август 15, 2018 11:38 Asia/Tashkent

Ҳатто совуқ уруш замонидан кейин ҳам буюк қудрат эканлигини иддао қилаётган АҚШ давлати бутун жаҳонда ҳам энг катта ва буюк ҳарбий бюджетга эгадир.

Куни кеча АҚШ президенти Дональд Трамп  бу мамлакатнинг 2019  -чи йилга мўлжалланган 716 миллиард долларлик ҳарбий  бюджетини имзолади. Бу маблағ дунёдаги барча буюк мамлакталар ҳарбий бюджетларидан ҳам кўпроқдир.

Шу ҳол билан бирга ҳалигача АҚШ давлат масъуллари ҳарбий харажатларни янада ошириш лозимлигидан сўз очиб, АҚШ ва иттифоқчиларининг хафсизлигини таъминлаш ва сақлаш учун шундай ҳатти ҳаракат ва позициянинг зарурлигини таъкидлашмоқда.

Оқ уй  масъуллари ҳам  ташқи вазиятга эътибор бериб  АҚШ ҳарбий бюджетини янада кўпайтириш зарурлигини  гумон қилишмоқда. Шу сабабдан  мамлакт ҳарибй бюджетини кўпайтириш қаррига келган.

Хусусан Дональд Трамп  АҚШ қуролли кучларнинг амалиёт взаиятини муносиб эмаслиги ва  АҚШШ қуролли кучларини янгилаш ва қайта тиклашни тезлаштиришни зарурий бир амр сифатида таъкидлаб келмоқда.

Шунингдек АҚШ президентининг муовини бу мамлакатнинг миллитаристик сиёсатларини қўллаб-қувватлаши билан АҚШ ҳарбийлари учун янада кўпроқ бюджет ажратиш лозимлигини таъкидлади.

Панас ўз сўзларида Трамп давлатини иш бошлаганинг биринчи кунларидан  бери  презиенти  2017  чи йилнинг май ойларида армияга қабул қилишни тўхтатишга қаратилган ҳатти ҳаракатларни олқишлаб сўнги бир даҳа ичидаги мамлакатнинг энг йирик ҳарбий бюджетини имзолади деб қўшимча қилди.

АҚШ давлатини миллитаристик ҳатти -ҳаракати бу мамлакатнинг масъулларидан бири томонидан шундай бир ҳолда оқланмоқдаки,  Голуп  муасасасининг ижтимоий сўровлари асосида  АҚШнин халқининг 65 фойизи   бу мамлакат Мудофаа вазирлиги бюджетини кўпайтирилишига қарши чиқишган.

У шунингдек  Дональд Трампнинг Афғонистон борасидаги стратегияси  ўта таъсирчан бўлганини иддао қилди.

Дональд Трампнинг муовини АҚШ ҳарбий кучларини 16 йил давомида Афғонистонни босиб олганлигидан  Афғонистонда қонли тўқнашувлар , нобарқарорликлар ва гиёҳванд моддалар контрабандасини ошганлигига ишора этмади.

АҚШ президенти ўринбосари шунингдек  мудофаа харажатларини кўпайтиришлари учун Вашингтон давлатини Европадаги иттифоқчилариша  қарши босимларини кучайтириш зарурлигини таъкидлади.

АҚШ давлати 2019 чи йил учун АҚШ Мудофаа вазирлиги бюджетини 716 миллиард доллар деб тайинлади.

Айтиш керакки  ўтган йили Трамп томонидан АҚШ ҳарбий бюджетини 10 фойизга оширганлиги бу мамлакатнинг бошқа айрим муассасалари хусусан ТИВ -ининг йиллик бюджетини камайишига сабаб бўлган. Бу қарор эса АҚШ ичкарисида кўп танқидлар ва эътирозларга дучор бўлган.

Шу ҳол билан бирга  2019  чи йил учун АҚШ бюджетини ошириш жараёни илгаригидек давом этиб ниҳоят бу маблағ 716 миллиард доллар қилиб тайинланган.

 Бюджетнинг  деярли қисми АҚШнинг ядровий омборларини қайта тиклаш ва янгиланишига сарфланиши кутилмоқда. Шу боисдан АҚШ ҳарбий бюджетидан бу мамлакатнинг ядровий омборларини янгиланишига 65 миллиард доллар ажратилиши айтилади.

Бу эс шу ҳолдадирки АҚШ  ҳардоим ўз рақиблари ва душманлари хусусан Хитой  ва Россия давлатларини ядровий потенсилани ва қуролларини кўпайтиришда айблаб уларни бу ҳатти- ҳаракатларини халқаро тинчликига таҳдид сифатида эълон қилмоқда.

 АҚШнинг 2019- чи йилдаги ҳарбий бюджетидан 69 миллиард доллари ҳам  бу мамлакат ташқарисидаги эҳтимолий ҳарбий амалиётларига йўналтирилган.

АҚШ давлати шунингдек қуролли кучлар ойликларини 2,6 фоийзга ошириб  Пентагоннинг ҳаво, денгиз, флотини янгилиш ҳамда ракетавий мудофаани ривожлантириш учун назарга тутган.

Трамп АҚШнинг 2019 чи йилдаги ҳарбий бюджетини  имзолаш маросимида дедики ушбу бюджет  ҳар қандай тўқнашув ва урушда АҚШни зудлик ва тез равишда ғалаба қозонишига кўмаклашади ва барча эҳтиёжларни таъминлайди.

Трамп шунингднек  ташқи ва хавфсизлик сиёсатлари учун олдида қўйган мақсадларига қўл топиш учун кучдан фойдаланишга асосланан бирёқлама сиёсаалари йўналишида  бу мамлакатнинг ижтимоий, хавфсизлик, соғлиқни сақлаш ва фаровонлиги бюджетларини камайтириши билан АҚШ ҳарбий бюджетини ошириш сиёсатини олиб бормоқда.

АҚШлик демократ сенатор Берни Сендерз ҳам  Твиттер саҳифасида ёздики АҚШда миллионлаб инсонлар қашшоқ ва кундалик озиқ- овқатга  ҳамда тиббий назорат ва яшаш жой биан таъминланмаганлиги шароитида биз мамлакатнинг умумий бюджетидан ташқари  армия учун кўпроқ харажат қила олмаймиз деб огоҳлантирди.

АҚШ халқи хусусан бу мамлакатнинг қашшоқ ва ўрта қатлами  бу мамлакат ичкарисидаги қурбонларига айланиб, АҚШ таҳдид этадиган бошқа мамлакатлар эса Трампнинг миллитаристик ва урушқоқликка асосланган ташқи сиёсатидан катта зарар кўришмоқда.

Ёрлиқ