давом этди: Аммо бу ҳолда улар муваффақиятсизликка учрайди ва менинг фикримча, улар ҳафсаласи пир бўлади. Чунки америкаликлар ўз саноатларида ишлаб чиқарилган арқонлардан фойдаланишни талаб қилишлари мумкин.

Путиннинг Европа давлатлари ва расмийларининг АҚШга сўзсиз бўйсуниши борасидаги қатьий позицияси, Жо Байден президентлиги даврида яна чўққига чиққан Атлантика океани ўртасидаги икки томонлама муносабатлардаги сўнгги тенденциялар ва ўзгаришларни ҳисобга олган ҳолда кўтарилди. АҚШнинг янги президенти Жо Байден 2021 йил январ ойи охирида лавозимга киришгач, у трансатлантик конвергенцияни жонлантириш учун кенг кўламли ҳаракат қилди. Шу тариқа Европа яна Америка орбитасига жойлашди ва Вашингтон европаликларнинг воситаларидан фойдаланиб, халқаро сиёсатини илгари сура бошлади. Бу яқинлашув баъзи сиёсий ва хавфсизлик соҳаларида ўзини намоён қилди, масалан, Қўшма Штатлар ва Европа Иттифоқининг Украинадаги урушга нисбатан бирлашган позицияси, Россия ва унинг интеграциялашган санксияларига қарши туриш, шунингдек, ЖCПОА ядровий келишуви масаласи ва Эрон тинч ядро дастури билан муносабат масалалари. Бу ҳақда машҳур америкалик мутафаккир Ноам Хомский шундай дейди:

Россиянинг Украинага бостириб кириши Америкага Европани ўз олдига олиб чиқиш ва қоидаларга асосланган бир қутбли тартибни ўрнатиш истагини кучайтириш учун энг яхши имкониятни тақдим этди.

Вашингтон ўз шиорларига қарамай, иттифоқчиларининг манфаатларига эьтибор бермади ва улардан фақат восита сифатида фойдаланмоқда. Бунинг рамзи Байден ҳукуматининг европаликларнинг зарарига бўлган улкан иқтисодий ва тижорат режаларини илгари суришдир. Байден ҳукуматининг иқтисодий ва иқлим соҳасидаги чора-тадбирлари ва ҳаракатлари, масалан, Инфляцияни камайтириш тўғрисидаги қонун (ИРА), унга кўра йирик Америка компанияларига солиқ камайтирилади ва шу билан бирга хорижий компаниялар ва маҳсулотларга солиқлар солинади, амалда Европа иқтисодиёти учун ноқулай вазият яратмоқда. Бу шуни кўрсатадики, Вашингтон ўз шиорларига қарамай, ўз иттифоқчилари манфаатларига эътибор бермаган ва улардан фақат восита сифатида фойдаланмоқда. Шу билан бирга, бу ёндашув Американинг Европа ва дунёнинг бошқа қисмларидаги иттифоқчиларига юқоридан пастга қарашини ва Трампнинг машҳур “Америка биринчи” шиори асосидаги бир томонламаликни давом эттиришини ифодалайди. Албатта, Вашингтоннинг европалик ҳамкорлари бу масаладан хабардор ва баьзи юқори мартабали европалик расмийлар бу борада огоҳлантиришлар кўтарган.

Американинг Жо Байден президентлиги даврида Европадан восита сифатида фойдаланиш ва узоқ муддатда унинг кучи ва манфаатларини заифлаштиришга асосланган сиёсат ва ҳаракатлари айрим Европа етакчиларининг норозилигига сабаб бўлди. Бошқа нарсалар қаторида, Венгрия Бош вазири Виктор Орбан Жо Байден ҳукумати сиёсати Украина уруши даврида Европанинг таназзулга учрашининг асосий омилига айланганини таъкидлади. Орбан Украинадаги уруш тарафдори коалициянинг асосий элементларини “Халқаро уруш тарафдори манфаатдор гуруҳлар, улар Байден маьмурияти, уруш тарафдори Брюссел бюрократлари ва уруш тарафдори сиёсатчилардан иборат” деб таьрифлади. Сиёсий таҳлилчи Элия Магниер ушбу фикрда:

Вашингтон Европанинг икки асосий қудрати – Германия ва Франсия ўртасидаги келишмовчиликларнинг кучайишини қўллаб-қувватлади ва кучсиз Европани яратишга сармоя киритди.

Американинг узоқ муддатли мақсадларини билганлиги сабабли, Россия бир неча бор европаликларни қарамлик ва Вашингтонга эргашиш ва унинг ҳалокатли оқибатлари ҳақида огоҳлантирган. Улар орасида 2023 йил май ойида Россиянинг Бирлашган Миллатлар Ташкилотидаги вакили Василий Небензя ўз нутқида Европа Иттифоқи Россия билан муносабатларини тўлиқ узганидан бир йил ўтиб, иқтисодий ўсиш деярли нолга тушиб кетганини ва шу билан бирга, иттифоқ мамлакатларида икки хонали инфляция даражаси мисли кўрилмаган даражада бўлганини таькидлади. Бу россиялик мулозим Европанинг Россияга қарши АҚШ санксияларига риоя қилиш оқибатларига, шунингдек, Вашингтоннинг Россияга қарши туриш ва кучсизлантириш учун Украинага катта миқдордаги қурол-яроғ юбориш режалари билан тўлиқ ҳамкорлик қилишига ишора қилади. Бу ҳаракатлар иқтисодий кўрсаткичларнинг пасайиши ва Европа учун қурол захираларининг тугашидан бошқа ҳеч қандай натижага олиб келмади.