سالمندان چه ویتامین‌هایی نیاز دارند؟

در افراد بالای ۶۵ سال از هر دو نفر یک نفر ویتامین «دی» و از هر چهار نفر نیز یک نفر ویتامین «بی ۱۲» کمتر از حد طبیعی دارد.

به گزارش ایرنا، یک متخصص طب سالمندی روز چهارشنبه  گفت: در دوره سالمندی، افراد با کمبودهای ویتامین بسیاری مواجه هستند که ضرورت دارد  نسبت به این کمبودها آگاه باشند.

عباس نعمت اللهی افزود: مصرف مایعات در سالمندان باید به مقدار کافی بوده زیرا نشانه های کمبود آب در بسیاری از سالمندان ممکن است به صورت خشکی لب ها، گود افتادن چشم ها، تب، یبوست، کاهش حجم ادرار و تهوع باشد که این مساله در مورد سالمندانی که در مناطق گرم زندگی می کنند، بیشتر شایع است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: بیشتر سالمندان علاقه زیادی به مصرف مکمل های ویتامیـن دارند که باید از مصرف بیش از حد نیاز این مکمل ها خودداری شود، در مورد ویتامین های محلول در آب، اغلب کمبودی در سالمندان دیده نمی شود، مگر در سالمندانی که دچار سوء تغذیه هستند.

نعمت اللهی گفت: همچنین ممکن است بعضی سالمندان به علت مشکلات دندان و یا مشکلات گوارشی از خوردن سبزی ها و میوه ها پرهیز کنند، در حالیکه این منابع غذایی تامین کننده ویتامین ضروری «سی» است، باید به این نکته مهم توجه شود که مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها، می تواند باعث کمبود برخی از ویتامین ها شود.

وی با بیان اینکه کمبود ویتامین «دی» ممکن است در سالمندان، به ویژه در کسانی که از نور آفتاب دور هستند به وجود آید، اظهار داشت: عوامل مختلفی از جمله میزان جذب روده ای کلسیم، عملکرد کلیه ها، متابولیسم استخوان ها، تداخل غذا و دارو، کم تحرکی و مصرف ناکافی لبنیات به دلیل تحمل نکردن لاکتوز، در کمبود کلسیم در سالمندان نقش دارند، در صورتی که شیر و لبنیات به مقدار کافی مصرف نشود، ممکن است نیاز به مصرف مکمل کلسیم باشد که البته تشخیص آن باید از سوی پزشک و متخصص تغذیه انجام شود، مصرف سدیم هم باید در سالـمندانی که مبتلا به فشارخون، مشکلات قلبی، کلیوی و دیابت هستند، محدود شود.

نعمت اللهی گفت:‌ در افراد مسن مصرف روزانه ۶ تا هشت لیوان مایعات برای پیشگیری از یبوست وکم آبی بدن توصیه می شود، زیرا افراد مسن با توجه به نیاز واقعی به مایعات کمتر احساس تشنگی می کنند و به همین دلیل بیشترمستعد کم آبی بدن و یبوست هستند.

وی ادامه داد: با افزایش سن، نیاز به انرژی کاهش می یابد به همین علت نیاز متابولیسمی بدن به انرژی از سایر گروههای سنی کمتر است. افراد مسن فعالیت بدنی کمتری دارند و در نتیجه نیازمند غذای کمتری برای ثابت نگهداشتن وزن  هستند، برای محدود کردن دریافت انرژی، توصیه می شود  غذاهای کم حجم و غنی از مواد مغذی را بیشتر مصرف کنند و مصرف مواد شیرین و چربیها را نیز کاهش دهند.

نعمت اللهی گفت:‌ از آنجایی که در سالمندان نیاز به انرژی کاهش می یابد، پروتئین مورد نیاز بدن باید از منابع با کیفیت بالا  مانند گوشتهای کم چربی، مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ، فرآورده های لبنی بدون چربی یا کم چربی تامین شود،  غلات و حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئین هستند که اگر با هم مصرف شوند تمامی اسیدهای امینه ضروری مورد نیاز بدن را تامین می کنند و پروتئین حدود ۱۵ درصد کل انرژی روزانه را تشکیل می دهد.

وی افزود: مصرف چربی ها باید در رژیم غذایی سالمندان محدود شود، دریافت چربی نباید بیش از ۳۰ درصد کل انرژی دریافتی در روز باشد، سهم چربی اشباع (شامل چربی پنهان در گوشت، انواع روغن جامد و کره) که باید تا حداکثر ۱۰ درصد انرژی دریافتی روزانه کنترل شود. با افزایش سن مقدار توده چربی بدن سالمندان افزایش می یابد و در نتیجه احتمال چاقی و خطر ابتلا به بیماریهایی مانند فشارخون، دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی افزایش می یابد.

این متخصص طب سالمندی با بیان اینکه کنترل شدید چربی خون برای سنین ۵۰ تا ۷۰ سال مفید است، اظهار داشت: جذب کلسیم و ویتامین «دی» بدن با افزایش سن کاهش می یابد بنابراین با افزایش سن نیاز بدن به مصرف منابع غنی کلسیم (مانند شیر ولبنیات) و تامین این ویتامین (استفاده از نور آفتاب) افزایش می یابد.

وی ادامه می دهد: مصرف جگر و روغن کبد ماهی برای تامین ویتامین «دی» توصیه می شود و  زنان بالای ۵۰ سال و همچنین همه بالغین بالای ۶۰ سال ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم در روز کلسیم دریافت کنند.

نعمت اللهی با بیان اینکه با افزایش سن توانایی جذب ویتامین ۱۲ بدن کاهش می یابد، مصرف مقدار مناسبی از گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخم مرغ به عنوان منابع ویتامین ۱۲ توصیه می شود.

وی گفت: کمبود ویتامین «بی ۶» به علل مختلف در سالمندان شایع است زیرا با بالا رفتن سن متابولیسم این ویتامین افزایش و جذب آن کاهش می یابد، از طرف دیگر در سالمندان به علت مصرف ناکافی گوشت دریافت این ویتامین کاهش می یابد. توصیه می شود  روزانه منابع غنی این ویتامین از جمله انواع گوشت، جگر، شیر، تخم مرغ، حبوبات و غلات کامل مصرف شود.

نعمت اللهی، کم خونی را در سالمندان نسبت به افراد دیگر شیوع کمتری دانست و افزود: اما در افرادی که غذاهای کم انرژی مصرف می کنند و یا مشکوک به سوء تغذیه هستند شایع است، نیاز مردان و زنان سالمند به آهن یکسان بوده  و میزان توصیه شده روزانه به طور متوسط هفت میلی گرم است

وی ادامه داد: زرده تخم مرغ، گوشت، ماهی، جگر، حبوبات و سبزی های برگ سبز تیره مانند جعفری، برگ چغندر، گشنیز و بخش های تیره برگ از منابع آهن هستند و با افزایش سن، میزان متابولیسم بدن افت می کند، زیرا فعالیت بدنی به طرز چشمگیری کاهش می یابد.

این متخصص طب سالمندی خاطرنشان کرد: کاهش توده بافت نرم عضلانی از سنین حدود ۳۰ تا ۴۰ سالگی و کاهش توده چربی از حدود ۷۵ سالگی آغاز می شود و کاهش توده عضلانی به ویژه در مردان شایع تر بوده و ممکن است با کاهش وزن تظاهر نکند، با افزایش سن تجمع چربی افزایش می یابد و سبب افزایش خطر بیماریهای قلبی عروقی و متابولیک می شود.