Муҳаммад бин Салмон ислоҳотчи кийимидаги Ол Сауд режимининг янги диктатори
Саудия Арабистони ваиаҳди Муҳаммад бин Салмоннинг сўнгги ҳатти ҳаракатлари ва сиёсатларига қарши халқаро миқёсидаги аксиламллар ортидан Инсон ҳуқуқларига оид халқаро ташкилот Ол Сауд режимининг қаттиқ танқид қилиди. Бу халқаро ташкилот Муҳамад бин Салмон ҳам Саудия Арабистони режимининг собиқ ҳокимларига ўхшаб жуда мустабид ва диктатор эканлигини эълон қилди.
Ўрта Шарқ масалаларидаги Инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро ташкилот бошлиғи Сара Лио Витсен Арабистонда ўз таъбирлари билан терроризмга қарши курашга оид янги қонунини кескин қоралади.
Арабистон валиаҳди уни тайёрлашда асосий рол ўйнаган бу мамлактадаги ўз таъбири билан терроризмга қарши курашга оид янги қонунда террористик амалиётларборасида ноаниқ бир хулсалар жой олган ва кўп эҳтимолар билан Арабистон ушбу баҳона билан ўз мухолифларига қарши курашни янада кучайтириш ва уларга нисбатан босим ўтказишни оширишни назарга тутганлигини яққол намоён этади.
Саудия Арабистони режимининг валиаҳди Муҳаммад бин Салмон ўзини ислоҳотчи ва ё рефоематор қилиб кўрсатишга уринмоқда, аммо Ол Сауд режимининг олдинги ҳокимлари ва мустабид сиёсатчилари ўз танқидчилари ва мухолифларини террорчиликда айблашга ҳаракат қилади, бошқа таъбир билан Муҳамда бин Салмон ислоҳотчи кийимидаги дикататор десак хато бўлмаса даркор.
Арабистон валиаҳди Муҳамад бин Салмон "Макявел" назарияси чорчубасида амал қилииши ва " Мақсад абзал ва ё равишни оқлайди" деган шиор асосида амла қилишини маълум қилмоқда. Бу чорчубда Муҳаммад бин Салмон "қудрат ва ё ҳукумат теппасида бўлганингда барча сен учун наинки дўст, балки сендан қўрқиб ҳаросга тушиши керак" деган ақидага эгадир. Аммо Муҳаммад бин Салмон иш дастуридаги бундай ҳатти-ҳаракатлар бошқа бир нуқтаи назар ва ақидага ҳам эга яъни "халқ сендан қўрқса ҳам сендан нафратланмаслиги керак" . Аммо Саудия Арабистонида вужудга келаётган ўзгаришлар жараёни шуни кўрсатиб берадики, бу мамлакат халқи Муҳаммад бин Салмоннинг бундай зулм истибдодга асосланган сиёсатларидан қаттиқ нафратланииши ва ҳатто б унга нисбатан нафратланишлар халқаро миқёсида ҳам намоён бўлганини кўрсатмоқда.
Бу заминда сиёсий доиралар ҳам Муҳаммад бин Салмоннинг диктаторлиги ва жоҳталаблиги оқибат унинг ўзига зарар етказишидан сўз очишмоқда.
Арабистон валиаҳди Муҳаммад бин Салмон Арабистонда мутлақ бир қудратга эриша олишнинг ягона йўли -халқга қарши босимларни ошириш, қўлга олишларни кўпайтириш ва саҳаналаштирилган ҳатти ҳаракаталрни ижро этишдир деган тасаввурга эга.
Бу масала эса Арабистонда Малик Салмон хонадони раҳбарлиги хусусан валиаҳд Муҳамад бин Салмон раҳбарлигида янги бир диктаторлик тузумни шаклланишидан далолат беради.
Муҳаммад бин Салмон эса қудрат ва ҳокимият теппасига эриша олишга ҳаракат қлиши ҳамда зўравонлик сиёсатларни ошириб ўз навъида оммавий афкор эътирозларини камайтириши билан бу мамлакатда давом этаётган инсон ҳуқуқларини бузилиши ва халқнинг сиёсий ҳуқуқларини поймол этилишига қаратилган эътирозларни камйтириш ва ё халқ эътиборини узоқлаштиришни назарга тутган.
Бу чорчубда ўз таъбирлари билан Арабистон аёлларининг маданий эркиликларидаги ислоҳотлар ўтказиш мавзуси билан бу мамлакатдаги инсон ҳуқуқларини бузилиши каби камчиликларни хаспўшлашни мақсад қилишгани яққол маълум.
Бундай саҳналаштиришган ўзгаришлар халқаро миқёсида янги шахсиятлар ва ҳозирги ҳокимлар ва раҳбарларидан фарқ қиладиган сиёсий фигураларни таништириш мақсадидаги Ол Сауд режимининг янги фитна ва найрангларидан гнуворҳлик беради.
Бундай макр- найранглар билан Ол Сауд режими бу мамлакатда халқчилик ва асосий ўзгаришларни вужудга келтиришга қаратилган Арабистон халқининг қўзғолонлари ва норозиликларини олдини олишни кўзда тутган.
Албатта ўз таъбирлари билан ушбу "ислоҳот"ни коррупциялашган Ол Сауд режими масъуллари ўртасида қудрат учун уруш ва жанжаллар мақсадида бўлгани туфайли амалий равишда Ол Сауд режимини коррупция ва янги зўравонликлар томон йўнатирмоқда. Зеро сўнгги ойларда ҳам Арабистонда халқга қарши босимлар ва зўравонликлар тобора ортиб бормоқда. Муҳаммад бин Салмоннинг бундай ҳатти ҳаракатлари ва сиёсатлари барчадан аввал оммавий афкор норозилигига сабаб бўлмоқда. Бу эса шу ҳолдадирки, у Арабистон ва минтақадаги кўп можаролар , дахолатлари ва урушларни келтириб чиқарганидан оммавий афкор эътиборини чалғитиб бу жиноятларда бошқа давлатларни айблашга уриниб келмоқда.
Аммо Халқаро миқёсида Бин Салмоннинг бундай иддаолари ва тўҳматларига қарши баланд янграётган эътирозлар ва кўрсатилаётган аксиламаллар ҳам уни ушбу сиёсатларида қаттиқ ағлубиятга учраганини кўрсатмоқда.
Саудия Арабистонидаги ўзгаришлари бу режим валиаҳди Муҳамад Бин Салмонни бундай сиёсатлари билан оқибат дунё ва минтақадаги бошқа диктаторларга ўхшаб ёмон оқибатлари ва мағлубиятга дучор бўлишини намоён этмоқда.
