Нима учун Вашингтон ҳукумати БРИКСдан қўрқади?
БРИКСнинг ортиб бораётган ўсиши ва унинг глобал жанубдаги асосий мамлакатларга кенгайиши билан АҚШ яна бир бор бу итифоққа таҳдид солди ва у энди уни шунчаки, иқтисодий гуруҳ сифатида кўрмай, ўз раҳбарлигидаги халқаро тартиб учун таҳдид сифатида кўришини айтди.
Лекин нега АҚШ хавотирда?
Шу муносабат билан дастлабки фақат Бразилия, Россия, Ҳинистон, Хитой ва Жанубий Африкадан ташкил топган БРИКС бугунги кунда нуфузли ва кенгайиб бораётган геоосиёсий блокга айланди. Долларнинг ҳукмронлигига қарши туриш, , БМТ тузилмасини ислоҳ қилиш, Янги Тараққиёт банки (NDB) каби молия институтларини яратиш ва Жануб- жануб ҳамкорлигини рағбатлантиришга эътибор қаратиш, бу гуруҳ Халқаро валюта жамғармси ва Жаҳон банки каби анъанавий Ғарбга йўналтирилган институларга самарали муқобил таклиф қилмоқда. Бошқа томондан, доларнинг афзаллиги ва санкциялар тарифлар, таҳдидлар каби вазиятдан фойдаланиб, йиллар давомида ўз фойдасига глобал ўзаро таъсирига йўл очиб берган АҚШ ҳозирда БРИКСнинг кучайиши билан жиддий тўсиққа дуч келмоқда.
БРИКСнинг бу даражада ва кенгайиши Вашингтонни ташвишга солаётан яна бир масала, Чунки аъзолар сонини ошириш хусусун, улкан энергия заҳираларига ва муҳим геосиёсий мавқега эга бўлган мамлакптларга киотши БРИКСнинг халқаро институтларда савдолашиш қудратини ошириши мумкин. Бошқа томондан, БРИКС БМТ Кенгаши тизилмасини ислоҳ қилиш ва глобал овоз беоиш тизимини қайта кўриб чиқишни талаб қилмоқда , АҚШ ва унинг иттифоқчиларининг халқаро ташкилотлардаги анъанавий ҳукмронлигига бевосита таҳдид солади. Қолаверса. АҚШ ўзига қаратилган иқтисодий либерализм тамойиларини таъкидлашда давом этар экан, БРИКС ҳозирги глобал тизим иккинчт жаҳон урушидаг кейинги давриниг акси эканлигини ва энди дунёдаги кўплаб давлатларнинг эҳтиёжларига жавоб бермаганлигини таъкидлайди. Бу қараш АҚШ ҳар бир халқаро келишув ва тузилмада ўз манфаатларини биринчи ўринга қўйиши керак, деб истайдиганг Доналд Трамп ва унинг сиёсий тарафдорлари нуқтаи назарига қарама-қаршидир. Доналд Трамп маъмурияти назаридаа, БРИКС бу шунчаки мустақил иқтисодий иттифлқ эмас, балки АҚШни заифлаштириш мақсадида яратилган қарама-қарши тузилмадир.
Шу муносабат билан, эҳтимол, Вашингтонга бошқаларнинг кўтарилишидан қўрқиш ўрнига, янги дунё тартибидаги ўрнини қайта кўриб чиқш вақти келди. Эндиликда ягона куч ҳукмронлик қилмайдиган, акчинча халқлар ўртасидаги ўзаро муносабатлар ва мувозанат аосида шакллананадиган тартиб.