آفتاب، برق و امید؛ گرایش روزافزون شهروندان هرات به انرژی‌های تجدیدپذیر
هر روز که می‌گذرد عده بیشتری از شهروندان هرات به استفاده از انرژی برق خورشیدی روی می‌آورند تا نیازهای خانواده خود را با برق پایدار تأمین کنند.
به گزارش فبض احمد محمدی خبرنگار رادیو دری، در کوچه‌های نواحی مختلف شهر هرات، صدای پرندگان با تیک‌تاک آرام «اینورتر»های خورشیدی در پشت‌بام خانه‌ها در هم آمیخته است. محمدعلی مرد میانسالی که تا چند سال پیش برای هر خاموشی برق، دلهره سرمای زمستان و گرمای تابستان را به جان می‌خرید حالا با غروری پنهان، به سقف خانه‌اش اشاره می‌کند و میگوید: دیگه برق ما وابسته به کابل‌های خراب و جیره‌بندی نیست. آفتاب برای ما کافی‌ست.
او یکی از صدها شهروندی است که در پی قطع مکرر برق وارداتی از ترکمنستان و ایران، به انرژی خورشیدی روی آورده است؛ سیستمی که نه تنها نیازهای روزمره خانه‌اش را تأمین می‌کند، بلکه برای باغ کوچکشان در حومه شهر نیز برق پایدار فراهم کرده است.
هرات در سال‌های اخیر، شاهد بحران‌های مکرر در حوزه تامین برق بوده است؛ قطعی‌های طولانی، نوسانات ولتاژ و وابستگی شدید به برق وارداتی از کشورهای همسایه، انگیزه‌ای شد برای روی آوردن مردم به منابعی که از دل طبیعت می‌آیند، به‌ویژه آفتاب.
غلام‌رسول حیدری کارشناس انرژی‌های تجدیدپذیر در هرات در گفت‌وگو با رادیو دری میگوید: در افغانستان بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال داریم؛ این یک فرصت طلایی است که باید از آن درست استفاده کنیم.
او با اشاره به مزایای این سیستم می‌افزاید: پاک بودن محیط، قیمت ارزان و نوسانات برق شهری در مناطق مختلف هرات، مردم را به سوی انرژی خورشیدی کشانده است.
حیدری تاکید می‌کند که افغانستان ظرفیت تولید ۳۱۸ هزار مگاوات برق از منابع تجدیدپذیر را دارد اما هنوز از ظرفیت‌های خدادادی این کشور به درستی استفاده نشده‌است. وقت آن رسیده که با مدیریت درست و ایجاد میکانیزم‌های کارا، از منابع موجود بیشترین استفاده صورت گیرد.
اکنون پنل‌های خورشیدی تنها در خانه‌ها نصب نمی‌شوند. از دکان‌های کوچک بازار، تا باغ‌های انگور در حومه شهر، همه به نوعی از نور آفتاب برای روشنایی و پیشبرد کارشان بهره می‌برند. بسیاری از مراکز تجاری، مدارس و حتی مساجد، اکنون برق خود را از خورشید می‌گیرند.
در بازار مرکزی هرات، دکان‌هایی به چشم می‌خورند که به فروش و نصب سیستم‌های خورشیدی اختصاص یافته‌اند. شماری از آنان می‌گویند روزانه مشتریانی از شهر و ولسوالی‌ها برای خرید این سیستم‌ها مراجعه می‌کنند.
مولوی بشیر محمد سیرت، رئیس اداره صنعت و تجارت هرات نیز با ابراز خوش‌بینی میگوید که شهرک صنعتی این ولایت اکنون به مرکز تولید پنل‌های خورشیدی با کیفیت تبدیل شده است.
او میگوید مهندسان هراتی موفق شدند که تولیدات داخلی با کیفیت بالا را نه تنها در سطح هرات، بلکه به ولایات دیگر نیز صادر کنند. این یک دستاورد مهم است، هم از نظر اشتغال‌زایی و هم از نگاه کاهش واردات.
اما پرسشی که در ذهن بسیاری باقی‌ست، این است که آیا این حرکت مردمی و تولید داخلی می‌تواند به‌صورت چشم‌گیر وابستگی کشور به برق وارداتی را کاهش دهد؟
غلام‌رسول حیدری در پاسخ میگوید: بله، اگر دولت و نهادهای پشتیبان با برنامه‌ریزی درست و حمایت مالی از مردم و سرمایه‌گذاران عمل کنند، می‌توانیم طی چند سال آینده بخش بزرگی از نیاز برق را از منابع داخلی تامین کنیم.
این کارشناس انرژی‌های تجدید پذیر با امیدواری می‌افزاید: انرژی خورشیدی نه‌تنها جایگزینی ارزان و پایدار است، بلکه می‌تواند اشتغال ایجاد کند و کشور را به سمت خودکفایی انرژی سوق دهد.
آنچه امروز در هرات جریان دارد، تنها استفاده از تکنولوژی نیست؛ این تغییر، نشانه‌ای است از یک تحول فکری و زیست‌محیطی. در کشوری که سال‌ها با بحران انرژی دست‌وپنجه نرم کرده، حالا شهروندان خودشان در پی راه‌حل برآمده‌اند؛ راه‌حلی که از دل طبیعت می‌آید، بدون صدا، بدون دود، و با آینده‌ای روشن‌تر.
