تحلیل- تشدید اختلافات پاکستان و طالبان درباره منشا تروریسم

وزیر دفاع پاکستان با استناد به گزارش تیم نظارتی سازمان ملل متحد اعلام کر: افغانستان در سال ۲۰۲۴ نیز مرکز جذب و تسهیل گروه تروریستی داعش خراسان باقی ماند و چندین سازمان تروریستی دیگر از جمله القاعده و تحریک طالبان پاکستان در افغانستان همچنان فعال هستند.

خواجه محمد آصف وزیر دفاع پاکستان به مقام‌های طالبان توصیه کرد با از بین بردن زیرساخت های تروریستی و انجام اقدامات قابل راستی آزمایی، در جهت جلوگیری از استفاده از خاک افغانستان علیه سایر کشورها، به تضمین های داده شده به جامعه بین المللی عمل کنند.

 وزیر دفاع پاکستان این اظهارات را در واکنش به موضع اخیر  شیر محمد استانکزی معاون سیاسی وزارت خارجه حکومت سرپرست افغانستان مطرح کرد که اتهامات  اسلام‌آباد علیه  طالبان را ساختگی و تلاشی برای مقصر شناختن دیگران دانسته بود.

در ماههای اخیر تنش در روابط پاکستان و طالبان به شدت افزایش یافته است و مهمترین دلیل آن، اظهارات تحقیر گونه مقامات طالبان ضد پاکستان و عصبانیت مقامات این کشور از عدم توجه طالبان به خواسته های اسلام آباد است. طالبان که مولود پاکستان تلقی می شود اکنون چهره استقلال طلبانه به خود گرفته و توجهی به انتقادات پاکستان در مورد حضور گروههای مسلح مخالف این کشور در خاک افغانستان از جمله گروه تروریستی تحریک طالبان ندارد.

همچنین آنچه بیشتر پاکستان را خشمگین می کند رد اتهامات پاکستان در ارتباط با این گروه تروریستی و داخلی دانستن مشکلات پاکستان از سوی مقامات طالبان  است که دولت اسلام آباد را به فرافکنی بحران متهم می کنند.  این در حالی است که پاکستان، طالبان افغانستان را به دلیل پایبند نبودن به تعهدات خود در زمینه تامین امنیت در مرزهای مشترک، مبارزه با تروریسم و حفظ حقوق زنان و دختران در افغانستان به شدت مورد انتقاد قرار می‌دهد.  رفتار مستقل طالبان از پاکستان باعث شده است اسلام‌آباد  تمایلی برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان نشان ندهد و بارها نیز  اعلام کرده است که مشروعیت دادن به حکومت طالبان افغانستان نیازمند رویکرد منطقه‌ای و بین‌المللی است‌.

در همین راستا اخیرا نماینده پیشین پاکستان در امور افغانستان اعلام کرد طالبان نه تنها مشروعیت مردمی ندارد، بلکه با نشستن در خانه شیشه ای به دیگران سنگ می زند که می تواند جدی ترین هشدار پاکستان حتی نسبت به موجودیت حاکمیت طالبان در افغانستان باشد. محمد شهباز شریف نخست وزیر پاکستان هم در اظهاراتی تند علیه طالبان تاکید کرد گروههای تروریستی  از جمله تحریک طالبان پاکستان همچنان از قلمروی افغانستان علیه کشورش استفاده می‌کنند. این بدان معنا است که در بالاترین سطح سیاسی  پاکستان، نارضایتی  از همکاری نکردن حکومت طالبان در ارتباط با مسایل امنیتی ادامه دارد.

علاوه بر تنش های لفظی، حمله اخیر هوایی ارتش پاکستان  به مواضع گروه تروریستی تحریک طالبان در خاک افغانستان، موجب آتشباری نیروهای مرزبانی دو طرف نیز شده است.
 از دیدگاه پاکستان در حالی که طالبان از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده است نباید با بی توجهی به امنیت و مسایل  منطقه ای، موجباب نارضایتی کشورهای منطقه علیه خود را فراهم کند. زیرا این گروه خود را به عنوان حاکمی معرفی می کند  که در قبال انتظارات  کشورهای منطقه در خصوص  مسایل دوجانبه بخصوص امنیتی  احساس مسئولیت  نمی کند. مسایل امنیتی و زیست محیطی چالش های مشترک کشورهای منطقه است که برای مقابله با آنها همه کشورها باید همکاری منظم و موثری داشته باشند.